Wiatraki grzechu warte

Polska ma bardzo dobre położenie dla rozwoju energetyki wiatrowej – ocenia Światowa Rada Energii Wiatrowej (GWEC). Przy przeciętnej sile wiatru wynoszącej 5,5 – 7 m na sekundę (na wysokości 50 m) w przeważającej części kraju inwestorzy mogą lokalizować duże kompleksy wiatrowe.

Większość takiej energii w Polsce pochodzi obecnie z 22 dużych farm, głównie z północy kraju. Coraz częściej inwestorzy wybierają jednak inne lokalizacje: Warmię i Mazury, Wielkopolskę, Podkarpacie. Największa polska farma wiatrowa znajduje się w Margoninie w województwie wielkopolskim, jej moc to 120 MW. – Inwestycję ukończyliśmy jesienią ubiegłego roku, ale dopiero pod koniec lutego przyłączyliśmy wszystkie moce do sieci przesyłowej – mówi Jerzy Kalinowski, prezes firmy Neolica.

W Polsce obecni są już wszyscy najważniejsi gracze na europejskim rynku energetyki wiatrowej. Inwestorzy mają pewność, że do 2017 r. obecny system wspierania odnawialnych źródeł energii zostanie utrzymany. Za każdą MWh energii elektrycznej dostają dodatkowy certyfikat, którego cena wynosi już 268 zł. W efekcie Polska ma jedną z najwyższych cen za zieloną energię w Europie. A zgodnie z decyzjami Komisji Europejskiej Polska ma obowiązek zwiększenia wykorzystania energii z odnawialnych źródeł do 15 proc. w 2020 r. Z kolei plany Ministerstwa Gospodarki mówią, że udział zielonej energii elektrycznej w ogólnym zużyciu energii ma wzrosnąć w tym czasie trzykrotnie.

[srodtytul]Ambitne plany[/srodtytul]

Dostęp do sieci przesyłowej i pozyskanie finansowania dla inwestycji będą w najbliższych kilku latach determinowały rozwój farm wiatrowych w Polsce. Inwestycje te budzą także coraz więcej kontrowersji wśród lokalnych społeczności i polityków, którzy coraz częściej chcą blokować budowę wiatraków.

[wyimek][srodtytul]794 MW[/srodtytul] to łączna moc działających obecnie w Polsce farm wiatrowych[/wyimek]

Według Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej moc farm wiatrowych wynieść może w 2020 r. aż 13 tys. MW. Bardziej ostrożnie patrzy ma to PSE Operator, który wskazuje na problemy z przyłączaniem farm wiatrowych do sieci przesyłowej. Dlatego w jego ocenie do 2020 r. optymalne moce farm wiatrowych nie powinny przekroczyć 8 tys. MW, czyli dziesięciokrotnie więcej, niż to jest obecnie. Ministerstwo Gospodarki w najnowszym „Planie działań w zakresie energii z odnawialnych źródeł” jest jeszcze bardziej ostrożne. Zakłada, że do 2020 r. powstaną w kraju elektrownie wiatrowe o mocy 6,1 tys. MW. Oznacza to inwestycje rzędu 30 mld zł.

Jak podaje Ministerstwo Gospodarki, w latach 2000 – 2007 wzrost zainstalowanych w farmach wiatrowych mocy wyniósł 930 proc. Przewiduje, że w najbliższej dekadzie będzie to 580 proc. – Łączna moc elektrowni wiatrowych rośnie w średnim tempie 40 proc., ale zauważyć można spowolnienie w okresie do 2015 r. z powodu problemów z rozwojem sieci i braku możliwości przyłączenia do niej większych farm – wskazuje prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej Grzegorz Wiśniewski, autor raportu na temat rozwoju energetyki wiatrowej do 2020 r.

[srodtytul]Kolejki chętnych[/srodtytul]

PSE Operator określił już warunki przyłączenia farm wiatrowych do sieci elektroenergetycznej na 15,3 tys. MW, dodatkowo uzgodnił wykonanie ekspertyz wpływu przyłączenia farm wiatrowych na sieć dla kolejnych ok. 31, 9 tys. MW. W sumie planowane inwestycje przewyższają dwukrotnie zapotrzebowanie kraju na energię elektryczną. Jednak w ocenie IEO do 2015 r. zostanie zrealizowana mniej niż jedna dziesiąta z nich.

Słaby rozwój sieci elektroenergetycznej i brak planów jej rozwoju przy dużej liczbie nowych planowanych elektrowni spowodował kolejkę oczekujących na przyłączenie i w efekcie zablokował wiele inwestycji. Dlatego znowelizowane prawo energetyczne wprowadziło obowiązek zapłaty kaucji na poczet opłaty za przyłączenie. Kaucja wynosi 30 zł za każdy planowany kW mocy elektrycznej, ale nie może przekroczyć 3 mln zł. Pieniądze są przeznaczone na poczet opłaty przyłączeniowej. Aby móc się ubiegać o przyłączenie do sieci – obok zaliczki – w myśl nowych przepisów inwestor musi także dostarczyć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub – w przypadku jego braku – warunki zabudowy uwzględniające lokalizację elektrowni na danym terenie.

Przedsiębiorcy planujący budowę farm wiatrowych nie mają jednak żadnej gwarancji, że dostaną warunki przyłączenia. Jeśli spotkają się z odmową z braku technicznych lub ekonomicznych warunków przyłączenia, zaliczkę otrzymają z powrotem. Ale gdy sam inwestor zrezygnuje z przedsięwzięcia – kaucja przepada. Prawo wydłużyło ponadto okresy na wydawanie warunków przyłączenia do sieci, liczone od momentu złożenia kompletnego wniosku, do aż 150 dni.

– Inwestor ponosi ogromne ryzyko prowadzenia projektu, ubiegając się o warunki przyłączenia w momencie, kiedy nie ma dostępu do informacji, czy, gdzie i jakie mogą być możliwości przyłączenia do sieci – uważa Michał Ćwil z Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej.

Zdaniem ekspertów Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej kaucje nie przyniosą jednak spodziewanego efektu odblokowania miejsc na przyłączach. Sam PSE Operator podaje, że obecnie umowy na przyłączenie do sieci mają elektrownie wiatrowe o mocy kilku tysięcy MW. Blokują one dostęp do sieci, bo tylko część zostanie zrealizowana. Tymczasem na te projekty, zgłaszane jeszcze według starych przepisów, przedsiębiorcy nie muszą wnosić kaucji.

[srodtytul]Bardzo obiecujący rynek[/srodtytul]

Raport Światowej Rady Energii Wiatrowej wskazuje na szybszy rozwój sektora wiatrowego w Polsce po 2014 r., kiedy dostępne będą nowe fundusze unijne. Eksperci tej organizacji się spodziewają, że Polska dostanie z Unii Europejskiej na rozwój alternatywnych źródeł energii znacznie więcej pieniędzy niż w latach 2007 – 2013, kiedy to przewidziano na wsparcie takich projektów 0,6 mld euro. Zdaniem analityków Instytutu Energetyki Odnawialnej powolne podpisywanie umów z obecnych programów unijnych stoi na przeszkodzie szybszemu rozwijaniu projektów farm wiatrowych.

[ramka][srodtytul]Moc farm wiatrowych będzie szybko rosła [/srodtytul]