Minimalna płaca, ale w każdym kraju inna

Postulat wprowadzenia minimalnej płacy zyskuje na popularności w Unii Europejskiej.

Publikacja: 29.04.2014 03:09

Minimalna płaca, ale w każdym kraju inna

Foto: Bloomberg

Postulowana przez niektórych, m.in. przez Jeana-Claude'a Junckera, harmonizacja nie oznacza jednak tego samego wynagrodzenia we wszystkich państwach UE.

W ostatni weekend czołówki polskich mediów elektronicznych obiegł postulat Jeana-Claude'a Junckera, kandydata chadeków na szefa Komisji Europejskiej, wprowadzenia płacy minimalnej w całej UE.

Zasada – tak, ?kwota – nie

Rozumiany w formie najbardziej radykalnej oznaczałby, że w każdym kraju UE pracownik nie może zarobić mniej niż określona  w euro kwota. Jednak tak daleko nie idą w swoich propozycjach nawet najbardziej radykalni politycy lewicy, nie mówiąc o sprzyjających biznesowi chadekach. Faktem jest natomiast, że część polityków w UE chce wprowadzenia wszędzie zasady płacy minimalnej, ewentualnie zrównania jej poziomu w relacji do wynagrodzenia krajowego.

– Nie doprowadziło to ani do masowej biedy, ani do klęski głodu – mówił Juncker o doświadczeniach swojego kraju, Luksemburga, z płacą minimalną. Opinię tę wygłosił na mityngu CDU, partii, która ostatnio niechętnie zgodziła się na postulat swojego koalicyjnego partnera SPD wprowadzenia płacy minimalnej w Niemczech na poziomie 8,5 euro za godzinę. Niemcy staną się 22. z 28 państw UE, który taki system stosują. Ustawowej płacy minimalnej nie mają Austria, Dania, Finlandia, Włochy, Szwecja oraz Cypr, gdzie minimalny poziom wynagrodzenia jest ustalany corocznie w porozumieniach zbiorowych dla poszczególnych branż.

Płaca minimalna zawsze jest ustalana w relacji do wynagrodzenia w danym kraju, bo musi uwzględniać różne koszty utrzymania. Zazwyczaj oscyluje wokół 50 procent mediany, czyli wartości dzielącej wszystkie dane na pół. Poniżej i powyżej mediany znajduje się dokładnie połowa danych. Do analiz nie używa się raczej średniej arytmetycznej, bo to powodowałoby znaczące podniesienie płacy minimalnej w krajach o dużej rozpiętości płac, gdzie mała grupa ludzi zarabia bardzo dużo.

Od czasu do czasu pojawiają się pomysły  ujednolicenia takiej płacy w UE, tzn. ustalenia jednego poziomu w stosunku do krajowej mediany. Parlament Europejski ostatniej kadencji dwukrotnie apelował o wprowadzenie poziomu 60 proc. krajowej mediany. Dziś ten poziom przekraczają zdecydowanie Włochy, ale tam nie ma ustawowej płacy minimalnej, tylko porozumienia zbiorowe. Podobna sytuacja jest w Danii – również powyżej 60 proc. i również brak ustawowej płacy minimalnej. W praktyce  tylko Francja ma ustawową płacę minimalną powyżej postulowanego przez eurodeputowanych poziomu 60 proc. mediany.

Z raportu przygotowanego przez unijną agencję Eurofund wynika, że wprowadzenie jednolitego poziomu (w procentach) dla płacy minimalnej miałoby konsekwencje dla wszystkich krajów. Największe w Niemczech, Irlandii, Polsce Rumunii i Wielkiej Brytanii, bo tam największy jest odsetek pracowników, których płaca jest niższa od poziomu 60 proc. mediany krajowej. Najmniejsze byłyby skutki dla Belgii, Francji, krajów skandynawskich,  Portugalii i Słowacji. W Polsce 16–17 proc. pracowników zarabia poniżej 60 proc. mediany krajowej. Gdyby zamiast 60 proc. mediany zastosować proponowaną przez ekonomistów miarę, czyli 50 proc. średniej arytmetycznej płacy, w wielu krajach liczba pracowników z płacą poniżej tego poziomu byłaby jeszcze większa niż teraz. Szczególnie widać to w Portugalii, Wielkiej Brytanii, na Łotwie i Litwie – krajach o największej rozpiętości płac.

Czysta teoria

Te analizy mają charakter teoretyczny, bo traktaty nie dają UE kompetencji w sprawach ustalania systemów wynagrodzeń. Bruksela może tylko formułować zalecenia i szerzyć dobre praktyki, dopóki nie nastąpiłaby zmiana traktatów. To wymagałoby zgody wszystkich 28 państw UE i długotrwałego procesu negocjacji.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki, a.slojewska@rp.pl

Postulowana przez niektórych, m.in. przez Jeana-Claude'a Junckera, harmonizacja nie oznacza jednak tego samego wynagrodzenia we wszystkich państwach UE.

W ostatni weekend czołówki polskich mediów elektronicznych obiegł postulat Jeana-Claude'a Junckera, kandydata chadeków na szefa Komisji Europejskiej, wprowadzenia płacy minimalnej w całej UE.

Pozostało 92% artykułu
Finanse
Polacy ciągle bardzo chętnie korzystają z gotówki
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Finanse
Najwięksi truciciele Rosji
Finanse
Finansowanie powiązane z ESG to korzyść dla klientów i banków
Debata TEP i „Rzeczpospolitej”
Czas na odważne decyzje zwiększające wiarygodność fiskalną
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Finanse
Kreml zapożycza się u Rosjan. W jeden dzień sprzedał obligacje za bilion rubli