W opracowanie tegorocznej metodologii oceny szpitali do rankingu „Liderzy zarządzania”, w ramach Rady Programowej, zaangażowani zostali najwybitniejsi eksperci w polskiej ochronie zdrowia, tj. prof. Jarosław Fedorowski, prezes Polskiej Federacji Szpitali, dr Jerzy Gryglewicz, ekspert rynku medycznego Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia, Dorota Gołąb-Bełtowicz, ekspertka Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych, oraz przedstawiciele BFF Banking Group w Polsce: Radosław Moks, członek zarządu, i Renata Ostrowska, manager ds. oceny ryzyka. Celem rady było takie dostosowanie dotychczas stosowanych wskaźników, aby jak najlepiej odzwierciedlały kondycję polskich publicznych placówek ochrony zdrowia.
Ubiegłoroczna gala. Dobry czas na ekspercką dyskusję
Zeszłoroczna gala rozdania nagród w rankingu „Liderzy zarządzania – najlepiej zarządzane szpitale publiczne według BFF Banking Group” była też doskonałą okazją do konstruktywnej dyskusji w gronie ekspertów na temat wyzwań stojących przed polską służbą zdrowia oraz rozwiązań, które mogą poprawić jej efektywność.
Paneliści: prof. Jarosław Fedorowski, prezes Polskiej Federacji Szpitali; dr Marek Migdał, dyr. Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”; Dorota Gołąb-Bełtowicz, ekspertka Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych i z-ca dyr. ds. finansowych Szpitala Specjalistycznego im. Stefana Żeromskiego SP ZOZ w Krakowie; Piotr Kagankiewicz, dyr. nacz. Szpitala Powiatowego w Radomsku; Radosław Moks, członek zarządu BFF Banking Group w Polsce.
Decyduje wiele kryteriów
„Przyjazny szpital” to bardzo pojemne pojęcie. O tym, czy szpital jest przyjazny, decyduje opinia pacjentów, ale także opinie personelu. Szpital przyjazny to szpital, w którym bezpiecznie i komfortowo czują się pacjenci. To także szpital, w którym satysfakcję z pracy odczuwają jego pracownicy, co w dużej mierze przekłada się na zadowolenie pacjentów. Szpital przyjazny to także szpital dbający o środowisko naturalne, tzw. zielony szpital.
Jest wiele kryteriów, które o tym decydują – począwszy od subiektywnych odczuć pacjentów czy personelu, poprzez spełnianie standardów jakościowych zgodnych z wiedzą medyczną, a skończywszy na ocenie całości procesu diagnostyki i leczenia poszczególnych chorób według kanonów Value Based Healthcare.
Elementy, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie szpitala, to po pierwsze – wyniki badań ankietowych pacjentów i pracowników. Po drugie – liczba skarg np. do rzecznika praw pacjentów czy samorządów zawodów medycznych. Po trzecie – wyniki ocen zewnętrznych, jak np. akredytacji. Ale ostatnio ważnym elementem jest także kwestia odpowiedzialnego gospodarowania energią i innymi zasobami przez szpital, co w języku angielskim świetnie określa słowo „sustainability”, a po polsku chyba najbliższa jest koncepcja zrównoważonego rozwoju.
Kluczowym obszarem jakości powinna być satysfakcja pacjenta
Przyjazny szpital przede wszystkim w sposób ciągły powinien wprowadzać rozwiązania poprawiające efekty w zakresie diagnostyki i leczenia.
Wszystkie działania w tym zakresie powinny być mierzone obiektywnymi wskaźnikami jakościowymi. Kluczowym obszarem związanym z jakością powinna być poprawa bezpieczeństwa i satysfakcji pacjenta przez rejestrowanie i monitorowanie zdarzeń niepożądanych.
W szpitalu należy także stworzyć motywujący system dla personelu medycznego, którego celem powinno być stałe podnoszenie kompetencji w celu poprawy jakości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.
Bardzo ważnym elementem jest wprowadzenie systematycznych szkoleń mających na celu wprowadzenie wysokich standardów w komunikacji i obsługi pacjentów. Ocena pobytu w szpitalu powinna być każdorazowo oceniana przez pacjentów poprzez wypełnianie kwestionariusza zawierającego szczegółowe pytania dotyczące kluczowych aspektów związanych z jakością leczenia i obsługi.
Oczekiwania leczącego i leczonego
Co decyduje o tym, że szpital jest „przyjazny”? Dyrektorzy skupią się na eksponowaniu nowoczesnej aparatury medycznej, kompetencji i doświadczenia zatrudnianych pracowników, skuteczności leczenia czy procedur ograniczania ryzyk zdarzeń niepożądanych. Dla pacjentów, co wykazują badania ankietowe, pojęcie „przyjazny” oznacza dobrą komunikację z personelem, brak bólu, komfortowe warunki pobytu, czystość, walory posiłków i coraz częściej – dostęp do internetu.
Dyrektorzy kierują się względami merytorycznymi i opierają się na wynikach badań wskaźnikowych. Wspierają się także standardami jakościowymi i dobrymi praktykami. Pacjenci z kolei kierują się subiektywnymi odczuciami.
Przyjazny szpital to taki, w którym zarządzający potrafi w swojej strategii dostrzec oczekiwania pacjentów i realizuje swoje zadania przy ich uwzględnieniu lub wręcz wyznaczeniu oczekiwań pacjentów jako priorytetu przy realizacji celów, strategicznych i bieżących, organizacji.
W ocenie powinniśmy się odnosić do wszystkich kategorii ważnych dla pacjentów i kierowników podmiotów. Szczególną uwagę należy zwrócić na obszary wspólne. To tutaj wypracowanie dobrych kompromisów jest gwarancją sukcesu.
Deficyt finansowy szpitali wzrośnie
W latach 2020 i 2021 obserwowaliśmy poprawę rentowności szpitali w Polsce. Było to pochodną przede wszystkim różnego typu dodatków związanych z przeciwdziałaniem rozprzestrzeniania się oraz zapobieganiem skutkom pandemii Covid-19. Podobny stan utrzymywał się jeszcze w I kw. 2022 r. Równolegle, w ostatnich latach istotnie zwiększały się koszty operacyjne publicznych jednostek ochrony zdrowia w Polsce. To wynik przede wszystkim wzrostów wynagrodzeń oraz kosztów materiałów i energii.
Wyższe przychody najczęściej nie były proporcjonalne do stale rosnących kosztów. Wskutek tego wynik finansowy szpitali pozostawał ujemny i generował redukcję kapitału własnego. Wyraźnie odczuwane teraz wzrosty kosztów cen energii oraz materiałów i presja płacowa negatywnie wpływają na ich wyniki finansowe oraz pogłębiają deficyt.
Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest zwiększenie poziomu krótkoterminowego finansowania ze środków zewnętrznych, w konsekwencji – dalsze pogorszenie wskaźników płynności oraz stopnia zadłużenia. Alternatywnie – dalsze wydłużenie terminów płatności wobec dostawców. Wszystko w celu zapewnienia szpitalom zabezpieczenia dotychczasowej płynności i możliwości dalszego działania.
