Wiceminister finansów Jacek Kapica wyjaśnił, że przedmiotem opodatkowania akcyzą nie jest ani wydobycie, ani produkcja, ani posiadanie wyrobów węglowych. Opodatkowany jest tylko ich obrót, a ściślej mówiąc - ostatni jego etap, czyli moment sprzedaży podmiotowi, który zużyje węgiel i nie będzie korzystał z żadnego zwolnienia ze względu na przeznaczenie. Dlatego - jak tłumaczy wiceminister - samo posiadanie po 1 stycznia zapasów węgla nie zobowiązuje do zapłaty akcyzy. Podmioty posiadające zapasy stają się natomiast podatnikami akcyzy z chwilą ich zużycia.
To oznacza, że gdy podmiot niepodlegający żadnym zwolnieniom od akcyzy, zużyje po 1 stycznia na cele opałowe, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, zapasy węgla kupione przed 2 stycznia br., to musi zapłacić z tego powodu akcyzę - wyjaśnił wiceminister. - Obowiązek podatkowy będzie w tym przypadku powstawał systematycznie w miarę zużywania tych wyrobów węglowych i tak samo podmiot ten będzie obowiązany składać deklaracje podatkowe w akcyzie i dokonywać jej rozliczenia od zużytych wyrobów węglowych - napisał Kapica w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 79).
Zdaniem wiceministra wprowadzenie przepisów przejściowych, które wprowadziłyby zwolnienie od akcyzy dla podatników zużywających po 1 stycznia na potrzeby działalności gospodarczej zgromadzone przed tą datą zapasy węgla, byłoby niezgodne z prawem wspólnotowym. Wiceminister wyjaśnił, że obowiązek zapłaty podatku nie dotyczy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, które zużywają węgiel kupiony już po 1 stycznia. W tym wypadku podatnikiem jest podmiot sprzedający węgiel, a nie zużywający go. Obowiązek zapłaty akcyzy nie dotyczy również wspólnot mieszkaniowych i gospodarstw domowych zużywających zapasy węgla kupione przed 2 stycznia br., bo jedne i drugie są zwolnione z akcyzy na podstawie art. 31a ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym.
Opodatkowanie akcyzą wyrobów przeznaczonych do celów opałowych, takich jak węgiel kamienny, węgiel brunatny i koks zostało wprowadzone w ustawie z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Polska wynegocjowała jednak przepis przejściowy i do 1 stycznia 2012 r. obowiązywało zwolnienie od akcyzy węgla i koksu przeznaczonych do celów opałowych. 2 stycznia zwolnienie to przestało obowiązywać.
