Keith Jarrett/Charlie Haden/Paul Motian, Hamburg '72, ECM/Universal, CD 2014

Wydany po latach koncert tria Keitha Jarretta „Hamburg '72" pokazuje narodziny gwiazdy pierwszej wielkości - pisze Marek Dusza.

Aktualizacja: 14.01.2015 14:47 Publikacja: 13.01.2015 23:57

Keith Jarrett na tournée w Niemczech w 1972 r.

Keith Jarrett na tournée w Niemczech w 1972 r.

Foto: ECM RECORDS

Kariera najwybitniejszego żyjącego pianisty jazzowego, jakim jest dziś Keith Jarrett, od początku rozwijała się w szybkim tempie. Zrezygnował z kontynuacji klasycznych studiów u Nadii Boulanger i wpadł w wir nowojorskich klubów. Z Village Vanguard wyłowił go perkusista Art Blakey. Z kwartetem saksofonisty Charlesa Lloyda objechał świat i nagrał bestseller „Forest Flower".

Lata 1969–1970 spędził w zespole Milesa Davisa, grając na fortepianie elektrycznym i organach. Nigdy później nie zasiadł już do elektronicznych klawiatur. Założył trio z wybitnymi, starszymi od niego muzykami: kontrabasistą Charliem Hadenem i perkusistą Paulem Motianem, który przez kilka lat występował z wielkim romantykiem jazzowego fortepianu Billem Evansem.

W 1971 roku podpisał kontrakt z Manfredem Eicherem, który właśnie stworzył własną wytwórnię ECM Records. Tu Jarrett wydał ceniony do dziś pierwszy solowy album „Facing You", który stał się drogowskazem dla jego sztuki improwizacji.

Trzy miesiące po ukazaniu się tego albumu Jarrett przyjechał do Europy na pierwsze tournée ze swoim triem. Jeden z koncertów odbył się w Radiu NDR w Hamburgu 14 czerwca 1972 r. Po 42 latach Manfred Eicher wydobył doskonale zachowane taśmy z archiwum NDR i na nowo zmiksował.

Nagranie brzmi, jakby było zrobione współcześnie, a muzycy grają jak natchnieni. Na jednej scenie spotkały się trzy indywidualności, którym producent dał swobodę. Praktyką wielkich wytwórni było wówczas kreowanie mody i podsuwanie artystom pomysłów na płyty. W Europie amerykańscy jazzmani byli noszeni na rękach, nagrywali, co chcieli. Odwdzięczali się wspaniałą muzyką.

Manfred Eicher przyjmował od Jarretta wszystko. Krytycy wysoko ocenili solowe albumy: „Facing You" (1971) i trzypłytowy „Solo Concerts: Bremen/Lausanne" (1973). Trio Jarretta wkrótce poszerzyło się do kwartetu z saksofonistą Deweyem Redmanem, nagrywając znakomite płyty po obu stronach Atlantyku. Ale nie ukazało się wtedy żadne nagranie tria z Hadenem i Motianem. Teraz miłośnicy jazzu mogą nadrobić zaległości.

W czasie koncertu Keith Jarrett prezentuje wszystkie aspekty swojej pianistyki. Zaczyna od nastrojowego wstępu solo w kompozycji „Rainbow", która rozwija się do dynamicznego finału. W „Everything That Lives Laments" solówkę wykonuje Charlie Haden, a kiedy dołącza do niego Jarrett grający na flecie, chwytliwa melodia wypełnia się żalem i bólem. Dramatyzmu dopełniają dzwonki Paula Motiana.

Umiejętności gry na saksofonie sopranowym Jarrett zaprezentował we freejazzowej kompozycji „Piece For Ornette". Jak przystało na mistrzów, jest to free w pełni kontrolowane, swobodne w formie i nasycone ekspresją, ale podporządkowane surowej estetyce.

Typowa dla Jarretta jest dramaturgia utworów i ich epicki charakter. Pianista opowiada z pasją swoje fortepianowe historie, które kontrabasista i perkusista nasycają rytmem i wzbogacają harmonie.

Album zamyka długa kompozycja Charliego Hadena „Song For Che" powstała z fascynacji rewolucyjnymi nurtami Ameryki Południowej. To wręcz suita pełna dramatycznych zwrotów i dynamicznych solówek. I najciekawszy utwór płyty, aż szkoda, że tylko 55-minutowej.

Realizacja jest tak sugestywna, jakbyśmy słuchali koncertu, siedząc w pierwszym rzędzie. Z pewnością wytwórnia ECM Records wyda kolejne archiwalne koncerty genialnego pianisty.

Keith Jarrett/Charlie Haden/Paul Motian, Hamburg '72, ECM/Universal, CD 2014

Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Muzeum otwarte - muzeum zamknięte, czyli trudne życie MSN
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie UE 2025
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Laury dla laureatek Nobla