Zastrzyk naprawi oczy

Pionierska terapia z użyciem komórek macierzystych przywróciła wzrok niewidomym ludziom

Aktualizacja: 24.01.2012 18:24 Publikacja: 24.01.2012 18:24

Zastrzyk naprawi oczy

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

To na razie tylko eksperyment mający na celu sprawdzenie, czy metoda jest bezpieczna dla pacjentów. Ale u leczonych ludzi – dwóch niewidomych kobiet – uzyskano poprawę widzenia. I choć lekarze są ostrożni w interpretacji wyników, firma Advanced Cell Technology (ACT) już rozpoczęła kolejny etap testów z udziałem ludzi.

„Ostatecznym celem jest dla nas opracowanie terapii pozwalającej wcześniej i skuteczniej leczyć pacjentów, zwiększając szanse na uratowanie narządu wzroku" – napisali naukowcy na łamach pisma „Lancet".

W badaniach prowadzonych przez specjalistów Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles brały udział dwie kobiety. Jedna, 70-kilkuletnia, cierpi na tzw. zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem. Ta choroba jest najczęstszą przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych. Druga pacjentka 50-letnia graficzka z Los Angeles straciła zdolność widzenia z powodu choroby Stargardta wywoływanej uszkodzeniem genetycznym. Obie uznano za niewidome.

Na ratunek siatkówce

Z myślą o nich ACT opracowała terapię wykorzystującą zarodkowe komórki macierzyste. Pobiera się je z ludzkich embrionów. Komórki te następnie odpowiednio hoduje się i namnaża w laboratorium. Zarodkowe komórki macierzyste mogą zamienić się w dowolny inny rodzaj komórek. Naukowcy potrafią jednak nimi tak manipulować, aby powstał z nich pożądany typ – w tym przypadku komórki dające początek siatkówce oka.

Latem ubiegłego roku pacjentkom wstrzyknięto w gałkę oczną ok. 50 tys. takich komórek. Po czterech miesiącach naukowcy odkryli, że obie kobiety widzą lepiej niż wcześniej. Na tablicach służących do badania ostrości wzroku obie kobiety mogły przeczytać więcej linii. Pacjentka z chorobą Stargardta przed terapią nie widziała żadnych liter na tablicy.

Zaskoczeni byli sami lekarze, którzy próbują wyjaśnić ten fenomen efektem psychologicznym. Co zaskakujące, ostrość widzenia poprawiła się również w nieleczonym oku.

– Trzeba być ostrożnym i nie nadinterpretować wyników badań widzenia – mówi dr Paul Sternberg, prezes Amerykańskiej Akademii Oftalmologii

– Te eksperymenty są rzeczywiście bardzo interesujące, ale na razie chęć poddania się takiej terapii jest jeszcze przedwczesna – wtóruje mu Paul Knoepfler z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis.

Jeszcze raz testy

Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego i firmy ACT podkreślają jednak, że głównym celem badania było sprawdzenie, czy komórki macierzyste nie tworzą niepokojących guzów, ani nie są odrzucone przez organizm biorcy. Nic takiego nie zaobserwowano.

Dlatego firma postanowiła kontynuować badania. W poniedziałek ogłosiła, że takie same testy będą przeprowadzone w londyńskiej Klinice Chorób Oka Moorfields.

Podobne terapie komórkami macierzystymi pobranymi z ludzkich zarodków budzą jednak wielkie kontrowersje. Krytycy podkreślają, że niedopuszczalne etycznie jest niszczenie zarodków po to, by pobrać z nich materiał do leczenia.

Dwa miesiące temu z testowania eksperymentalnej terapii tego typu wycofała się firma Geron. Próbowano użyć takich komórek do naprawianie uszkodzeń rdzenia kręgowego. Oficjalnym powodem zakończenia badań były kłopoty finansowe i chęć skupienia się na lekach na raka. Krytycy mówią jednak, że terapia po prostu nie działała.

Nadzieją na rozwiązanie tego konfliktu i prowadzenie badań nad tymi nowatorskimi metodami leczenia jest wykorzystanie techniki „cofania" w rozwoju dorosłych komórek. Ze skóry dorosłego człowieka również można wytworzyć komórki macierzyste – nie tak doskonałe jak zarodkowe, ale o zbliżonych cechach. Ich użycie w terapii pozwoliłoby usunąć wątpliwości etyczne.

ap, bbc

To na razie tylko eksperyment mający na celu sprawdzenie, czy metoda jest bezpieczna dla pacjentów. Ale u leczonych ludzi – dwóch niewidomych kobiet – uzyskano poprawę widzenia. I choć lekarze są ostrożni w interpretacji wyników, firma Advanced Cell Technology (ACT) już rozpoczęła kolejny etap testów z udziałem ludzi.

„Ostatecznym celem jest dla nas opracowanie terapii pozwalającej wcześniej i skuteczniej leczyć pacjentów, zwiększając szanse na uratowanie narządu wzroku" – napisali naukowcy na łamach pisma „Lancet".

Pozostało 85% artykułu
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację