Kilkadziesiąt milionów kary dla PZU

Niedozwolona współpraca dotyczyła ubezpieczeń grupowych dzieci i młodzieży oraz pracowników placówek oświatowych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postawił firmom zarzut zawarcia porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku sprzedaży grupowego ubezpieczenia NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków) dzieci, młodzieży oraz personelu w placówkach oświatowych, polegającym na podziale rynku zbytu pod względem podmiotowym. Zmowa dotyczyła województwa kujawsko-pomorskiego. - Analizując korespondencję między delegaturą PZU w Poznaniu (która nadzorowała prace w województwie – red.) a centralą firmy napotkaliśmy na zalecenia centrali, by dyrektor oddziału „zakamuflował" współpracę z Maximus Broker, tak, by UOKiK jej nie zauważył –zauważa Małgorzata Krasnodębska – Tomkiel, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. - Chodziło o sprostowanie maila dyrektora niezgodnego z naszymi intencjami, a nie żeby cokolwiek ukrywać. Zostaliśmy oskarżeni o zbrodnię, a nic z tego, o co zostaliśmy oskarżeni nie miało miejsca – mówi Witold Jaworski, wice prezes PZU. Jak podkreśla PZU, w województwie kujawsko-pomorskim w 2009 r. sprzedało 1270 umów ubezpieczenia NNW, z czego tylko 17 przez Maximusa, w 2010 r. było ich cztery, w 2011 r. żadnej.

Na PZU została nałożona kara 56,6 mln zł, na brokera natomiast 61,8 tys. zł. Różnica w wysokości sankcji wynik z różnicy przychodu ukaranych podmiotów, a nie stopniem ich przewinienia (UOKiK może nałożyć maksymalną karę w wysokości 10 proc. przychodów firmy). Jako prowodyr zawiązania kartelu Urząd wskazał jednak PZU.

- Ustawowym obowiązkiem brokera jest działanie na korzyść klienta i dbanie o interesy tego, dla kogo szuka ochrony ubezpieczeniowej. W przypadku firmy Maximus, to zachowanie brokera zostało zaburzone – mówi Piotr Dorawa, radca prawny w Delegaturze UOKiK w Bydgoszczy.

Przed zawarciem porozumienia PZU i Maximus Broker rywalizowały ze sobą, ponieważ ubezpieczyciel starał się docierać do samorządów bez udziału pośrednika. W lipcu 2009 r. spółki przestały konkurować i podzieliły między siebie rynek. W wyniku porozumienia udział w rynku liczony zebraną składką Maximus Brokera wzrósł z 0,25 proc. w 2008 r., do 13 proc. w roku 2010. PZU ma około 64-proc. udział w rynku ubezpieczeń NNW dla uczniów szkół.

PZU zobowiązał się do sprzedaży ubezpieczeń grupowych NNW placówkom oświatowym tylko za pośrednictwem Maximus Broker, z kolei pośrednik rekomendował swoim klientom ofertę PZU jako najlepszą, bez względu na to, czy faktycznie tak było. – Zgodnie z prawem, brokera nie może łączyć z ubezpieczycielem inna umowa niż porozumienie dotyczące prowizji – zauważa Małgorzata Krasnodębska – Tomkiel, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dzięki porozumieniu PZU miał zapewnioną sprzedaż swoich usług do szkół w ponad połowie gmin województwa kujawsko-pomorskiego.

- Na zmowach tracą wszyscy, zarówno konsumenci, w tym wypadku rodzice ubezpieczonych dzieci, jak i konkurencyjne firmy konkurencyjni plus wpływ na całą gospodarkę wstrzymując jej rozwój. Dlatego walka z kartelami jest priorytetem Urzędu – mówi Małgorzata Krasnodębska – Tomkiel, prezes UOKiK.

Jak zauważa Dorota Karczewska, dyrektor delegatury UOKiK w Bydgoszczy mimo że składka z tytułu ubezpieczeń NNW uczniów jest stosunkowo niewielka w zakresie działania PZU, to jednak tego typu porozumienia na szczeblu gmin i województw mają, w mniemaniu nieuczciwych firm, bardziej dalekosiężne założenia. – Zdobywając monopol na danym rynku np. dotyczący ubezpieczeń NNW wkrótce można rozszerzyć ofertę na ubezpieczenia grupowe dla rodziców ubezpieczonych dzieci, a później już tylko krok od oferowania polis majątkowych, np. motoryzacyjnych – zauważa Dorota Karczewska. Działanie PZU jest charakterystyczne dla monopolisty stojącego przed problemem utraty rynku. W ciągu dwóch lat PZU zmniejszyło swój udział z 68 proc. do 64 proc. Ponadto, jak dodał Piotr Dorawa, po analizie oferty innych firm, było bezsprzeczne, że oferta np. InterRisku była znacznie lepsza niż proponowana przez PZU.

- Osoba odpowiedzialna za podjęcie decyzji już dla nas nie pracuje. Jej odejście z firmy nie wiązało się jednak z tą sprawą – dodał Witold Jaworski, wice prezes zarządu PZU.

Prezes UOKiK nakazała zaniechanie zabronionej praktyki, decyzja Urzędu nie jest ostateczne, przysługuje od niej odwołanie do sądu, które PZU złoży w ciągu 14 dni. Równoległe postępowanie jest prowadzone przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Niedozwolona współpraca dotyczyła ubezpieczeń grupowych dzieci i młodzieży oraz pracowników placówek oświatowych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.