Zasady eksmisji podczas budowania dróg i autostrad

Senatorowie chcą uregulować zasady eksmisji z mieszkań służbowych oraz lokali przejmowanych przez państwo na podstawie specustaw, takich jak drogowa. Projekt w tej sprawie trafił właśnie do Senatu. Blokuje on eksmisje w okresie jesienno-zimowym oraz na bruk. Nie będzie to jednak dotyczyło osób majętnych ani posiadających inne lokale.

Bardziej humanitarna egzekucja

Chodzi o propozycję zmian ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz ośmiu innych ustaw dotyczących służb mundurowych, takich jak: policja, Państwowa Straż Pożarna, wojsko, Straż Graniczna, Służba Więzienna.

Czytaj także: Eksmisja: nowe zasady do starych spraw

Senacka Komisja Ustawodawcza proponuje dodać do ustawy o postępowaniu administracyjnym dwa nowe artykuły: 144a i 144b. Pierwszy zakazuje eksmisji w okresie od 1 listopada do 31 marca, ale pod warunkiem, że były lokator nie może samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych.

Drugi przepis zabrania w większości wypadków eksmisji na bruk. Egzekutor będzie przymusowo przeprowadzał do mieszkania, do którego eksmitowanemu przysługuje tytuł prawny i w którym może zamieszkać. Gdy ten takiego tytułu nie ma, eksmisja zostanie wstrzymana, dopóki gmina nie wskaże pomieszczenia tymczasowego, chyba że zrobi to inna osoba (np. wierzyciel).

Przepis zezwala na eksmisję donikąd osób mających środki finansowe, które mogą przeznaczyć na wynajem lub zakup mieszkania.

Analogiczne uregulowania znalazły się w ośmiu ustawach służb mundurowych. Dodatkowo dodano w każdej z nich katalog osób chronionych. Chodzi o: ciężarne, małoletnich, niepełnosprawnych, ubezwłasnowolnionych i ich opiekunów, obłożenie chorych, emerytów i rencistów. Organ właściwy do wydania decyzji o opróżnieniu przez nie mieszkania lub tymczasowej kwatery, np. komendant policji, będzie kierował pozew do sądu. Sam nie będzie wydawał decyzji.

To efekt wyroku Trybunału

Projekt realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2017 r. Zamknął on możliwość wyrzucania na podstawie procedury administracyjnej z mieszkań służbowych oraz lokali przejmowanych przez państwo na podstawie tzw. specustaw.

Trybunał przesądził, że nie wolno eksmitować ludzi na bruk na podstawie art. 144 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zdaniem TK przepis ten naruszał trzy konstytucyjne zasady: godności człowieka (art. 30), dobra rodziny (art. 71 ust. 1) oraz zaspokajania potrzeb mieszkaniowych obywateli, a także ochrony przed bezdomnością (art. 75).

Wniosek do TK o zbadanie jego konstytucyjności złożył rzecznik praw obywatelskich. Od lat zabiegał o zmianę przepisów. Lokatorzy zajmujący mieszania służb mundurowych byli w dużo gorszej sytuacji. Stosuje się do nich przepisy administracyjne, a nie cywilne.

Podobnie jest z ludźmi eksmitowanymi z mieszkań w związku z ważnymi społecznie inwestycjami, takimi jak autostrady. W ich wypadku spraw o eksmisję nie rozpatrywały sądy cywilne, lecz administracyjne. Nie stosowało się też do nich kodeksu postępowania cywilnego, ale przepisy dotyczące egzekucji w administracji.