Komoda dla prawnuka

Dlaczego nie ma popytu i podaży? Wyjaśnia Marek Lengiewicz z Rempeksu (rempex.com.pl), który na comiesięcznych aukcjach od 1989 r. oferuje zabytkowe meble.

– Zmieniła się moda. Kilkanaście lat temu wybrane typy zabytkowych mebli były na zapisy, np. szafy kątowe. Zamożni Polacy mieszkali w podmiejskich rezydencjach, były tam salony, trzeba je było stylowo urządzić. Dziś bogaci mieszkają w apartamentowcach w mieście. Gości przyjmują w restauracjach, niepotrzebne im salony. Apartamenty pełne są szkła, metalu, obowiązuje minimalizm. Architekci wnętrz, pisma wnętrzarskie pomijają zabytkowe meble. W społeczeństwie jest niska świadomość dawnej polskiej tradycji wyposażania wnętrz i tego, że na świecie dobre meble są poszukiwane i mają olbrzymie ceny. Nie ma popytu, w handlu są przeciętne meble. Po 2000 r. ceny średnio spadły 40 proc. Ale kiedy pojawią się unikaty nie ma kłopotu ze sprzedażą! – informuje Marek Lengiewicz.

Bodaj największym rodzynkiem na krajowym rynku antycznych mebli była sekretera, jaką w 2014 wystawił warszawski antykwariat MDM (www.artinfo.pl). Kolekcjonerzy szacowali, że mebel kosztuje 250 tys. zł. Polska sekretera z XVIII w. sygnowana „Ludwik Borodzicz a Korzec" po wojnie jako depozyt zdobiła galerię warszawskiego Muzeum Narodowego. Przed wojną stała w Pałacu Potockich przy Krakowskim Przedmieściu. Właściciele odebrali depozyt. Czy to była wysoka cena, jak za polski unikatowy mebel z taką proweniencją? Mogliśmy kupić ten mebel i zostawić jako pamiątkę dla prawnuka.

Meble za 600 tys. zł

Są unikaty, są wysokie ceny. Firma Kudelskich z Krakowa (www.kudelski.pl) na Warszawskich Targach Sztuki w Zamku Królewskim regularnie oferowała komplety bogato intarsjowanych mebli art deco. Zestaw z wytwórni Marcina Robaka z Mysłowic (bufet, pomocnik, stół, cztery krzesła) w 2008 roku kosztował ponad 600 tys. zł.

– Nie ma kolekcjonerów. Dawne meble kupowane są do użytku, mają się tylko podobać. Nie ma już pozytywnego snobizmu, klienci nie odczuwają jak dawniej potrzeby życia w stylowym, historycznym wnętrzu. Jednak dobre meble zawsze można drogo sprzedać. Teraz mamy ciekawą jadalnię z krakowskiej wytwórni Stefana Iglickiego. Nie przyjeżdżamy już na Warszawskie Targi Sztuki, bo teraz bogaci klienci są na południu kraju – mówi Dominik Kudelski, prowadzi rodzinną pracownię w czwartym pokoleniu. Kupowanie dawnych mebli jest ryzykowne. Te na krajowym rynku najczęściej nie mają dokumentacji konserwatorskiej. Nie wiemy, w jakim stanie technicznym mebel/drewno były przed naprawą. Może mebel był w stanie całkowitej destrukcji? Laik sam nie oceni jakości konserwacji. Nierzadko oferowany mebel jest jak stare auto wystawione na giełdzie – trzyma się tylko na lakierze.

Tomasz Jeżowski tworzy takie same meble jak kilkaset lat temu. Wykonane są przy użyciu tych samych metod, narzędzi i materiałów. Nie są to kopie. To meble autorskie. Jeżowski projektuje je i wykonuje w duchu epoki.

9 miesięcy trwa wykonanie komody

W warszawskiej pracowni stoi jako wizytówka firmy komoda inspirowana meblami z połowy XVIII stulecia. Wykonanie takiego mebla zajmuje dziewięć miesięcy. Samo politurowanie zajmuje 300 godzin, bo wymaga tego dawna technologia.

– Komoda z uwagi na czasochłonność pracy, kunszt i użyte zwykle importowane metariały, powinna kosztować 120 tys. zł netto. Czy w Polsce to cena realistyczna? – pyta Jeżowski.

Pracuje głównie na zamówienia np. z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii, USA. Wykonał bibliotekę dla Seana Rayna, właściciela linii lotniczej. W kraju pracował dla Zamku Królewskiego w Warszawie, dla prywatnych kolekcjonerów, wykonał wystrój popularnych sieciowych kawiarni (www.meblejezowski.pl).

Swoje meble sygnuje, żeby ktoś nie uznał, że mają kilkaset lat. Zawodu uczył się w pracowni ojca i od francuskich ebenistów. We Francji ukończył studia. Przywiózł bogaty księgozbiór na temat technologii wykonywania i konserwacji antycznych mebli. Sensacją na krajowym rynku antykwarycznym w 2002 r. było damskie biurko mechaniczne w stylu Ludwika XVI (zdjęcie obok). Wystarczy pociągnąć za klucz a stolik zamienia w biurko. Blat odsuwa się sam. Spod blatu wysuwa się szuflada, która jest równocześnie pulpitem do pisania. W pulpicie za uchylną klapką ukryto 36 szufladek niewidocznych dla niewtajemniczonego.

W intarsji Tomasz Jeżowski użył m.in. drewna amarantowego, cytrynowego, palisandrów, mahoniu, hebanu, orzecha, cisu, platanu. Głowice nóg i profil blatu pozłocił 22-karatowym złotem. Biurko kosztowało stosunkowo mało, bo 17 tys. zł.