NIE nowotworom u dzieci!

Materiał powstał we współpracy z Fundacją Ronalda McDonalda Polska

Dużym wsparciem w tym zakresie jest Fundacja Ronalda McDonalda, która od 16 lat realizuje wspólnie z lekarzami ogólnopolski program bezpłatnych badań profilaktycznych „Nie nowotworom u dzieci".

Ponad 16 lat temu prof. Jerzy R. Kowalczyk, krajowy konsultant ds. hematologii i onkologii dziecięcej, wskazał na pilną potrzebę uruchomienia w Polsce programu wczesnej diagnostyki chorób nowotworowych u dzieci. Fundacja Ronalda McDonalda zaproponowała swoją pomoc w programie pilotażowym i wystąpiła do amerykańskiej centrali organizacji o mobilną klinikę, która zgodnie z założeniem pilotażu miała docierać do dzieci blisko ich miejsc zamieszkania, znosząc jedną ważną barierę – dostępność badań. Mobilna klinika, zwana też ambulansem, dysponuje doświadczeniem i modelami prowadzenia różnego rodzaju programów medycznych. Ideę badań wspierał doświadczony radiolog, prof. Andrzej Paweł Wieczorek, i w ten sposób cały zespół Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Lublinie uczestniczy w programie przesiewowych, profilaktycznych badań USG pod nazwą „NIE nowotworom u dzieci".

Przez 16 lat na pokładzie jednej mobilnej kliniki, a od 2020 r. już dwóch, lekarze w całej Polsce zbadali ponad 73 tys. dzieci, którym wykonano 190 tys. badań USG. Wykryto ponad 18 tys. nieprawidłowości, skutkujących skierowaniem dziecka do dalszej konsultacji medycznej. U 3315 badanych dzieci diagnoza dotyczyła podejrzenia zmian onkologicznych, w kilkunastu przypadkach wykryto rozwinięte guzy, potwierdzone badaniami histologicznymi.

W programie profilaktycznym uczestniczą dzieci poniżej szóstego roku życia. Dotychczasowe doświadczenia pediatrów pokazują, że w tym wieku następuje szczyt zapadalności na niektóre nowotwory wieku dziecięcego, zwykle wykrywane w wyższych, objawowych stadiach. Ponadto dzieci w tym wieku są dość trudne do zbadania, nie potrafią precyzyjnie określić swojego stanu i tylko z odpowiednim podejściem i doświadczeniem, którego źródłem są kontakty z tysiącami dzieci, można liczyć na efektywne diagnostycznie i równocześnie miłe dla dziecka badanie.

– Chodzi o to, by każdy lekarz, zwłaszcza pierwszego kontaktu, zachował czujność, badając małego pacjenta, bowiem w swojej karierze medycznej zawsze może się zetknąć z dzieckiem chorym na nowotwór – zauważa prof. Jerzy R. Kowalczyk, specjalista onkologii i hematologii dziecięcej, genetyki klinicznej oraz transplantologii klinicznej.

Program „Nie nowotworom u dzieci" połączył wiedzę i doświadczenie wybitnych ekspertów w dziedzinie pediatrii, onkologii i hematologii dziecięcej oraz radiologii. Obejmuje badania tarczycy, węzłów chłonnych, narządów jamy brzusznej i moszny u chłopców – czyli tych obszarów, w których najczęściej diagnozowane są nieprawidłowości.

– Jeśli można pomóc chociaż jednemu dziecku, to warte jest to każdego wysiłku. Nasza fundacja korzysta ze swojego ogólnoświatowego doświadczenia nabytego w 62 krajach. Dysponujemy sprawdzoną wiedzą i profesjonalnymi technikami leczniczymi. Aczkolwiek w Polsce wypracowaliśmy oryginalne programy medyczne – podkreśla prof. dr hab. n. med. Adam Jelonek, autorytet w dziedzinie pediatrii
i nefrologii, Honorowy Prezes Zarządu Fundacji Ronalda McDonalda.

Pomoc lokalnym społecznościom

Do tej pory Fundacja Ronalda McDonalda dotarła z programem do 212 miejscowości w całym kraju, przemierzając kraj od wschodu do zachodu, z południa na północ. Organizacja blisko współpracuje z lokalnymi samorządami, biznesem czy instytucjami pożytku publicznego. To oni wspierają logistykę programu, współfinansują go, odpowiadają za promocję i komunikację badań. Sukces i zasięg programu są ich zasługą. Ale nie tylko – w misję Fundacji angażują się także liczni wolontariusze i medycy, który są sercem programu.

Kliniki na kółkach

Tysiące przebadanych dzieci rocznie, setki odwiedzonych miejscowości w Polsce i liczne zapytania od kolejnych samorządów i firm przyspieszyły decyzję o podjęciu starań o nowy ambulans. Od 2020 roku Fundacja dysponuje dwoma mobilnymi klinikami. Każda z nich mieści w sobie dwa gabinety lekarskie i poczekalnię. Oba ambulanse są klimatyzowane i całkowicie niezależne od zewnętrznych źródeł energii i wody. Mobilność pozwala na prowadzenie badań w pobliżu miejsca zamieszkania dzieci.

Dzięki mobilnej klinice Fundacji Ronalda McDonalda to lekarze i badania przyjeżdżają do dzieci, a nie na odwrót. Wczesne wykrycie zmian umożliwia diagnozę i dobranie odpowiedniego, skutecznego leczenia. A to z kolei umożliwia realizację misji Fundacji – Aby rodzina mogła być razem.