Kryzys na rynku przyspieszył proces integracji środowiska najemców centrów handlowych. Już wcześniej narzekali na jednostronne zapisy w umowach dające przewagę właścicielom obiektów. Teraz zamierzają je zmienić.

– W ramach Polskiej Rady Centrów Handlowych powstał Retailers Club. W jego pracach wzięło udział wiele sieci detalicznych, nie tylko polskich. Pozwoliło to na zebranie najlepszych doświadczeń i praktyk stosowanych w relacjach wynajmujący – najemca w Europie i USA – mówi Paweł Korobacz, dyrektor Sieci Detalicznej YES Biżuteria. – Dla centrów handlowych to najemcy są klientami i warto im to przypominać – podkreśla.

[srodtytul]Problemy najemców...[/srodtytul]

Najemcy stworzyli katalog zapisów, które są ich zdaniem niedopuszczalne, bo dają przewagę deweloperowi czy innemu właścicielowi obiektu. Dają mu np. prawo wypowiedzenia umowy, gdy „działalność najemcy nie jest wystarczająco atrakcyjna”.

– Dla mnie jednak szczególnie rażące jest wyłączenie w umowach odpowiedzialności za szkody spowodowane przez „zaniedbania lub niedostatki w organizacji i zarządzaniu centrum handlowym” – mówi Paweł Korobacz. – Kto ma odpowiadać za te niedostatki, jeżeli nie profesjonalnie zarządzający centrami wynajmujący?

Zdaniem najemców także zapisy mówiące o możliwości arbitralnej zmiany miejsca sklepu są niedopuszczalne. – Strony przecież umówiły się co do wysokości czynszu za konkretny lokal. A taki zapis brzmi tak, jakby w umowie o sprzedaż mercedesa klasy C zawrzeć postanowienie uprawniające sprzedawcę do wydania kupującemu np. fiata pandy zamiast tego mercedesa – mówi dyrektor Sieci Detalicznej YES. – Właśnie po to tworzymy KDP, by wykluczyć możliwość relokacji najemcy w inne miejsce na podstawie arbitralnej decyzji, często bez zwrotu poniesionych nakładów adaptacyjnych, nie mówiąc o rekompensacie za utracone przyszłe zyski. KDP ma ucywilizować relacje wynajmujący – najemca.

[srodtytul]...i wynajmujących[/srodtytul]

W przygotowaniach KDP uczestniczą też – reprezentując stronę wynajmujących powierzchnie handlowe – m.in. Metro Group i firma Apsys.

Piotr Skoneczny, dyrektor ds. zarządzania nieruchomościami w Metro Group, mówi, że najemcy chcieliby mieć większą swobodę funkcjonowania w centrach handlowych, zbliżoną do tej, jaką mieliby we własnym sklepie.

– To jednak koliduje z obowiązkiem wynajmującego, który musi dbać o równowagę pomiędzy różnymi najemcami i ich ofertą – wyjaśnia Skoneczny.

Jego zdaniem wiele emocji budzą też kwestie związane z rozliczaniem kosztów utrzymania nieruchomości. – Najemcy starają się bowiem zagwarantować sobie nieprzekraczanie tych opłat powyżej pewnego sztywnego poziomu, który założyli w biznesplanie. Z kolei wynajmujący nie godzi się na ponoszenie ryzyka, że w przypadku wzrostu tych kosztów będzie musiał pokryć nadwyżkę z czynszu, ponieważ jest zobowiązany do przekazywania czynszu do podmiotu finansującego centrum, czyli banku – podkreśla Skoneczny.

Justyna Kur z firmy Apsys Polska przyznaje, że przez ostatnich dziesięć lat powstało w Polsce ponad 350 centrów handlowych, których właściciele stosują bardzo różne standardy. – A opracowanie kodeksu pozwoli na określenie dobrych praktyk w branży wartych naśladowania – uważa.

[wyimek]350 centrów handlowych o powierzchni min. 5 tys. mkw. i z min. dziesięcioma sklepami działa w Polsce[/wyimek]

Jak podaje PRCH, łącznie w pracach Retailers Club uczestniczyło ok. 100 sieci handlowych. Zapisy dotyczące umowy najmu zostaną zaprezentowane podczas spotkania Retail Horizons 12 – 13 października.

Prace nad kodeksem trwają w ramach Polskiej Rady Centrów Handlowych. Organizacja skupia blisko 140 firm i jest jednym z największych stowarzyszeń tego typu w Europie Środkowej i Wschodniej.

Działają w niej i najemcy (głównie sieciowi), i wynajmujący oraz zarządzający centrami handlowymi. W jej skład wchodzą firmy z branży deweloperskiej, handlowej, prawniczej, doradczej.

[ramka]OPINIA