Przeżyłeś kiedyś jet lag? Kiepsko się z tym czułeś? Pomyśl, że na ziemi żyją stworzenia, które zespół nagłej zmiany strefy czasowej przeżywają codziennie.
Trzy pająki z rodziny krzyżakowatych – Allocyclosa bifurca, Cyclosa turbinata i Gasteracantha cancriformis - mają najkrótszy naturalny rytm dobowy odkryty u zwierzęcia, donoszą naukowcy z East Tennessee State University.
Większość zwierząt ma naturalny zegar biologiczny zbliżony do 24-godzinnego cyklu dzień-noc. Ewentualne, niewielkie rozbieżności resetowane są przez światło słoneczne. Doby biologiczne tych trzech pająków wynoszą średnio około 17,4, 18,5 i 19 godzin. Oznacza to, że aby nadążyć za normalnym cyklem słonecznym, ich organizmy muszą skorygować cykl aktywności i nieaktywności, czyli czuwania i snu o ponad 5 godzin każdego dnia. To tak, jakby codziennie leciały przez pięć stref czasowych i przeżywały pięciogodzinny jet lag.
Zegar wewnętrzny
W przypadku większości zwierząt wewnętrzne wyczucie czasu pomaga im w powtarzaniu codziennych czynności, takich jak jedzenie, sen i polowanie w najbardziej odpowiedniej porze dnia. Wcześniejsze badania wykazały, że zwierzęta, które nie są zsynchronizowane z 24-godzinnym cyklem słonecznym, zazwyczaj mają mniejszą szansę na wyprodukowanie zdrowego potomstwa.
Krótki cykl nie wydaje się być problemem dla tych pająków. W rzeczywistości może być nawet przydatny. Skrócona aktywność dobowa może, jak twierdzą naukowcy, pomagać tym zwierzętom unikać wcześnie żerujących ptaków.
Pająki stają się bardziej ruchliwe o zmierzchu i zaczynają splatać swoje sieci na trzy do pięciu godzin przed świtem. W ten sposób nie są zauważane przez drapieżniki polujące w ciągu dnia.
Dziwny letarg
Później pająki pozostają nieruchome, przyczajone na swojej pajęczynie, gotowe do ataku na następny potencjalny posiłek. Jak w przypadku innych gatunków, do południa zegary dobowe pająków powinny zostać zresetowane, rozpoczynając nową rundę aktywności. Jednak zwierzęta pozostają nieruchome przez pięć do siedmiu godzin. Naukowcy nie wiedzą czy pająki rzeczywiście odpoczywają i czym jest ów bezruch, podejrzewają natomiast, że światło może opóźniać rozpoczęcie kolejnego krótkiego cyklu dobowego.
Kto zdobędzie Zielone Orły "Rzeczpospolitej"?
Ciekawe jest to, że zachowania pająków są odległe od „normalnych” rytmów dobowych, a jednocześnie potrafią dopasować swoją aktywność do 24-godzinnego cyklu światła i ciemności. Tajemnica tkwi w gubionych codziennie godzinach. Inne gatunki potrafią odpoczywać w podobny sposób, jednak są to drzemki trwające zwykle pół godziny.
– Zegary dobowe faktycznie powstrzymują nas przed wpadnięciem w chaos – twierdzi neurobiolog Darrell Moore. – Teoretycznie te pająki nie powinny istnieć.
Zdaje się, że naukowcy nie wzięli jednej rzeczy pod uwagę. Pająki te są niczym kosmici kolonizujący ziemię, a ich odmienny rytm dobowy oznacza, że planeta, z której mieliby pochodzić ma krótszy czas obrotu wokół własnej osi. Może to mieszkańcy, mitycznej dziesiątej planety układu słonecznego, Nibiru?
