Archeolodzy badają pułapki z epoki kamienia

Pod koniec epoki kamienia, 5500 lat temu, a być może jeszcze dawniej, prehistoryczne ludy na Bliskim wschodzie polowały na stada gazeli, antylop oryx, dzikich osłów i inne zwierzęta — posługując się kamiennymi murkami.

Publikacja: 28.04.2011 15:10

Archeolodzy badają pułapki z epoki kamienia

Foto: Fotorzepa, Filip Frydrykiewicz F.F. Filip Frydrykiewicz

Kierowały one pasące się zwierzęta, lub wędrujące, zmieniające pastwiska, a także po prostu naganiane — w stronę zasadzki, gdzie ludzie zabijali je przy pomocy ówczesnej „konwencjonalnej" broni czyli łuków i oszczepów. Wiadomość o tym zamieszcza amerykańskie czasopismo „PNAS" („Proceedings of the National Academy of Sciences").

Struktur tych — niewysokich kamiennych murków, ciągnących się setkami metrów, tworzących zwężającą się uliczkę, „lej" wiodący do zagrody — nie odkryli archeolodzy, lecz lotnicy. Wkrótce po I wojnie światowej zauważyli je dwaj piloci British Royal Air Force lecąc z Kairu do Bagdadu. Spoglądając w dół widzieli kamienne murki układane w kształt trójkątów, ale bez jednego boku czyli bez podstawy. trójkąty kończyły się czymś w rodzaju okręgu. Struktury te przypominały pilotom latawce, dlatego nazwali je „pustynnymi latawcami".

Archeolodzy od dawna przypuszczali, że okręg na końcu tych struktur to pułapka, zagroda a całość to matnia służąca do polowań. Przypuszczenia te oparte były na obserwacjach i opisach pozostawionych przez etnologów i podróżników studiujący kulturę Beduinów w XIX i na początku XX wieku. Co więcej, na rytach i malowidłach naskalnych w tamtym regionie występują obrazy, które ukazują taką nagonkę a potem rzeź zwierzyny.

Ale dowód znalazł się dopiero teraz, w Tell Kuran w północnej Syrii. Zespół naukowców z Izraela i Stanów Zjednoczonych zbadał taki „pustynny latawiec" w Tell Kuran w północnej Syrii. Wewnątrz zagrody, w warstwie, która powstała w IV tysiącleciu p. n. e. uczeni zidentyfikowali ponad 2600 kości należące do 93 osobników tzw. gazeli perskiej. Wśród kości ogromną większość stanowiły kości nóg i kopyta. Były to zwierzęta w różnym wieku, samce, samice i młode. To daje uczonym podstawę aby sądzić, że zwierzęta te nie dostawały się do matni pojedynczo, ale wpadło do niej całe stado, które zostało wybite, poćwiartowane na miejscu (na kościach są ślady cięcia krzemiennymi ostrzami), po czym części jadalne i wartościowe skóry wyniesiono z matni. Dlatego pozostały w niej głównie kończyny.

— Tylko w syryjskim regionie rzeki Chabur zidentyfikowaliśmy już blisko 100 takich pułapek. Rozpowszechnienie się tego sposobu polowania, prawdopodobnie z naganiającymi psami, musiało zagrażać istnieniu wielu gatunków. A to oznacza, że człowiek już przed tysiącami lat był w stanie doprowadzać gatunki niemal do wygaśnięcia. Zwabianie w pułapkę całych stad, łącznie z samicami i młodymi, na trasie ich tradycyjnych wędrówek, dziesiątkowało te zwierzęta. Była to masowa zagłada, choć na pewno eksterminacja tych gatunków nie była celem ówczesnych ludzi — powiedziała dr Melinda Zeder, współautorka artykułu w „PNAS".

Mimo wysiłków człowieka sprzed sześciu tysiącleci, małe stada gazeli perskiej przetrwały w tym regionie do początku XX wieku. Dopiero wtedy polowania z bronią palną spowodowały ich całkowitą zagładę w regionie Chabur. Poza tym, wszystkie gatunki bliskowschodnich gazeli i antylop praktycznie wygasają.

Kierowały one pasące się zwierzęta, lub wędrujące, zmieniające pastwiska, a także po prostu naganiane — w stronę zasadzki, gdzie ludzie zabijali je przy pomocy ówczesnej „konwencjonalnej" broni czyli łuków i oszczepów. Wiadomość o tym zamieszcza amerykańskie czasopismo „PNAS" („Proceedings of the National Academy of Sciences").

Struktur tych — niewysokich kamiennych murków, ciągnących się setkami metrów, tworzących zwężającą się uliczkę, „lej" wiodący do zagrody — nie odkryli archeolodzy, lecz lotnicy. Wkrótce po I wojnie światowej zauważyli je dwaj piloci British Royal Air Force lecąc z Kairu do Bagdadu. Spoglądając w dół widzieli kamienne murki układane w kształt trójkątów, ale bez jednego boku czyli bez podstawy. trójkąty kończyły się czymś w rodzaju okręgu. Struktury te przypominały pilotom latawce, dlatego nazwali je „pustynnymi latawcami".

Nauka
Najkrótszy dzień i najdłuższa noc w 2024 roku. Kiedy wypada przesilenie zimowe?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Pełnia Księżyca w grudniu. Zimny Księżyc będzie wyjątkowy, bo trwa wielkie przesilenie księżycowe
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku