Od kilku lat przedsiębiorcy zajmujący się najmem lokali mieszkalnych, a zwłaszcza inwestorzy instytucjonalni na rozwijającym się w Polsce rynku PRS, spierają się z samorządami o prawidłową interpretację przepisów o podatku od nieruchomości. Podatnicy stoją na stanowisku, że lokale mieszkalne, stanowiące własność przedsiębiorców i wynajmowane przez nich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych innych osób, pozostają lokalami mieszkalnymi, nie zaś związanymi lub zajętymi do prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z tym takie lokale powinny zostać opodatkowane odpowiednią niższą stawką podatku od nieruchomości, właściwą dla lokali mieszkalnych. Samorządy kwestionują taką praktykę, naliczając odpowiednio wyższą stawkę podatku.
Niestety, najświeższe wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) w zakresie podatku od nieruchomości ugruntowują niekorzystną dla podatników interpretację przepisów dotyczących opodatkowania lokali mieszkalnych. Konsekwencje tej praktyki odczuje cały rynek PRS w Polsce.
25 lipca zapadło kolejne ważne orzeczenie NSA w tym sporze. W niniejszej sprawie spółka prowadząca działalność gospodarczą w zakresie wynajmu własnych lokali na cele mieszkalne opodatkowała je stawką podatku właściwą dla budynków mieszkalnych. Organ podatkowy uznał, że w takiej sytuacji należna jest jednak stawka podatku przewidziana dla lokali związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, która jest niemal 34-krotnie wyższa niż ta obejmująca budynki mieszkalne.
Podatnik zaskarżył decyzje, lecz zarówno organ odwoławczy, jak i WSA, nie przychyliły się do jego argumentacji. Sprawa trafiła do NSA, który oddalił skargę, przyznając rację gminie. NSA wskazał, że związek budynków mieszkalnych z działalnością gospodarczą jest w tej sprawie ewidentny, o czym świadczy m.in. to, że najem jest głównym źródłem przychodów spółki, mieszkania są zaliczane do jej środków trwałych, a wydatki związane z utrzymywaniem lokali są zaliczane do kosztów podatkowych.
Co mówią przepisy
Podatek od nieruchomości uregulowany jest w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Konstrukcja tego podatku zakłada, że wysokość stawek ustalają poszczególne rady gmin, z kolei ustawa określa maksymalną możliwą wysokość podatku, w zależności od rodzaju nieruchomości, wyznaczając przy tym różne stawki. I tak, art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy wprowadza odrębną stawkę dla budynków:
