Rafał Baniak: System kaucyjny potrzebny od zaraz – nie zwlekajmy z legislacją

Nowy system kaucyjny umożliwi wdrożenie założeń dyrektywy plastikowej SUP – zwiększy recykling butelek z tworzyw sztucznych po napojach, zwłaszcza opakowań jednorazowego użytku. System będzie przyjazny dla środowiska, handlu i klientów – dlatego tak ważne jest szybkie przyjęcie proponowanych rozwiązań.

Publikacja: 07.11.2022 15:00

Rafał Baniak: System kaucyjny potrzebny od zaraz – nie zwlekajmy z legislacją

Foto: Adobe Stock

Po wielu miesiącach konsultacji publicznych i międzyresortowych, Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakończyło prace nad kształtem nowego systemu kaucyjnego. Projekt ustawy powinien wkrótce trafić do Sejmu. Zgodnie z zapowiedziami, do końca roku ma być przyjęty przez parlament, prezydenta, a następnie opublikowany w Dzienniku Ustaw. Jeśli to by się udało, uwzględniając dwuletnie vacatio legis, system kaucyjny zacząłby działać od 2025 roku. To pozwoli, tym razem, uniknąć ewentualnych kar finansowych, wymierzanych ostatnio licznie na Polskę za opieszałość legislacyjną w innych obszarach.

Czytaj więcej

System kaucyjny w Polsce. Pracodawcy apelują o przyspieszenie

W przypadku gospodarowania odpadami pokonsumpcyjnymi, ważna jest dyrektywa unijna Single Use Plastics (dyrektywa SUP). Nakłada na wszystkie państwa Unii Europejskiej szereg obowiązków, których celem jest istotne zmniejszenie negatywnego wpływu produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Najpóźniej do końca 2023 roku wszystkie butelki plastikowe będą musiały być wykonane w minimum 25% z materiału pochodzącego z recyklingu (a w 2030 r. w 30%). Jednym z ważniejszych postanowień wynikających z tej regulacji jest także obowiązek selektywnej zbiórki butelek po napojach na poziomie 77% zbiórki do 2025 roku (i 90% już w roku 2029 r.).

Zaproponowany przez resort środowiska projekt systemu kaucyjnego pozwoli na zagospodarowanie przez Polskę wymaganego poziomu butelek po napojach. Skupia się na opakowaniach po napojach wykonanych głównie z plastiku, gdyż tych odzyskuje się najmniej. Kaucją będą objęte butelki PET do 3 l, a także butelki szklane wielorazowego użytku do 1,5 l oraz aluminiowe puszki do 1 l. Poza systemem kaucyjnym znalazły się jednorazowe butelki szklane (w tym tzw. małpki) – te już teraz zagospodarowuje się w blisko 70% z systemów gminnych.

Tym samym zaproponowany przez ustawodawcę projekt systemu kaucyjnego przyjął – może nie całościowo, ale co do zasady – kurs przychylny handlowcom. Uwzględnia specyfikę struktury handlu w Polsce, gdzie 40% podmiotów reprezentowanych jest przez rodzinne, małe firmy. To one, skupione wokół m.in. Polskiej Izby Handlu, wskazywały na ważne problemy z wygospodarowaniem dodatkowej powierzchni magazynowej. Postawienie na opakowania dające się zgnieść, w części niweluje te zagrożenia i daje szansę udziału w systemie także sklepom o powierzchni mniejszej niż 200 mkw. (a więc nieobjętych obowiązkiem przystąpienia do systemu).

Z perspektywy placówek handlowych równie ważne są zasady logistyki i transportu opakowań przez operatorów systemu. Określenie choćby minimalnej częstotliwości odbioru kaucjonowanych opakowań jest warunkiem płynnego funkcjonowania systemu. To szczególnie ważne dla przedsiębiorców z małych miejscowości i wsi. System kaucyjny, który ma być powszechny i jednolity dla całego kraju, nie może dyskryminować ze względu na lokalizację i dostępność recyklerów.

Powodzenie systemu zależy od zaangażowania konsumentów, czy będą chcieli przynosić butelki i puszki po napojach, by odzyskać kaucję. By było to możliwe – muszą mieć szeroki wybór punktów handlowych, w których wymiana opakowań na pieniądze z kaucji będzie możliwa. Ogólny kierunek ustawy kaucyjnej jest właściwy, dopracowanie szczegółów na poziomie: producenci opakowań – wiarygodni operatorzy systemu (lub lepiej jeden uzgodniony wspólnie operator systemu), spełni pokładane w nim oczekiwania.

Rafał Baniak, Prezes Zarządu Pracodawcy RP

Po wielu miesiącach konsultacji publicznych i międzyresortowych, Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakończyło prace nad kształtem nowego systemu kaucyjnego. Projekt ustawy powinien wkrótce trafić do Sejmu. Zgodnie z zapowiedziami, do końca roku ma być przyjęty przez parlament, prezydenta, a następnie opublikowany w Dzienniku Ustaw. Jeśli to by się udało, uwzględniając dwuletnie vacatio legis, system kaucyjny zacząłby działać od 2025 roku. To pozwoli, tym razem, uniknąć ewentualnych kar finansowych, wymierzanych ostatnio licznie na Polskę za opieszałość legislacyjną w innych obszarach.

Pozostało 84% artykułu
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację