Więcej optymizmu w firmach

Wygląda na to, że polski rynek pracy zaczyna się stabilizować, przynajmniej jeśli chodzi o średnie i duże przedsiębiorstwa. W III kwartale firmy zgłosiły w urzędach pracy, że chcą zwolnić 8632 osoby. To aż 4,5 razy mniej, niż zgłosiły od stycznia do końca marca. W porównaniu z II kwartałem to spadek o ok. 23 proc. Dzięki temu w najnowszym raporcie fundacji Eurofund spadliśmy już z unijnej czołówki państw z planowanymi redukcjami zatrudnienia. Dobrze wypadamy również pod względem planów utworzenia nowych miejsc.

– Do tej pory bezrobocie w Polsce rosło wolniej niż w Unii i wygląda na to, że jego wzrost zaczyna wyhamowywać. Oczywiście wiele zależeć będzie od danych makroekonomicznych – tłumaczy Witold Orłowski, doradca ekonomiczny PricewaterhouseCoopers. Na koniec września stopa bezrobocia wynosiła 10,9 proc., a rząd w pesymistycznym scenariuszu bierze pod uwagę jej wzrost na koniec roku do 12,5 proc.

Poprawy, jaką sugerować mogą deklaracje przedsiębiorców, możemy faktycznie się spodziewać dopiero w przyszłym roku. Firmy muszą zgłaszać zwolnienia grupowe w urzędach pracy z wyprzedzeniem. Do ich realizacji upływają zwykle ponad trzy miesiące. Niestety, w wielu firmach zapowiedziane w pierwszym półroczu zwolnienia wejdą w życie w tym i na początku przyszłego roku. A były wtedy rekordowe. Pokazują to też dane Głównego Urzędu Statystycznego. Na koniec września 551 zakładów pracy planowało zwolnienie w najbliższym czasie 40,7 tys. pracowników. Rok wcześniej było 15,6 tys. osób. Statystyki zawyża m.in. sektor publiczny planujący redukcję 14,8 tys. miejsc pracy, czyli ponad dziesięć razy więcej, niż deklarował we wrześniu 2008 r. Urzędy pracy pocieszają, że często pracodawcy weryfikowali te zapowiedzi, zmniejszając skalę zwolnień nawet o 15 – 30 proc.

[wyimek]87 proc. firm w Polsce bazuje w swej strategii na własnej kadrze[/wyimek]

Równocześnie we wrześniu zgłoszono do urzędów 87,9 tys. ofert pracy. A pod względem zapowiedzi utworzenia nowych miejsc pracy przez duże firmy byliśmy w raporcie Eurofund na drugim miejscu. W III kwartale ich plany dotyczyły zatrudnienia 6327 nowych pracowników.

O jakie firmy chodzi? IBM ogłosił utworzenie 2 tys. miejsc pracy w zintegrowanym centrum usług we Wrocławiu, a Polimex-Mostostal 450 nowych etatów. 400 osób chce zatrudnić Skanska (choć w Czechach zwalnia 1,2 tys. osób). Tyle samo chce do końca roku zatrudnić FM Bank, tworząc sieć oddziałów w całej Polsce. Niestety, optymistyczne zapowiedzi z poprzedniego kwartału dotyczące stoczni skończyły się fiaskiem. A to im zawdzięczaliśmy pierwsze miejsce w UE w raporcie Eurofundu.

Lepszej sytuacji na rynku pracy spodziewają się eksperci. – Z naszych badań i rozmów wynika, że wzrósł optymizm firm – tłumaczy Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek z PKPP Lewiatan. Przypomina, że wrzesień i październik były pierwszymi miesiącami w tym roku, gdy według GUS więcej firm spodziewało się poprawy sytuacji niż jej pogorszenia. – Niewiele, bo tylko 1 pkt proc. więcej w październiku i 2 pkt we wrześniu, ale to i tak poprawa – mówi.

– Dzięki zwiększonemu dopływowi pieniędzy z Unii Europejskiej i ich skutecznemu wykorzystaniu mamy mały boom inwestycyjny i to znajduje odzwierciedlenie na rynku pracy – mówi prof. Stanisława Golinowska z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. To jeden z powodów, dla których kryzys w Polsce jest mniej odczuwalny niż w innych państwach. – Potrzebne jest jednak wsparcie dla małych i średnich firm, które tworzą najwięcej miejsc pracy – mówi Golinowska.

Eksperci zwracają też uwagę, że firmy boją się redukować kolejne etaty, bo pamiętają, że w latach 2006 – 2008 miały spore trudności z rekrutacją. W utrzymaniu etatów mogą pomóc im zmiany w prawie pracy pozwalające elastyczniej zarządzać czasem pracy pracowników.

W UE zapowiedzi zwolnień w III kwartale dotyczyły 119 tys. osób, a utworzenia nowych miejsc pracy 36 tys. Przewaga zwolnień utrzymuje się od II kwartału 2008 r. Najdramatyczniej sytuacja wygląda we Francji. Rząd zapowiedział tam zwolnienie w 2010 r. ponad 33,7 tys. z 1,5 mln pracowników sektora publicznego. Zaczął od redukcji 16 tys. etatów nauczycielskich. We wrześniu ogłosił redukcję kolejnych 27 tys. etatów.

Z kolei w Niemczech największe zwolnienia zapowiedział dom wysyłkowy Quelle i jego sieć sklepów. W III kwartale oznajmił, że zwolni 3,7 tys. osób. Redukcje zostaną zrealizowane w styczniu przyszłego roku. Jednak pod koniec października, po ogłoszeniu bankructwa, mówiono, że zwolnienia mogą objąć nawet 7 tys. osób. Z kolei niemiecki operator T-System (z grupy Deutsche Telekom) na przełomie roku zwolni 3 tys. osób. Do grona bezrobotnych dołączy też 2,6 tys. osób zatrudnionych w sieci handlowej Hertie, która ogłosiła bankructwo.