Dla poznania właściwości trzustki kluczowa okazała się seria odkryć, których uczeni dokonywali niemal równo co 100 lat, począwszy od XVII w. Po pierwsze był to Johann Georg Wirsung, który w 1642 r. opisał przewód trzustkowy. Po drugie Giovanni Domenico Santorini, który w 1724 r. opisał przewód trzustkowy dodatkowy. Po trzecie Paul Langerhans, który w 1869 r. jako pierwszy zaobserwował i opisał komórki trzustki.
Zdolny student
Langerhans był niemieckim patologiem, fizjologiem i biologiem, który już jako dziecko wyróżniał się łatwością w przyswajaniu nowych umiejętności i wiedzy. Urodził się w Berlinie 25 lipca 1847 r. jako syn lekarza. Kształcił się m.in. w słynnej szkole średniej Graues Kloster, gdzie z racji wybitnych osiągnięć zwolniono go z ustnych egzaminów końcowych. Później studiował na uniwersytecie w Jenie i w Berlinie.
Jedną ze swoich najważniejszych prac naukowych Langerhans opublikował, mając niespełna 22 lata, w lutym 1869 r. W badaniu zatytułowanym „Wkład w mikroskopową anatomię trzustki" wspomniał o zaobserwowanych przez siebie w miąższu trzustki skupiskach komórek. Langerhans istnienie tych skupisk odnotował i opisał – bardzo szczegółowo – jako pierwszy, stąd nazwano je później wysepkami Langerhansa.
Sam Langerhans błędnie i nieoficjalnie sugerował, że zlokalizowane przez niego komórki mogą być węzłami chłonnymi. W swojej pracy nie zawarł jednak żadnych informacji o funkcji, jaką miałyby one pełnić. Właściwą hipotezę na ten temat postawił dopiero w 1893 r. Édouard Laguesse, francuski patolog i histolog, któremu zresztą zawdzięczamy nazwę „wysepki Langerhansa". To właśnie Laguesse uznał, że wysepki mogą wydzielać substancje zaangażowane w regulowanie procesów trawiennych.
Inteligentne wysepki
Wysepki Langerhansa, określane dziś również mianem komórek trzustki, oprócz insuliny produkują również proinsulinę, peptyd C i amylinę, glukagon, somatostatynę oraz polipeptyd trzustkowy (PP). W jednej trzustce jest ich około 2 mln.
