Nowe inwestycje dostaną wsparcie z Unii

Projekty kluczowe to strategiczne z punktu widzenia rozwoju kraju przedsięwzięcia infrastrukturalne, które nie muszą brać udziału w konkursach o unijne dotacje. Ich lista jest aktualizowana co pół roku. Te już tam wpisane mogą zostać usunięte, jeśli nie są planowo realizowane. Mogą też pojawić się nowe. Resort rozwoju usunął teraz projekt dotyczący gospodarki odpadami w Warszawie (na prośbę beneficjenta). Dopisano też 15 kolejnych.

Nowe projekty pochodzą z sektorów: transportu (kolejowy i drogowy), środowiska (rewitalizacja terenów poprzemysłowych, ochrona brzegów morskich) oraz zdrowia (rozbudowa szpitali). 13 inwestycji trafiło na listę podstawową, a dwie (obie z sektora zdrowia) na rezerwową. Są to zarówno projekty o charakterze regionalnym, jak i ogólnopolskim. Do pierwszych należy m.in. budowa drogi krajowej łączącej obwodnicę północną Rzeszowa z drogą ekspresową S-19 i autostradą A-4 oraz ochrona brzegów morskich w granicach Centralnego Poligonu Sił Powietrznych Wicko Morskie. Całego kraju dotyczy techniczne wzmocnienie policji w zakresie poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz projekt „Budujemy miasteczka ruchu drogowego”, którego celem jest podniesienie bezpieczeństwa poprzez edukację dzieci i młodzieży.

Beneficjenci nowych projektów to zarówno samorządy miast (Łodzi, Torunia, Rzeszowa), jak i administracja publiczna, np. Urząd Morski w Słupsku. Niektóre inwestycje mają się zacząć jeszcze w 2010 r. Wszystkie muszą się zakończyć (zostać rozliczone) w 2015 r.

[wyimek]37,6 mld euro to budżet „Infrastruktury i środowiska”. Wkład Unii to 27,9 mld euro[/wyimek]

Projekty te są ważne także dlatego, że są powiązane z innymi. Tak jest w przypadku Łodzi, która otrzyma dofinansowanie do budowy węzła multimodalnego przy Dworcu Łódź Fabryczna. – To jedna z całego ciągu inwestycji, która umożliwi realizację projektu pt. „Nowe centrum Łodzi” – komentuje Elżbieta Hibner, członek zarządu województwa łódzkiego.

Wśród nowych projektów nie ma żadnego związanego z ochroną przeciwpowodziową. Z czego to wynika? Jak tłumaczyła w wywiadzie dla „Rz” Elżbieta Bieńkowska, minister rozwoju regionalnego, jej resort, aby wpisać takie inwestycje, musi otrzymać przygotowane projekty. Takich jednak nie ma. – Nie może być tak jak z budową zbiornika Kąty-Myscowa. W projekcie zapisano, że pełne przeniesienie własności gruntów nastąpi na przełomie lat 2012 i 2013, a rozpoczęcie inwestycji w roku 2018. W kontekście obecnego okresu budżetowego nie można było tego traktować poważnie – wyjaśniała Bieńkowska.

Dlaczego – mimo katastrofalnych doświadczeń z tegorocznych powodzi – brakuje gotowych przedsięwzięć? – Główną przyczyną braku projektów przeciwpowodziowych jest słabość administracji – krajowego i regionalnych zarządów gospodarki wodnej – uważa Jerzy Kwieciński, ekspert BCC, wcześniej wiceminister rozwoju.

– Byłoby dużo lepiej, gdyby takie projekty mogły zgłaszać samorządy – dodaje.

Brakuje projektów, ale i pieniędzy. Co prawda nikt nie wyliczył, ile kosztowałyby wszystkie inwestycje przeciwpowodziowe, ale, jak szacuje Kwieciński, potrzeba na to co najmniej kilkunastu miliardów złotych. A jedyne przedsięwzięcie, z którego resort rozwoju mógłby przesunąć więcej pieniędzy, to projekt energetyczny ropociągu Odessa – Brody z budżetem 1,8 mld zł (z tego 495 mln zł to wkład UE). Podczas obecnej aktualizacji listy nie został on jednak usunięty. Może to nastąpić podczas kolejnej, która odbędzie się pod koniec roku. Resort rozwoju musi bowiem w tym roku podjąć decyzję co do jego przyszłości. To jedyny projekt energetyczny, który ma poważne problemy z wykorzystaniem środków z UE.

Zaktualizowana lista największych inwestycji obejmuje 421 przedsięwzięcia o łącznej wartości 253,89 mld zł. Unia dołoży do nich 128,66 mld zł.

[ramka][srodtytul]Opinia: Adam Zdziebło, wiceminister rozwoju regionalnego[/srodtytul]