Długa droga do aborcji dla kobiet. Klauzula sumienia nie będzie wyrokiem

Pacjentka, której odmówiono legalnej terminacji ciąży, miałaby się dowiedzieć, w której lecznicy może liczyć na jej przeprowadzenie – chce grupa posłów KO.

Aktualizacja: 20.06.2023 10:15 Publikacja: 20.06.2023 03:00

Demonstracja „Ani jednej więcej” na Placu Wolności w Poznaniu po śmierci ciężarnej Doroty w szpitalu

Demonstracja „Ani jednej więcej” na Placu Wolności w Poznaniu po śmierci ciężarnej Doroty w szpitalu w Nowym Targu

Foto: PAP/Jakub Kaczmarczyk

Projekt ustawy, który wpłynął do Sejmu 16 czerwca, miałby uregulować kwestię klauzuli sumienia, aby zagwarantować pacjentowi wykorzystanie prawa do świadczeń zdrowotnych. Obecny stan prawny naraża wiele kobiet w ciąży na komplikacje i poważny uszczerbek na zdrowiu bądź utratę życia – głosi uzasadnienie.

W ostatnich miesiącach opinię publiczną kilkakrotnie obiegły informacje o śmierci ciężarnych pacjentek w wyniku nieuzyskania należytej pomocy medycznej – piszą posłowie Koalicji Obywatelskiej. Jak dodają, powoływanie się lekarza na klauzulę sumienia bez ustawowego obowiązku wskazania pacjentce lecznicy, w której zostałby przeprowadzony zabieg aborcji, jest dla kobiety jednoznaczne z brakiem możliwości uzyskania takiego świadczenia.

Czytaj więcej

Ewa Szadkowska: Ile warta klauzula sumienia. KO ma pomysł, jak pomóc kobietom

Dlatego zgodnie z wniesionym projektem przełożony lub kierownik lekarza odmawiającego wykonania świadczenia medycznego z uwagi na klauzulę sumienia byłby zobowiązany do wyznaczenia innego lekarza. Gdyby wszyscy lekarze ze szpitala odmówili wykonania świadczenia, przełożony musiałby niezwłocznie przekazać taką informację np. dyrektorowi szpitala, a on pacjentowi, przekazując mu, u którego lekarza lub w którym szpitalu w odległości nieprzekraczającej 50 km może uzyskać świadczenie.

Gdyby jednak zabieg ten nie został przeprowadzony także w innej placówce, szpital musiałby niezwłocznie zawiadomić o tym Narodowy Fundusz Zdrowia. Wtedy to NFZ byłby zobowiązany niezwłocznie poinformować pacjenta „o możliwościach w zakresie uzyskania świadczenia zdrowotnego”.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, ale ma obowiązek odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej.

Kamila Ferenc, prawniczka Fundacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, która podczas rozmowy z „Rzeczpospolitą” w marcu 2023 r. apelowała o zlikwidowanie klauzuli sumienia w publicznym systemie opieki zdrowotnej, proponowane przez posłów KO zmiany ocenia jako krok w dobrym kierunku.

Czytaj więcej

RPP: W szpitalu w Nowym Targu stwierdzono naruszenia praw pacjentki

Nadal jednak uważa, że klauzula sumienia powinna zostać usunięta. Jak dodaje, obecnie z przepisów wynika, że nie można powołać się na klauzulę sumienia w przypadku zagrożenia życia, ale trudno rozdzielić, kiedy zagrożenie dla życia kobiety jest bezpośrednie, a kiedy pośrednie. W projekcie ustawy brakuje jej także obowiązku zatrudnienia w szpitalu podwykonawcy, czyli lekarza opłaconego przez NFZ, który w czasie na przykład 24 godzin przyjechałby na miejsce, żeby wykonać zabieg.

Jak podkreśla prawniczka, jeśli szpital podpisze umowę z NFZ, to musi wykonać pacjentowi gwarantowane świadczenia. Czy zatem szpital powinien publicznie informować, które świadczenia ze względu na klauzulę sumienia nie zostaną w tym szpitalu wykonane, żeby pacjent nie tracił czasu na dojazd do lecznicy i czekanie? Kamila Ferenc zauważa, że stworzenie listy lekarzy, którzy nie wykonują aborcji, powołując się na klauzulę sumienia, nie byłoby zgodne z konstytucją.

Podkreślmy, że art. 51 konstytucji mówi, że nikt nie może być zobowiązany do ujawniania informacji dotyczących jego osoby, a art. 53, że każdemu zapewnia się wolność sumienia.

Ochrona zdrowia
Po ataku hakerów na szpital straty idą w miliony
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Ochrona zdrowia
Jeszcze w marcu do koszyka darmowych badań dołączą dwa kolejne. „To przełom”
Ochrona zdrowia
Dyrektor szpitala zaatakowanego przez hakerów: „To był tylko ostatni akord”
Ochrona zdrowia
Prof. Wielgoś: Porodówki poniżej 300 porodów rocznie nie powinny funkcjonować
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Ochrona zdrowia
Wiceprezes NFZ o dotacji z MZ: „Nie schowamy tych pieniędzy pod kołdrę”
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście