Inwestycje offsetowe pod nadzorem MON

Minister obrony przejmuje od resortu gospodarki nadzór nad offsetem. Zbrojeniówka ma obawy, że górę wezmą potrzeby wojskowe a nie przemysłowe.

Publikacja: 10.06.2014 16:07

Inwestycje offsetowe pod nadzorem MON

Foto: Fotorzepa

Na ponad dwadzieścia zawartych z zagranicznymi dostawcami broni umów kompensacyjnych, o wartości blisko 28 mld zł, wciąż do  rozliczenia  zostały rządowi inwestycje i zakupy za ok. 3 mld zł. Zmiana nadzorującego offset następuje  w chwili gdy armia szykuje się do kolejnych, wielkich, modernizacyjnych inwestycji, wymagających importu obronnych technologii a zarazem gdy pod naciskiem  zachodnich koncernów i wolnorynkowej presji UE  wyraźnie  ograniczono  mechanizm  urzędowego wymuszania gospodarczej kooperacji na zagranicznych dostawcach uzbrojenia. Offset miał rekompensować  rodzimej gospodarce wielkie wydatki publiczne na sprzętu wojskowy i zatrzymać przynajmniej część pieniędzy w kraju z myślą  o rozwoju rodzimych przedsiębiorstw i utrzymaniu miejsc pracy.

Gospodarka bez offsetu

Obecnie szef gospodarki, Janusz Piechociński, straci wpływ na kierowanie strumieniem inwestycji wymuszanych przez ustawę kompensacyjną na zagranicznych producentach broni. Chodzi o  niebagatelne kwoty. Przypomnijmy: tylko historyczne już zobowiązania Lockheeda, związane z kontraktem stulecia na 48 myśliwców F-16 ( rozliczone już w  zeszłym roku) przyniosły gospodarce , przynajmniej nominalnie, 6028 mln offsetowych dolarów.

Teraz planowany zakup 70 wielozadaniowych , nowoczesnych  śmigłowców za ok. 8 mld zł   powinien  przynieść  zastrzyk  kompensacyjnych inwestycji,   o wartości identycznej , jak rachunek za dostawy, wstawiony przez producentów helikopterów.

Wielokrotnie większy offset   powinien, przynajmniej hipotetycznie, towarzyszyć  sprowadzeniu do Polski rakiet do przeciwlotniczej tarczy ( do 2023 r. budowa systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej pochłonie 26,6 mld zł).  W kraju nie ma producentów  tak zaawansowanych pocisków, więc polskie spółki amunicyjne   wciąż liczą , że dzięki  umowom kompensacyjnym i transferowi technologii    dołączą do elitarnego grona producentów rakietowych systemów przeciwlotniczych . Tyle, że to już nie jest wcale tak pewne.

Europa  zamyka drzwi

–Europejskie regulacje offsetowe ,  podcinają   siłę  perswazji rodzimej zbrojeniówki – nie kryją rozczarowania menedżerowie polskich spółek. UE która uznaje offset  za zło konieczne, naruszające zasady wolnej konkurencji, postanowiła, że wartość kompensat nie może być większa od wartości kupowanego uzbrojenia, przekazywane technologie muszą się wiązać z kupowanym sprzętem, a generalnie offset przysługiwałby tylko w razie poważnych, uzasadnionych inwestycji obronnych.

Już teraz zresztą gospodarcze kompensaty, wymagane przez polskie prawo, są ograniczone wyłącznie do przemysłu zbrojeniowego ( offset bezpośredni).

- Zasady obowiązujące w UE, zaakceptowane także przez Polskę ,   przesądzają de facto,  że dopuszczalne są kompensaty, które  pozwolą w kraju zbudować i utrzymać przemysłowe kompetencje ważne dla bezpieczeństwa państwa. Takie inwestycje  zbrojeniówka może planować  wyłącznie w ścisłym dialogu z MON i w przekonaniu, że nowe, przemysłowe zdolności produkcyjne są potrzebne, sensowne  i zostaną w przyszłości wykorzystane  -  mówi Mariusz Andrzejczak wiceprezes Polskiego Holdingu Obronnego ds. rozwoju.  Spółkom  Bumaru, obecnie PHO udało się  w przeszłości zrobić użytek z offsetu, dzięki kompensatom  unowocześniono m in.  produkcję amunicji,  wojskowej elektrooptyki, czy udało się rozkręcić eksport materiałów wybuchowych. - Paradoks polega na tym, że kiedy nauczyliśmy się negocjować  umowy offsetowe, UE, przymknęła kompensacyjne drzwi -   mówi Andrzejczak..

Helikoptery z technologiami

- W przypadku najbliższego kontraktu helikopterowego , który w kwestiach offsetowych  będzie jednym z ostatnich nadzorowanych przez ministra gospodarki, zależy nam nie tylko na przeniesieniu, nawet częściowym, produkcji śmigłowców do kraju i zapewnieniu rodzimym firmom zdolności do napraw i serwisowania maszyn. Będziemy zabiegać też o nowe technologie związane z produkcją silników lotniczych, helikopterowej awioniki i nowych systemów uzbrojenia – wylicza Hubert Królikowski szef departamentu programów offsetowych w resorcie gospodarki.

Wojsko, zainteresowane jak najszybszymi dostawami broni potrzebnej do wzmocnienia zdolności obronnych armii, w przeszłości, narzekało , że negocjowanie umów offsetowych  przez przemysł opóźnia realizację celów operacyjnych sił zbrojnych i podnosi ceny importowanej broni ( o ok. 10-15 proc.). Teraz, przejmując kontrolę nad  offsetem MON deklaruje, że mimo wszystko  będzie miało na uwadze interesy gospodarcze. Odpowiedzialny za modernizację techniczną armii wiceminister obrony Czesław Mroczek, zapowiada, że upomni się o  polonizację produkcji i przekazanie umiejętności serwisowania importowanej broni. - Będziemy też bardziej konsekwentni w rozliczaniu wszelkich, sensownie wynegocjowanych, umów offsetowych – podkreśla MON.

Na ponad dwadzieścia zawartych z zagranicznymi dostawcami broni umów kompensacyjnych, o wartości blisko 28 mld zł, wciąż do  rozliczenia  zostały rządowi inwestycje i zakupy za ok. 3 mld zł. Zmiana nadzorującego offset następuje  w chwili gdy armia szykuje się do kolejnych, wielkich, modernizacyjnych inwestycji, wymagających importu obronnych technologii a zarazem gdy pod naciskiem  zachodnich koncernów i wolnorynkowej presji UE  wyraźnie  ograniczono  mechanizm  urzędowego wymuszania gospodarczej kooperacji na zagranicznych dostawcach uzbrojenia. Offset miał rekompensować  rodzimej gospodarce wielkie wydatki publiczne na sprzętu wojskowy i zatrzymać przynajmniej część pieniędzy w kraju z myślą  o rozwoju rodzimych przedsiębiorstw i utrzymaniu miejsc pracy.

Pozostało 84% artykułu
Biznes
Eksport polskiego uzbrojenia ma być prostszy
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Biznes
„Rzeczpospolita” o perspektywach dla Polski i świata w 2025 roku
Biznes
Podcast „Twój Biznes”: Czy Polacy przestają przejmować się klimatem?
Biznes
Zygmunt Solorz wydał oświadczenie. Zgaduje, dlaczego jego dzieci mogą być nerwowe
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Biznes
Znamy najlepszych marketerów 2024! Lista laureatów konkursu Dyrektor Marketingu Roku 2024!