W Polsce o partnerstwie publiczno-prywatnym (PPP), polegającym na finansowaniu przez kapitał prywatny inwestycji publicznych, mówi się od lat. Z realizacją jest dużo gorzej. Rząd może się pochwalić tylko jednym takim projektem, a i tak budowa Sądu Okręgowego w Nowym Sączu jest schedą po poprzednikach. Decydenci zdają sobie jednak sprawę, że rozwój kraju zależy od inwestycji. Problemem, jak zawsze, są jednak pieniądze.
Środków na inwestycje w budżetach jednostek publicznych szukać na próżno, a doinwestowania wymagają nie tylko sektory gospodarcze (transport czy energetyka), ale także takie dziedziny jak edukacja i kultura.
– Widzimy potrzebę szerszego wykorzystania partnerstwa publiczno-prywatnego w naszym kraju. To jeden ze sposobów realizacji celów „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju" – mówi „Rzeczpospolitej" Witold Słowik, wiceminister rozwoju. – Dokument, który obecnie konsultujemy w całej Polsce, zakłada m.in. zwiększenie stopy inwestycji do co najmniej 25 proc. PKB w 2020 r., a PPP pozwala pozyskać kapitał na te inwestycje – dodaje Słowik.
Rząd przyznaje więc, że zaczyna szukać pieniędzy prywatnych. – I nie czyniłbym z tego zarzutu. Jeśli jakikolwiek rząd zapowiada inwestycje takie, jak zapisano w planie Morawieckiego, to musi sięgnąć po pieniądze prywatne – uważa Bartosz Korbus, dyrektor w Instytucie PPP. – Jeśli na serio myślimy o rozwoju Polski, to kapitał musi się znaleźć, i to nie w sektorze publicznym, bo tam go nie ma.
Sprzyjający klimat
– Wciąż staramy się przekonywać rynek do PPP i tworzyć dobry klimat do realizacji tego typu projektów – mówi Witold Słowik. – Nie mamy żadnych oporów czy to politycznych, czy ideologicznych, aby wspierać inwestycje w tej formule, bo to głównie kwestia ekonomii i jeśli zastosowanie PPP jest ekonomicznie uzasadnione, to przynosi korzyści wszystkim uczestnikom rynku.
Resort rozwoju ma odpowiadać za wprowadzanie PPP i koordynować działania instytucji rządowych w tej sprawie. W innych ministerstwach i centralnych organach administracji mają powstać specjalne komórki ds. PPP, a wszystkie te instytucje mają tworzyć własne strategie rozwoju PPP. Zostaną opracowane wytyczne i dobre praktyki. Resort ma też zapewnić i finansować doradztwo dla podmiotów publicznych. Powstanie lista potencjalnych inwestycji.
– Ruszyliśmy też z przeglądem prawa. Nie ma co prawda barier uniemożliwiających realizację inwestycji PPP, ale są takie, które bardzo to utrudniają – tłumaczy Słowik. – Najwięcej widzimy ich nie w ustawach bezpośrednio regulujących partnerstwo, lecz w innych przepisach, stosowanych już na etapie wdrażania projektu. Chodzi np. o przepisy podatkowe czy o rachunkowości – tłumaczy wiceminister.
– Po połączeniu resortów rozwoju i gospodarki zintensyfikowano prace nad stworzeniem spójnej polityki rządu w zakresie PPP – potwierdza Korbus. – Wznowiono prace zespołu ds. PPP, w skład którego wchodzą dwie grupy robocze. Pierwsza zajmuje się stworzeniem strategii rządu, druga zmianami w prawie.
Kup kwartalną e‑prenumeratę, a my przedłużymy okres Twojej subskrypcji
Bez wzrostu długu
Jest też inny powód zachwytu decydentów nad PPP. Zarzekają się, że możliwość wypchnięcia inwestycji poza bilanse podmiotów publicznych nie będzie decydować o ich realizacji. Nie ma jednak co ukrywać, że dla samorządów i państwa to kwestia kluczowa. Bo PPP nie powiększa długu.
Opinia
Bartosz Mysiorski, ekspert Fundacji Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
Rząd zaczyna tworzyć politykę w zakresie partnerstwa. Wcześniej jej nie było. Ma powstać m.in. lista rządowych projektów, które mogą być zrealizowane w tej formule. To bardzo dobry krok, bo jak wskazują doświadczenia zagraniczne, choćby Niemiec, Belgii i Holandii, tam stworzenie takiej listy było katalizatorem dynamicznego rozwoju rynku PPP. A rząd, chcąc zrealizować swoje śmiałe plany inwestycyjne, musi sięgnąć po środki prywatne. Jest i druga strona medalu, też pozytywna. Co ważne dla finansów lokalnych samorządów, odpowiednio ustrukturyzowane projekty PPP nie obciążają ich wskaźnika zadłużenia.
