Nie wiadomo, kto wygrał spór Boeing-Airbus

Światowa Organizacja Handlu przekazała dyplomatom z USA i Europy poufny raport. Rzecznik WTO, Keith Rockwell nie ujawnił ani werdyktu, ani jego szczegółów.

Publikacji obszernego raportu (ma ponad 1000 stron) należy spodziewać się za kilka miesięcy. Szczegóły mogą oczywiście wyjść na jaw wcześniej.

Ta decyzja będzie bardzo istotna dla światowego przemysłu lotniczego. Wcześniej przewidywano, że trzyosobowy zespół przyzna rację Amerykanom. Waszyngton złożył w Genewie skargę 6 października 2004 r.; oszacował na 205 mld dolarów (148 mld euro) wartość uszczerbku w przychodach, z czego część miała postać pomocy publicznej udzielonej Airbusowi ze strony Niemiec, Francji, Hiszpanii i W. Brytanii. Zdaniem Boeinga te subwencje dały firmie znaczną przewagę, pozwalając zwiększyć w 2006 r. udział rynkowy z 37 do 57 proc. Wyceny amerykańskie zostały przez Brukselę uznane za nierealistyczne.

Po licznych odroczeniach ze względu na skomplikowanie sprawy, najpoważniejszej jaką zajmował się dotąd organ rozjemczy WTO, organizacja ta poinformowała Waszyngton i Brukselę, że występna decyzja będzie znana w tygodniu po 31 sierpnia. Zgodnie z przepisami WTO, decyzja o poufnym charakterze trafiła tylko do obu zainteresowanych stron. Eksperci spodziewali się jednak, że przeniknie ona do opinii światowej. Boeing dawał do zrozumienia, że spodziewa się miażdżącego zwycięstwa. W Airbusie przypominano, że sprawa składa się z dwóch części: amerykańskiej skargi na władze Unii i skargi Unii na Waszyngton.

Bruksela reagując na skargę USA złożyła bowiem tego samego dnia skargę do WTO na nielegalną pomoc publiczną dla Boeinga. Unia uznała, że kontrakty na sprzęt wojskowy i na podbój kosmosu zapewniły koncernowi 23 mld dolarów ukrytych subwencji. Stosując amerykańską metodę liczenia pomocy (wraz odsetkami ustalonymi przez banki) suma ta wzrosła do 305 mld dolarów.

Większość specjalistów przewidywała w sporze remis, bez przyznania racji jednej ze stron. To bardzo polityczna decyzja WTO, prawdopodobnie powtórzy się scenariusz sporu producentów samolotów regionalnych Bombardier — Embraer o to samo. Obaj korzystali z pomocy, obaj uznali się za wygranych po decyzji WTO.

[i]afp, reuters[/i]

[ramka][b]ISTOTA SPORU[/b]

Obie strony zarzucają sobie nawzajem bezprawne subwencje dla producentów samolotów cywilnych. Według USA, Niemcy, Francja, Hiszpania i W. Brytania udzielają Airbusowi subsydiów w postaci pożyczek na prace nad nowymi modelami (pomoc na premiery). Unia twierdzi, że Boeing korzysta z darowizn w postaci kontraktów na prace badawcze od NASA i resortu obrony USA oraz z ulg podatkowych w niektórych stanach (np. z 4 mld USD w stanie Waszyngton).

Według USA Airbus otrzymał od 1970 r. pomoc na premiery w wysokości 16,7 mld dolarów, oprocentowane na zero procent albo poniżej rynkowej. Wraz z odsetkami rynkowymi pomoc wyniosła 205 mld USD. Unia wyliczyła, że Boeing otrzymał w ciągu 30 lat od NASA 10,4 mld USD i w ciągu 15 lat od resortu obrony 2,4 mld na programy badawczo-rozwojowe, a w praktyce były to granty. Wraz z odsetkami suma ta wyniosła 305 mld USD.

Unia broni się, że rządowe pożyczki albo zwrotne środki na inwestycje były oprocentowane rynkowo. Od 1992 r. firma spłaciła 40 proc. więcej niż pożyczyła. Boeing wyjaśnia, że wymienione przez Brukselę liczby były częścią budżetów obu instytucji (wraz z listą płac i należnościami dla innych dostawców), a koncern otrzymał z tego tylko 750 mln od NASA i 500 mln od rządu.