Po wakacjach zakończą się negocjacje w sprawie środków mechanizmu finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Choć formalnie nie zatwierdzono jeszcze ostatecznego kształtu obu mechanizmów, to wiadomo, że ponad 1,7 mld euro z Norwegii (97 proc.) oraz Islandii i Liechtensteinu trafi w ciągu najbliższych pięciu lat do 12 nowych członków UE oraz Grecji, Portugalii i Hiszpanii. Pula do podziału na lata 2009 – 2014 jest większa o ponad 20 proc. w porównaniu z okresem 2004 – 2009. Więcej pieniędzy otrzyma też Polska, która pozostanie największym odbiorcą norweskiej pomocy. Budżet naszego kraju zwiększy się z 550 do prawie 580 mln euro.
Norwegowie będą wspierać przede wszystkim ochronę środowiska i walkę ze zmianami klimatu. Obok ekologii dużą wagę przywiązują do działań na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. – Norwegii zależy na silnej i stabilnej demokracji w Europie, dlatego prawie 100 mln euro przeznaczamy w Polsce dla organizacji pozarządowych – podkreślała Ingrid Schulerud z norweskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych podczas Polsko-Norweskiego Forum Społeczeństwa Obywatelskiego.
– To spora kwota, ale nie jest łatwo pozyskać środki z Norwegii. Procedury są skomplikowane i długotrwałe – mówi Małgorzata Kramarz, prezes Fundacji Idealna Gmina. – Dwa razy ubiegaliśmy się o te granty i nie powiodło się nam – dorzuca. Nieco inaczej sprawę widzi Elżbieta Lenarczyk-Priwiezieńcew – wiceprezes Społecznego Instytutu Ekologicznego, który otrzymał dwa granty w poprzednim okresie.
– Formalności związane z ubieganiem się o te środki są łatwiejsze niż przy funduszach z UE, ale dużo trudniejsze są rozliczenia dotacji, szczególnie ich ostatni etap, kiedy to trzeba wyłożyć 10 proc. pieniędzy na sfinalizowanie projektu – wyjaśnia. Dodaje, że rozliczenia te trwały ponad pół roku. Pomimo tych niedogodności Lenarczyk-Priwiezieńcew cieszy się z wysokości wsparcia dla organizacji pozarządowych, bo to prawie 2,5 razy więcej środków niż w poprzednim okresie.
W latach 2004 – 2009 Norwegia przekazała im prawie 40 mln euro. Umożliwiło to realizację ponad 550 projektów służących rozwojowi demokracji, ochronie środowiska oraz integracji społecznej i wyrównywaniu szans. W nowej perspektywie poza przedsięwzięciami ekologicznymi i wsparciem trzeciego sektora Norwegowie dofinansują też projekty związane z ochroną dziedzictwa kulturowego i zdrowia, badaniami naukowymi i bezpieczeństwem.
