Reklama

„Słońce powoli się budzi”. Nowe badanie NASA podważa dotychczasowe prognozy

Najnowsze badanie NASA wskazuje na odwrócenie trendu niskiej aktywności Słońca. Wyniki badania podważają dotychczasowe przewidywania odnośnie trendu spadkowego. Co pokazała analiza? Na co może wpłynąć rosnąca aktywność Słońca?

Publikacja: 17.09.2025 15:24

NASA planuje poszerzyć badania powiązane z rosnącą aktywnością Słońca.

NASA planuje poszerzyć badania powiązane z rosnącą aktywnością Słońca.

Foto: remotevfx/Adobe Stock

Z tego artykułu dowiesz się:

  • W jaki sposób odkryto cykle aktywności słonecznej i jak są one mierzone?
  • Dlaczego trend wzrostowej aktywności Słońca jest zaskoczeniem dla naukowców?
  • Na co wpływa zmieniająca się pogoda kosmiczna?

Zmiany aktywności słonecznej są zazwyczaj kojarzone z większą częstotliwością występowania takich zjawisk, jak np. zorze polarne. W praktyce wpływ tzw. pogody kosmicznej obejmuje m.in. bezpieczeństwo misji kosmicznych, a na Ziemi – sprawność działania sieci energetycznych i różnych systemów komunikacyjnych (GPS, radio).

Nowa analiza w temacie aktywności Słońca została opublikowana 8 września w czasopiśmie „Astrophysical Journal Letters”. Autorami publikacji są badacze Jamie Jasinski i Marco Velli z Jet Propulsion Laboratory NASA.

Czym są cykle aktywności Słońca?

Jak przypominają autorzy badania, Słońce zmienia swoją aktywność cyklicznie, a pojedynczy cykl obejmuje ok. 11 lat. Głównym parametrem, który pozwala śledzić zmiany tej aktywności, jest zmieniająca się liczba i wielkość plam słonecznych. Związek ten odkryto w połowie XIX w., a za odkrycie odpowiadał niemiecki aptekarz i astronom amator: Samuel Heinrich Schwabe. Jego odkrycie zostało później potwierdzone przez Rudolfa Wolfa. Ten szwajcarski astronom opracował metodę oceny aktywności Słońca, polegającą na zliczaniu plam słonecznych i ich grup (tzw. liczba Wolfa). Udało mu się również zrekonstruować dane, dotyczące dostępnych, historycznych obserwacji aktywności Słońca. Najstarsze, w miarę kompletne dane dotyczyły obserwacji astronomicznych z lat 1755-1766. Ten okres uznano za tzw. cykl słoneczny nr 1. Ziemia znajduje się obecnie w 25. cyklu aktywności słonecznej, który rozpoczął się w 2020 roku. 

Eksperci NASA: „Słońce powoli się budzi”

Według nowej analizy przeprowadzonej przez badaczy NASA, aktywność słoneczna rośnie od 2008 roku. Jest to trend odwrotny od dotychczasowych prognoz. Od lat 80. XX w. NASA obserwowała silny trend spadkowy w aktywności Słońca. „W ciągu dwóch dekad, aż do 2008 roku, wiatr słoneczny znacznie osłabł (...), a 24. cykl słoneczny był najsłabszy w historii od początku ery kosmicznej” – wyjaśniają autorzy badania. Według prognoz astronomów ten trend miał się jeszcze długo utrzymywać, prowadząc do przewidywanej „rekordowo niskiej aktywności”.

Reklama
Reklama

Czytaj więcej

Odkryto kosmiczny relikt. Obiekt trwał „zamrożony w czasie" przez miliardy lat

Od 2008 r. odnotowano jednak stopniowy wzrost różnych parametrów aktywności słonecznej. Mowa m.in. o prędkości i temperaturze wiatru słonecznego, czyli strumienia cząstek wyrzucanych przez koronę Słońca. „Wszystko wskazywało na to, że Słońce wejdzie w przedłużającą się fazę niskiej aktywności. Dlatego odwrócenie tego trendu było zaskoczeniem. Słońce powoli się budzi” – wyjaśnia jeden z autorów badania Jamie Jasinski.

Z czym wiąże się wzrost aktywności Słońca?

Wzrost aktywności Słońca jest widoczny m.in. w rosnącej liczbie takich zjawisk, jak zorze polarne i burze geomagnetyczne. Portal cbsnews.com przypomina, że w maju 2024 r. NASA odnotowała najsilniejszą burzę geomagnetyczną od ponad 20 lat. Zjawisko wywołało silne zorze polarne, które były widoczne na niższych niż dotychczas szerokościach geograficznych (m.in. w Meksyku). W październiku 2024 r. przedstawiciele NASA poinformowali z kolei, że Słońce osiągnęło maksimum aktywności w obecnym, 11-letnim cyklu.

Naukowcy przewidują, że częstotliwość i siła zjawisk powiązanych z wysoką aktywnością Słońca mogą w ciągu najbliższych lat wzrastać. Dla badaczy NASA jest to aktualne wyzwanie, związane z zapewnieniem bezpieczeństwa misjom kosmicznym. Zbieraniem i analizą danych dotyczących „pogody kosmicznej” zajmą się w najbliższym czasie misje: Interstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP, NASA), Carruthers Geocorona Observatory (NASA), Space Weather Follow On-Lagrange 1 (SWFO-L1, NOAA). NASA planuje start misji już w przyszłym tygodniu (start planowany na 23 września), sprzęt poleci w kosmos dzięki rakiecie Falcon 9 SpaceX.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • W jaki sposób odkryto cykle aktywności słonecznej i jak są one mierzone?
  • Dlaczego trend wzrostowej aktywności Słońca jest zaskoczeniem dla naukowców?
  • Na co wpływa zmieniająca się pogoda kosmiczna?
Pozostało jeszcze 94% artykułu

Zmiany aktywności słonecznej są zazwyczaj kojarzone z większą częstotliwością występowania takich zjawisk, jak np. zorze polarne. W praktyce wpływ tzw. pogody kosmicznej obejmuje m.in. bezpieczeństwo misji kosmicznych, a na Ziemi – sprawność działania sieci energetycznych i różnych systemów komunikacyjnych (GPS, radio).

Nowa analiza w temacie aktywności Słońca została opublikowana 8 września w czasopiśmie „Astrophysical Journal Letters”. Autorami publikacji są badacze Jamie Jasinski i Marco Velli z Jet Propulsion Laboratory NASA.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Kosmos
Najnowsze badanie pokazuje, że rozbłyski słoneczne są gorętsze niż przypuszczaliśmy
Kosmos
„Zmiana paradygmatu". Nowe badanie podważa dotychczasowe teorie o wczesnym wszechświecie
Kosmos
Przypadkowo odkryli planetę. „Nie spodziewaliśmy się znaleźć tak spektakularnego układu”
Kosmos
Co jest we wnętrzu Marsa? Badania NASA ujawniły prastare struktury
Kosmos
To jedna z najdziwniejszych eksplozji gwiazd. Nowe era odkryć za pomocą AI
Reklama
Reklama