Namiętnie jadane zupy

Tadeusz Konwicki w książce Barbary Hołub „Przy wileńskim stole” wspomina: „Gości nie karmiło się zupą. W tamtych stronach była to potrawa jakby wstydliwa, a przynajmniej niereprezentacyjna. Zupa służyła biologii”.

Publikacja: 07.10.2009 09:14

Zupa szpinakowa – danie bardzo popularne na Litwie

Zupa szpinakowa – danie bardzo popularne na Litwie

Foto: Stockfood/Free

A w innym miejscu oświadcza: „Nie wzbudzają we mnie entuzjazmu namiętnie jadane na Wileńszczyźnie kapuśniaki, barszcze, botwinki, chłodniki. Natomiast zupy zacierkowe, zacierki pszenne lub z mąki gryczanej, o, te zupy jadłbym z radością”. Czyli jednak – namiętnie jadane.

Cóż, ja osobiście za zacierkami nie przepadam, natomiast namiętność budzą we mnie właśnie różne inne kresowe zupy. Jest ich wielka mnogość, jak chyba nigdzie indziej na terenach Rzeczypospolitej, a może i w całej Europie. I Konwicki chyba ich nie docenia.

Wszak Wincenta Zawadzka w swej „Kucharce litewskiej” pisze tak: „Zupa jest wstępem do każdego obiadu i służy poniekąd na przysposobienie żołądka do przyjęcia innych pokarmów, powinna być starannie i zdrowo przyrządzona, aby zaostrzała apetyt i pomagała trawieniu”.

Kresowym barszczom i krupnikom poświęcę osobne odcinki, zacznę od kilku zup bardzo oryginalnych. Najpierw zacytuję przepis na pożywną zupkę dla niedomagających z książki Jana Szyttlera „Kucharz Nowy dla Osób Osłabionych”, wydanej w Wilnie w 1837 r. Dalej bardzo ciekawa grochówka z suszonymi śliwkami, wreszcie pyszna zupa bobowo-ziemniaczana, ponoć bardzo stara, choć bardzo pewnych dowodów na to nie ma. Zwą ją też „kniaziówka boberkówka”. Można jej dzisiaj skosztować w Dworze Anna pod Lublinem, gdzie zdatny kucharz wprowadził ją na stałe do jadłospisu.

[srodtytul]zupa ze szpinaku ze skowronkami[/srodtytul]

„6 skowronków zalać bulionem i ugotować smak. Szpinak ugotować, przetrzeć przez sito, połączyć z bulionem i już nie gotować. Skowronki dodać do zupy”.

[srodtytul]śliwkowa grochówka[/srodtytul]

500 g niełuskanego grochu

100 g suszonych śliwek bez pestek

1 marchewka

1 pietruszka

pół selera

1 cebula

2 liście bobkowe

5 ziarenek ziela angielskiego ?

pół łyżeczki cynamonu

1,5 l bulionu wołowego lub wody

garść posiekanej natki

olej

pieprz i sól

Groch wypłukać, zalać przegotowaną wodą i zostawić na noc.

Marchew, pietruszkę i cebulę posiekać i razem podsmażyć na oleju do przeszklenia. Dodać odcedzony groch, posiekane śliwki, liść bobkowy, ziele angielskie i cynamon. Zalać bulionem lub wodą i gotować na małym ogniu 3 – 4 godziny.

Przed wydaniem doprawić do smaku pieprzem i solą oraz posypać natką.

[srodtytul]zupa kniazia Boberka[/srodtytul]

1 kg bobu

500 g ziemniaków

4 cebule dymki ze szczypiorem

3 łyżki oleju rzepakowego

1,5 l bulionu wołowego lub drobiowego

garść świeżego cząbru lub płaska łyżeczka suszonego

kilka liści mięty

sól i pieprz

Bób wyłuskać. Ziemniaki pokroić w kostkę. Cebulki i szczypior posiekać i przeszklić na oleju. Dodać bób i ziemniaki, zalać bulionem, doprawić solą z pieprzem.

Gotować, aż warzywa będą miękkie.

Około jednej trzeciej ziaren bobu wyjąć z zupy, resztę zmiksować. Po zmiksowaniu dodać pozostałe ziarna bobu.

Na wydaniu posypać siekaną miętą.

[b]Piotr Bikont - dziennikarz, znawca kuchni i smakosz, autor publikacji kulinarnych[/b]

A w innym miejscu oświadcza: „Nie wzbudzają we mnie entuzjazmu namiętnie jadane na Wileńszczyźnie kapuśniaki, barszcze, botwinki, chłodniki. Natomiast zupy zacierkowe, zacierki pszenne lub z mąki gryczanej, o, te zupy jadłbym z radością”. Czyli jednak – namiętnie jadane.

Cóż, ja osobiście za zacierkami nie przepadam, natomiast namiętność budzą we mnie właśnie różne inne kresowe zupy. Jest ich wielka mnogość, jak chyba nigdzie indziej na terenach Rzeczypospolitej, a może i w całej Europie. I Konwicki chyba ich nie docenia.

Pozostało 80% artykułu
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"