Ocean jak muzeum

Największy na świecie rezerwat morski utworzyła Australia. Nie pomogły protesty rybaków i ludności zamieszkującej wybrzeża.

Aktualizacja: 21.11.2012 00:43 Publikacja: 21.11.2012 00:43

Rezerwatów morskich nie lubią rybacy i nafciarze

Rezerwatów morskich nie lubią rybacy i nafciarze

Foto: AFP

Małe podwodne sanktuaria powstają od lat w wielu miejscach na naszym globie, w Europie m.in. koło Korsyki czy Szkocji. Ale teraz nastał czas oceanicznych gigantów.

Taki właśnie olbrzymi rezerwat powstał po latach konsultacji i negocjacji na wodach Australii.  Blisko 80 firm połowowych musiało zmienić swoje siedziby. 36 tys. ludzi straciło pracę w 60 nadbrzeżnych regionach. Australijski minister środowiska Tony Burke wyjaśnia jednak, że zmiany te dotykają tylko jednego procenta sektora połowowego tego państwa. Poza tym władze przeznaczyły na pomoc ludziom, którzy ucierpieli w wyniku tworzenia rezerwatu, 100 milionów dolarów australijskich (równowartość 81 mln euro).

Ledwie wystają

Rezerwat obejmuje powierzchnię 2,3 milionów kilometrów kwadratowych. W jego skład wchodzi sześć oceanicznych terytoriów. Z takiego rozwiązania najbardziej zadowolone powinny być płetwale błękitne, żółwie zielone, rekiny-młoty i diugonie, morskie roślinożerne ssaki.

Studium opublikowane na łamach „Current Biology" wykazało po raz pierwszy, że rezerwaty morskie umożliwiają stopniowe odtwarzanie zasobów morskich. Dotychczas teza taka była negowana przez kręgi przemysłowe.

W obrębie rezerwatu, przy północnych i północno-wschodnich  wybrzeżach kontynentu zabronione są wszelkie połowy. Pomoże to w rewitalizacji Wielkiej Rafy Koralowej.

O ponad połowę mniejszy, ale także gigantyczny rezerwat utworzyły Wyspy Cooka, samorządne terytorium na południowym Pacyfiku stowarzyszone z Nową Zelandią. Obejmuje on powierzchnię 1,065 mln km kw (ponad trzy razy więcej od terytorium Polski). Z niezwykłą inicjatywą wystąpiła Republika Malediwów. Jej prezydent Mohamed Waheed ogłosił, że całe państwo przekształca się w rezerwat morski. Zacznie on funkcjonować w 2017 r. W skład Malediwów wchodzi 1199 wysepek, w tym 202 zamieszkanych. Archipelag rozciąga się na obszarze 820 km z północy na południe i 120 km ze wschodu na zachód. Najwyższy punkt w państwie sięga 3 m n.p.m.

– To w gruncie rzeczy niewielki atol, ale powierzchniowo bardzo duże państwo, jeśli brać pod uwagę ocean, na którym się rozciąga, i 200 mil morskich wokół jego wybrzeży – wyjaśnia dr Sue Leberman z pozarządowej organizacji Pew Environment Group.

Na terenie rezerwatu nie będą prowadzone absolutnie żadne wiercenia geologiczne w poszukiwaniu ropy, gazu czy innych surowców znajdujących się pod dnem oceanu. – Statut rezerwatu morskiego, morski odpowiednik lądowych parków narodowych, daje dużo większe prawne i praktyczne możliwości ochrony niż statut strefy chronionej – podkreśla dr Liberman.

Z Malediwami sąsiadują  położone 500 km na wschód  Wyspy Czagos – władze brytyjskie też nadały tym 60 tropikalnym wysepkom i wodom wokół nich status rezerwatu morskiego. Region ten o nazwie BIOT – British Indian Ocean Territory – zajmuje ponad pół miliona kilometrów kwadratowych.

Ekologiczna racja stanu

Przekształcanie wielu terytoriów w rezerwaty morskie może mieć skutki nie tylko ekologiczne, pomoże też tym terytoriom przetrwać. 80 proc. terytorium Malediwów znajduje się na wysokości poniżej 2 m n.p.m. Wzrost poziomu oceanu o metr, co może nastąpić w ciągu kilkudziesięciu lat, doprowadzi do sytuacji, w której Malediwy samodzielnie sobie nie poradzą. Natomiast status rezerwatu sprawi, że nadejdzie międzynarodowa pomoc technologiczna i finansowa. Na przykład Japonia deklaruje pomoc w zbudowaniu sztucznej wyspy Unumale dającej schronienie 150 tys. ludzi, dla których zabraknie lądu na oceanie.

Nauka
Najkrótszy dzień i najdłuższa noc w 2024 roku. Kiedy wypada przesilenie zimowe?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Pełnia Księżyca w grudniu. Zimny Księżyc będzie wyjątkowy, bo trwa wielkie przesilenie księżycowe
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku