Ile za wynajem biura

• Takie wnioski płyną z najnowszego raportu firmy doradczej Cushman & Wakefield (C&W), która podaje, że w pierwszej połowie 2011 r. ilość wynajętej powierzchni biurowej w stolicy (324 330 mkw.) okazała się rekordowo duża. Przewyższyła średnią z tego samego okresu z ostatnich pięciu lat o ok. 36 proc.

– Znaczny wzrost popytu na biura w zestawieniu ze zdecydowanym spadkiem podaży, daje mocne podstawy do oczekiwania dalszego spadku liczby pustostanów do rekordowych minimów. Taka sytuacja powinna być impulsem do zwiększenia podaży, jednak ograniczenia związane z finansowaniem oraz powrót niepewności na rynkach finansowych będą w dalszym ciągu hamować podaż spekulacyjną – wyjaśnia Paulina Misiak, partner z działu powierzchni biurowych w Cushman & Wakefield.

• W pierwszej połowie 2011 r. do użytku oddano niespełna 57 300 mkw. To zaledwie 43 proc. podaży tego samego okresu 2010 r. oraz zaledwie 33 proc. 2009 r. Ze względu na ograniczoną podaż poziom pustostanów osiągnął bardzo niską średnią wartość 6,17 proc. i powinien nadal spadać. Mimo spadku podaży, nie zanosi się na złagodzenie warunków pozyskania finansowania stawianych przez banki.

• Wielkość powierzchni biurowej w Warszawie (3,5 mln mkw.) jest o ok. 80 proc. większa niż liczba wszystkich biur na głównych rynkach regionalnych. Powierzchnie w Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście, Katowicach, Poznaniu i Łodzi liczą łącznie ponad 1,9 mln mkw. W budowie w regionach znajduje się ok. 250 tys. mkw. powierzchni biurowej.

Centra handlowe: nawet 80 euro za mkw.

• Centra w Warszawie oraz najlepsze obiekty w innych miastach cieszą się największą popularnością wśród najemców. Ponieważ pustostanów jest mało, czynsze w obleganych lokalizacjach będą rosły.

• W pierwszej połowie 2011 r. oddano do użytku ok. 300 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej, co jest poziomem porównywalnym do podaży z tego samego okresu roku ubiegłego.

Zdaniem analityków firmy C&W wzrost aktywności deweloperów zaowocuje zwiększeniem liczby nowych projektów handlowych dopiero po 2013 roku. Centra handlowe oddane do użytku w latach 2009 – 2010 odnotowują obecnie powolny wzrost obrotów i liczby odwiedzających, jednak wśród nowo budowanych obiekty wynajęte w 100 proc. w dniu otwarcia należą do rzadkości.

• – Na koniec drugiego kwartału 2011 r. w Polsce działało 378 centrów handlowych o łącznej powierzchni najmu brutto blisko 7,4 mln mkw. Systematycznie zwiększa się udział miast średniej wielkości i małych w całkowitych zasobach centrów handlowych – na koniec pierwszego półrocza 2011 r. wynosił aż 44,2 proc., podczas gdy w czerwcu 2010 r. było to 40,7 proc. – mówi Katarzyna Michnikowska, starszy analityk, dział wycen i doradztwa w firmie Cushman & Wakefield.

Dodaje, że przeważająca liczba centrów handlowych oddanych do użytku w tym roku powstawała w mniejszych miastach.

• Największym powodzeniem wśród najemców cieszą się obiekty w dobrej lokalizacji, o sprawdzonym koncepcie komercyjnym oraz ustabilizowanej pozycji handlowej. Najwyższe czynsze w tego typu budynkach wynoszą nawet 75 – 80 EUR za mkw. miesięcznie za lokal o wielkości 100 – 150 mkw. W pozostałych aglomeracjach plasują się one na poziomie 37 – 40 EUR.

Magazyny: więcej chętnych na najem

• Pierwsze półrocze 2011 r. na rynku najmu powierzchni magazynowych było bardzo udane. Popyt wzrósł o 40 proc., a budowanych obiektów było prawie dwukrotnie więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku.

• – Inwestycje są jednak realizowane dopiero po podpisaniu umów najmu, przynajmniej na połowę planowanej powierzchni. Obecnie budowane magazyny to najczęściej obiekty zaprojektowane pod kątem konkretnego najemcy, czyli tzw. BTS (z ang. built-to-suit). W przeciwieństwie do inwestycji spekulacyjnych, są one również zdecydowanie chętniej finansowane przez banki – wyjaśnia Marek Skrzydlak, negocjator z działu powierzchni przemysłowo-magazynowych w Cushman & Wakefield.

• Łącznie w ciągu pół roku wynajęto 941 tys. mkw., natomiast w budowie jest kolejnych 336 tys. mkw. Wszystkie zasoby magazynowe w Polsce wynoszą już 6,7 mln mkw. Współczynnik pustostanów malał we wszystkich regionach, co przełożyło się na lekkie zwyżki stawek czynszu. Warto też dodać, że na magazynowej mapie kraju pojawiły się Rzeszów i Lublin.

INWESTORZY WOLĄ BIUROWCE

Inwestowanie w nieruchomości to bezpieczna alternatywa w czasach niepewności na rynkach finansowych.

• Wartość zawartych transakcji na rynku nieruchomości komercyjnych w pierwszej połowie 2011 roku wyniosła 960 mln EUR, czyli o 23 proc. więcej w porównaniu z tym samym okresem 2010 r.

• Rosnący popyt na nieruchomości był skutecznie równoważony przez zwiększoną aktywność funduszy, które, upłynniając swoje portfele nieruchomości, stały się obok deweloperów głównym źródłem podaży.

• Największym zainteresowaniem cieszyły się nieruchomości biurowe, które stanowiły 55 proc. ogólnego wolumenu transakcji. Najsilniejszą, ponad trzykrotną w porównaniu z pierwszym półroczem 2010 r., dynamiką wzrostu wyróżnił się rynek handlowy. Na wynik ten wpłynęła w dużym stopniu transakcja kupna warszawskiego centrum handlowego Promenada przez Atrium European Real Estate za 171 mln EUR.