Wielu właścicieli nie stać na takie wydatki. Nie ma to jednak większego znaczenia. Przepisy są bezlitosne.

Mieszkaniec mrówkowca wybudowanego 40 lat temu poskarżył się straży pożarnej, że jedno z wejść na klatkę schodową jest zablokowane. Straż przyjechała, ale przy okazji zrobiła przegląd całego bloku. I okazało się, że trzeba go dostosować go do współczesnych wymagań przeciwpożarowych.

Takich historii znam na pęczki. To problem ogólnopolski i dotyczy praktycznie każdego starego budynku mieszkalnego mającego więcej niż dziewięć kondygnacji. Większość z nich nie spełnia obecnych standardów ochrony przeciwpożarowej.

Cóż z tego, że spółdzielnia wybudowała wieżowiec zgodnie z przepisami, także tymi przeciwpożarowymi. Od tego czasu wiele się zmieniło. Teraz przepisy przewidują, że wysokie budynki mieszkalne powinny posiadać tzw. piony nawodnione instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, odpowiednie oświetlenie na klatkach schodowych oraz drogi ewakuacyjne o określonej długości.

Taki remont dostosowawczy kosztuje i to czasami grube miliony. Warszawska spółdzielnia Ruda tylko za wymianę pionów w jednym 16-piętrowym budynku musiała zapłaci 150 tys. zł, a to nie są wszystkie koszty, jakie trzeba ponieść.

Wiele spółdzielni, nawet tych dużych, nie jest w stanie od ręki wyłożyć tyle pieniędzy. Wyjściem jest podwyżka opłat za mieszkanie. Nikt jednak nie chce narażać się na gniew swoich mieszkańców. Zarządy grają więc na zwłokę i odwołują się najpierw do do komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, a potem idą do sądu administracyjnego. Takich spraw w sądach jest bardzo dużo. Spory na tym tle ciągną się zaś latami. Rozstrzygnięcia zapadają na ogół na niekorzyść spółdzielni mieszkaniowych. Sądy oddalają skargi spółdzielni, powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 sierpnia 2007 r. Zgodnie z nim nie można ograniczać ustawodawcy w dostosowywaniu wymagań ochrony do zmieniających się warunków społecznych.

Ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny orzekał w sprawie Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej Praga z Warszawy.

Okazało się, że jeden z 13-piętrowych bloków spółdzielni ma przestarzałą instalację przeciwpożarową. Praga chciała wydłużenia terminu narzuconego przez straż pożarną. Tłumaczyła, że nie ma pieniędzy, a problem dotyczy nie tylko tego konkretnego bloku, ale też wielu innych. Zdaniem spółdzielni dotrzymanie wskazanego terminu było nierealne z jeszcze innego powodu. Trzeba wyłonić wykonawcę, a to nie jest proste. To jednak sądu nie przekonało. Na skardze spółdzielni nie pozostawił suchej nitki.

NSA, oddalając skargę, stwierdził, że nawet gdy brakuje pieniędzy, spółdzielnia ma dostosować budynek do obecnych standardów przeciwpożarowych, bo bezpieczeństwo mieszkańców jest najważniejsze.

Według sądu to oczywiste, że należy chronić słuszne interesy mieszkańców, a nie spółdzielni. Rolą spółdzielni jest więc je wykonać, a nie odwlekać to poprzez bezzasadne odwoływanie się.

Z jednej strony takie podejście do sprawy należałoby pochwalić. Chodzi przecież o bezpieczeństwo nas wszystkich. Nic jednak nie jest czarno-białe. Jest też druga strona medalu.