Zdecydowana większość prac GIG-u wdrażana jest w przemyśle i jego otoczeniu. Blisko 70 proc. przychodów jest pozyskiwanych na drodze rynkowej. Kadra profesorów, doktorów habilitowanych i doktorów liczy ponad 120 pracowników. Baza aparaturowa, laboratoryjna i poligonowa są na najwyższym standardzie światowym.
GIG to także lider badań w obszarze bezpieczeństwa pracy w górnictwie, poligon badawczy kopalni doświadczalnej „Barbara” w Mikołowie. Należąca do Instytutu kopalnia, założona w 1925 r., jest jedyną w Polsce tego typu jednostką doświadczalną, ale też jedyną w Europie placówką naukowo-badawczą, która posiada podziemny poligon doświadczalny. Zajmuje się bezpieczeństwem i zwalczaniem zagrożeń gazowych i pyłowych oraz atestowaniem urządzeń dopuszczanych do pracy w kopalniach.