Śpiewają Johnny'ego Casha: Trudne uczucia na całe życie

– Po śmierci mojego ojca w 2003 roku w archiwum znaleźliśmy jego nieznane wiersze i muzykę – wspomina syn John Carter Cash. – Znajdowaliśmy je zresztą wszędzie. Cały dom i biuro były nimi naszpikowane: półki, szuflady dębowego biurka i stolika przy łóżku, a także pudełka po butach. Każdy zapisany karteluszek papieru miał swoją wartość. W linijkach wierszy i pomiędzy nimi opisana była podróż ojca przez życie.

Kompleks gorszego dziecka

Cash sprzedał na świecie 90 mln albumów, ale był naznaczony dramatem z czasów młodości. Pracował ze starszym bratem Jackiem w stolarni, obaj byli zmęczeni, gdy krajalnica przecięła Jacka na pół. Nie dość, że Johnny był świadkiem śmierci brata, to ojciec obarczył go odpowiedzialnością za wypadek i wykrzyczał, że stracił lepszego syna.

Z domu wyniósł poczucie winy i kompleks gorszego dziecka. W armii czuł się jak więzień, a zmagając się z nadmiarem czasu, zaczął pisać piosenki o ludziach z marginesu i ludziach wyklętych, takich jak on.

Po wyjściu z wojska ożenił się ze swoją ukochaną Latynoską Vivian, założył zespół i nagrywał z nim tam, gdzie początkujący Elvis Presley – w Sun Records. Potem Presley, Cash i Jerry Lee Lewis występowali wspólnie, stanowiąc największą atrakcję w początkach amerykańskiego rock and rolla.

Podczas jednego z koncertów Cash minął się z piękną gwiazdą country June Carter. O ich szalonej miłości opowiada obsypany Złotymi Globami i nagrodzony Oskarem film „Spacer po linie", a także wydana przez Czarne książka „Johnny Cash: Autobiografia". Jak mówi anegdota, pasek od gitary Casha zaplątał się w sukienkę wokalistki. Wtedy powiedział, że przyjdzie czas, że się z nią ożeni. Carter odpowiedziała ironicznie, że nie może się doczekać.

W 1963 roku, gdy w Wielkiej Brytanii rozpędzała się kariera The Beatles, June napisała szlagier o miłości, która pali i jest jak krąg ognia – „Ring of Fire". Cash piosenkę zaśpiewał. Nie chodziło tylko o wielkie emocje, lecz o piekło, do którego trafią razem po śmierci. Tak widział sprawę Jerry Lee Lewis, uciekinier z seminarium, który częstował Casha amfetaminą. Po latach melodramatyczny szlagier sparodiował Frank Zappa, a w Polsce śpiewa go m.in. Maciej Maleńczuk.

June poza tym, że była piękna, miała mocną osobowość. Tylko raz uległa emocjom po koncercie w Las Vegas, gdy z Cashem wykonała „Jackson" – piosenkę o parze, której miłość smakuje jak chili con carne. Obudzili się razem w łóżku i rozbili do końca swoje małżeństwa. June zniknęła jednak na długo, a potem wróciła, by ratować Casha od pigułek. Walczył wtedy z narkotykowym głodem na samotnej farmie, której pilnowała przed intruzami wraz z rodziną z karabinami w rękach.

To, że Cash poszedł do spowiedzi i wyznał swoje grzechy, June nie wystarczyło. Musiało minąć jeszcze sporo czasu, gdy podczas jednego z koncertów powiedziała skonfudowana „Zamknij się", ale potem jednak przyjęła oświadczyny Johnny'ego. W Ameryce sprzedawał wtedy więcej płyt niż The Beatles, miał w telewizji CBC autorski show.

Facet w czerni

Słuchaczy nieprzerwanie zachwycał jego barytonowy głos, znakiem rozpoznawczym stały się czarne kostiumy, które były symbolem protestu przeciwko rasizmowi. Dzięki nim zyskał przydomek Man in Black. Występował też w więzieniach dla skazańców.

Przed nimi było jeszcze wiele bitew o wierność i życie bez narkotyków, bo w nałóg wpadła także June, jej córka i ich syn. Występowali m.in. w telewizyjnym hicie „Doktor Quinn", jemu pomógł wpływowy producent Rick Rubin, z którym nagrał amerykańskie standardy, m.in. swoje, Waitsa, Cohena, Dylana, a na kolejnych płytach m.in. „Personal Jesus" Depeche Mode i „One" U2. Płyta uczyniła z niego gwiazdę młodzieży, a Cash wystąpił na festiwalu Glastonbury.

Artyści ze świata wokalisty

Johnny przeżył żonę tylko o kilka miesięcy. Zmarli w 2003 roku. Najpierw powstała pośmiertna książka „Forever Words". Teraz na płycie nieznane wiersze wybrali do śpiewania artyści dobrani tak, by pasowali do świata, jaki wykreował Cash.