Ostatni taki młyn papierniczy

W Dusznikach-Zdroju możemy nie tylko zobaczyć, jak kiedyś wytwarzano papier, ale też zrobić go własnoręcznie i zabrać do domu.

Publikacja: 24.03.2016 16:26

Warsztaty czerpania papieru w Muzeum Papiernictwa

Warsztaty czerpania papieru w Muzeum Papiernictwa

Foto: materiały prasowe

Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju mieści się w starym młynie papierniczym. Jest jednym z 60 pomników historii w Polsce. Rocznie odwiedza je około 70 tys. osób. To najczęściej zwiedzane muzeum ziemi kłodzkiej.

Historia papiernictwa na Dolnym Śląsku sięga schyłku średniowiecza. Na przestrzeni wieków działało tu około 100 młynów papierniczych. Dusznicki jest jedynym, który zachował się do dziś.

– Najwcześniejszy znany zapis dotyczący papierni pochodzi z 1562 r. Podczas powodzi w 1601 została ona częściowo zniszczona. Gdy cztery lata później młyn odbudowano, wznowiono w nim produkcję papieru. Zaprzestano jej dopiero w okresie międzywojennym. W 1968 r. otworzono tu Muzeum Papiernictwa – mówi dr hab. Maciej Szymczyk, dyrektor muzeum.

Młyn papierniczy, w którym mieści się muzeum, to obiekt unikatowy na skalę światową. Ten zabytek techniki zachowany jest bez większych zmian w stosunku do pierwotnej konstrukcji. Nie został zlikwidowany ani zmieniony w zmechanizowaną fabrykę jak wiele podobnych obiektów w XIX w. W dobrym stanie pozostają dawne pomieszczenia produkcyjne, oryginalne suszarnie do transportowania mokrego papieru oraz wieszaki do jego suszenia.

Budynek przyciąga uwagę dzięki niezwykłym zdobieniom. Młyn wzniesiony w konstrukcji ryglowej, na wysokiej podmurówce z kamienia, ma wysoki, pokryty gontem dach z kilkukondygnacyjnymi strychami. Na elewacji są zdobienia wokół okien – rozety. Ale ciekawe detale architektoniczne można znaleźć również wewnątrz budynku. Część ścian pokrytych jest polichromią.

Na ścianach wiszą również portrety kolejnych właścicieli papierni. Dawniej mało kogo było stać na portret. Ich obecność świadczy więc o bogactwie papierników, ale także o chęci zachowania przez nich wiedzy o sobie dla przyszłych pokoleń. W 1607 r., za czasów Rudolfa II, dostali oni tytuł szlachecki.

– Duszniccy mistrzowie papiernictwa po przejęciu Śląska przez Prusy zaczęli dostarczać papier na potrzeby kancelarii w Berlinie, uzyskując tytuł nadwornych papierników króla Prus – tłumaczy Maciej Szymczyk.

Dziś możemy oglądać przepiękny młyn papierniczy – pozostałość ich dawnej fortuny.

Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju to nie tylko odrestaurowany młyn papierniczy. W budynku znajdują się pokaźne zbiory eksponatów związanych z papierem.

– Najcenniejsza jest kolekcja zabytkowych papierów ze znakami wodnymi, które zabezpieczają dokument przed próbami fałszerstwa. Dzięki nim możemy dziś określić, z jakiego miejsca pochodzi i kiedy powstał dany dokument – wyjaśnia Maciej Szymczyk. I dodaje, że jest to największa tego typu kolekcja w Polsce. Wśród eksponatów znajduje się też papier, który powstał właśnie w dusznickiej papierni.

Każdy, kto odwiedza muzeum, może na znajdujących się tam urządzeniach wykonać własny eksponat – kartkę papieru – i zabrać go do domu.

W muzeum znajdują się także urządzenia, które używane były od początku XX w. do badania grubości czy stopnia prześwietlalności papieru, a także wagi do badania jego gramatury. Za ich pomocą sprawdzano m.in., czy arkusze nadawały się do sporządzania dokumentów. Tego typu papiery możemy zobaczyć w muzeum, gdyż jedną z jego atrakcji jest kolekcja historycznych dokumentów identyfikacyjnych, w tym jeden z największych zbiorów polskich paszportów, począwszy od XVIII w.

Poza oficjalnymi dokumentami w zbiorach muzeum znajduje się m.in. kolekcja historycznych banknotów, papiery barwione różnymi technikami, wzorniki, urządzenia do produkcji papieru czerpanego, maszyny i urządzenia wykorzystywane w przemyśle papierniczym, drukarstwie i introligatorstwie. Zobaczymy je na wystawach stałych. Ale w muzeum organizowane są także wystawy czasowe, plenery, imprezy okolicznościowe.

Od 2001 r. w ostatni weekend lipca muzeum organizuje Święto Papieru. Jest to dwudniowy festyn mający na celu popularyzację wiedzy o historii i znaczeniu papieru, druku, introligatorstwa i sztuki współczesnej. Można wówczas zwiedzać muzeum i uczestniczyć w warsztatach. Udział w festynie jest bezpłatny.

Na listopad planowane są dwie nowe wystawy stałe, finansowane ze środków pochodzących z funduszy norweskich i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Pierwsza poświęcona będzie sztuce papieru – dziełom z masy papierowej stworzonym przez polskich i zagranicznych artystów. Druga wystawa, przygotowywana we współpracy z NBP i Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych, będzie przedstawiała polski pieniądz papierowy od czasów insurekcji kościuszkowskiej po dzień dzisiejszy oraz techniki zabezpieczania pieniędzy przed próbami fałszerstwa.

Ceny biletów: normalny 11 zł, ulgowy 8 zł, rodzinny 27 zł.

Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju mieści się w starym młynie papierniczym. Jest jednym z 60 pomników historii w Polsce. Rocznie odwiedza je około 70 tys. osób. To najczęściej zwiedzane muzeum ziemi kłodzkiej.

Historia papiernictwa na Dolnym Śląsku sięga schyłku średniowiecza. Na przestrzeni wieków działało tu około 100 młynów papierniczych. Dusznicki jest jedynym, który zachował się do dziś.

Pozostało 91% artykułu
Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo