Zawsze można zmienić lub odwołać

Spadkodawca nie jest związany własnym testamentem. Może w każdej chwili odwołać go w całości, jak i jego poszczególne postanowienia (art. 946 k.c.). Nie ma żadnych ograniczeń czasowych, które by dotyczyły spisania ostatniej woli albo jej odwołania. Testament można sporządzić, a także odwołać na łożu śmierci.

Publikacja: 07.01.2007 19:18

Są trzy sposoby odwołania ostatniej woli:

- sporządzenie nowego testamentu,

- w zamiarze odwołania zniszczenie dokumentu zawierającego ostatnią wolę lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność (np. wymazanie podpisu),

- dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania go.

Dokonanie zmian w testamencie, z których wynika wola odwołania jego postanowień, może polegać np. na przekreśleniu całego testamentu. Dodatkowo spadkodawca może na nim zaznaczyć, że testament został uchylony, odwołany, anulowany.

Ponieważ nie ma testamentów ze względu na swą formę lepszych czy gorszych, dlatego np. testamentem własnoręcznym (jeśli został sporządzony prawidłowo) można zniweczyć wcześniejszy testament notarialny. Jeśli autentyczność testamentu własnoręcznego jest kwestionowana, z reguły sąd zleca przeprowadzenie ekspertyzy grafologicznej.

W nowym testamencie ostatnią wolę, którą spadkodawca wyraził w poprzednim, może odwołać wprost, albo też w sposób dorozumiany – przez ustalenie innych zasad podziału majątku między spadkobierców.Jeśli w nowym testamencie spadkodawca nie zaznaczył, że poprzedni odwołuje, anulowane będą tylko te postanowienia, których nie można pogodzić z treścią następnego. Może więc zdarzyć się, że ważne okażą się dwa testamenty.

Spadkodawca sporządził testament, w którym zapisał wszystko najstarszemu synowi. Później zaś spisał drugi, w którym ustanowił zapis na rzecz swej wnuczki. Ważne będą obydwa testamenty, przy czym zapis na rzecz wnuczki obciąży spadek, jaki przypadnie wskazanemu w pierwszym piśmie synowi.

Testament wcześniejszy może być odwołany przez późniejszy, jeśli ten drugi jest ważny, tj. spełnia wszystkie wymagania formalne, dotyczące danego rodzaju testamentu. Tak więc wcześniejszy testament notarialny będzie obowiązywał, jeśli następny został spisany na maszynie czy na komputerze. Ten nowy jest bowiem nieważny.

Testament może być odwołany wskutek zniszczenia go przez spadkodawcę, np. przez podarcie czy spalenie, a także pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność, np. zamazanie podpisu. Osoba, która twierdzi, że nie było zamiarem spadkodawcy odwołanie testamentu, np. wyznaczona w nim jako spadkobierca, musi to udowodnić.

Dożywocie zamiast testamentu

Czytelniczka zamierza zapisać w testamencie mieszkanie wnukowi, ale chce zastrzec prawo do zamieszkiwania w nim do śmierci swemu drugiemu mężowi. Jak to załatwić?

Można w tej sytuacji wykorzystać instytucję dożywocia, która jest regulowana przez kodeks cywilny. Istotą dożywocia jest to, że nabywca nieruchomości, w zamian za własność nieruchomości zobowiązuje się do zapewnienia jej poprzedniemu właścicielowi dożywotniego utrzymania.

Jeśli w umowie tego inaczej nie unormowano, dożywotnie utrzymanie polega na przyjęciu tej osoby jako domownika, dostarczeniu jej wyżywienia, ubrania, mieszkania, zapewnienia odpowiedniej pomocy czy też pielęgnowania w chorobie. Ponadto dożywocie można ustanowić również na rzecz osoby bliskiej tego, kto przekazuje własność nieruchomości.

Dożywocie zapewnia jednocześnie poprzedniemu właścicielowi prawo do mieszkania do śmierci w nieruchomości będącej przedmiotem umowy. Umowa taka musi mieć formę aktu notarialnego.

Trzeba też zaznaczyć, że dożywocia nie można ustanowić na spółdzielczym prawie do lokalu, gdyż takie prawo nie jest nieruchomością.

Instytucja dożywocia jest korzystna ze względów podatkowych. Umowę dożywocia obciąża bowiem jedynie 2-procentowy podatek od czynności cywilnoprawnych. Podstawą do jego obliczenia jest wartość rynkowa nieruchomości.

Są trzy sposoby odwołania ostatniej woli:

- sporządzenie nowego testamentu,

Pozostało 98% artykułu
Ekonomia
Gaz może efektywnie wspierać zmianę miksu energetycznego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ekonomia
Fundusze Europejskie kluczowe dla innowacyjnych firm
Ekonomia
Energetyka przyszłości wymaga długoterminowych planów
Ekonomia
Technologia zmieni oblicze banków, ale będą one potrzebne klientom
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Ekonomia
Czy Polska ma szansę postawić na nogi obronę Europy