§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.
§ 3. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania.
Art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.
§ 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli: (...)
4) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu (...).
Orzecznictwo
- Wyrok NSA z 10 października 2006 r. (sygn. II OSK 1209/05, niepubl.)
Ustanowiony w art. 129 § 2 k.p.a. prekluzyjny termin do wniesienia odwołania nie może dotyczyć stron, które nie brały udziału w postępowaniu przed pierwszą instancją i którym decyzja w tym postępowaniu nie została doręczona.
- Wyrok WSA w Olsztynie z 10 maja 2011 r. (sygn. II SA/Ol 30/11, Legalis)
Osoba, która pomimo posiadania interesu prawnego nie brała udziału w postępowaniu, zachowuje termin do wniesienia środka zaskarżenia w terminie przewidzianym dla pozostałych stron postępowania, którym decyzję doręczono. Oznacza to, że ostateczny i nieprzekraczalny termin do złożenia odwołania dla osób, które nie brały udziału w postępowaniu, jest taki sam jak termin do złożenia odwołania dla strony, której jako ostatniej doręczono decyzję.
- Wyrok NSA z 11 lutego 2009 r. (sygn. I OSK 351/08, niepubl.)
Fakt, że istnieje przesłanka dla wznowienia postępowania administracyjnego, nie wyklucza zastosowania trybu stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli decyzja dotknięta jest wadą określoną w art. 156 § 1 k.p.a. i nie zwalnia sądu z obowiązku dokonania oceny legalności zaskarżonej decyzji.
ODPOWIEDŹ
Postępowanie strony było nieprawidłowe. Powinna była ona ubiegać się o wznowienie postępowania, ewentualnie – o stwierdzenie nieważności decyzji.
Bezczynność kolegium
3. Strona wniosła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego odwołanie od decyzji wydanej w I instancji przez jednostkę samorządu terytorialnego. SKO mimo upływu kilku miesięcy nie ustosunkowało się w żaden sposób do tego odwołania. Czy przepisy k.p.a. przewidują dla takiej sytuacji sposób, w jaki strona może przeciwdziałać dalszej bezczynności SKO?
Źródła prawa
Art. 17 k.p.a.
Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego – samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej,
Błędne pouczenie nie wstrzymuje biegu terminu do wniesienia właściwego środka prawnego
2) w stosunku do wojewodów – właściwi w sprawie ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 – odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku – organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,
4) w stosunku do organów organizacji społecznych – odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku – organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.
Art. 37 k.p.a.
§ 1. Na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w przepisach szczególnych, ustalonym w myśl art. 36 lub na przewlekłe prowadzenie postępowania stronie służy zażalenie do organu wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu – wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.
§ 2. Organ wymieniony w § 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa.
Art. 52 p.p.s.a.
§ 1. Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, rzecznik praw obywatelskich lub rzecznik praw dziecka.
§ 2. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.
§ 3. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności – do usunięcia naruszenia prawa.
§ 4. W przypadku innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Termin, o którym mowa w § 3, nie ma zastosowania.
Orzecznictwo
- Postanowienie NSA z 6 lipca 2006 r. (sygn. I OSK 480/06, niepubl.)
1. Art. 37 § 1 k.p.a. przewiduje możliwość wniesienia przez stronę postępowania zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie przez organ administracji publicznej. Zażalenie służy do organu administracyjnego wyższego stopnia nad organem pozostającym w bezczynności. Gdy jednak w bezczynności pozostaje samorządowe kolegium odwoławcze lub minister w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 4 k.p.a., tryb przewidziany w ww. art. 37 k.p.a. nie ma zastosowania. Nad tymi organami bowiem nie ma w postępowaniu administracyjnym organów wyższego stopnia.
2. Zażalenie, o jakim mowa w art. 37 § 1 k.p.a., jest środkiem zaskarżenia przewidzianym w art. 52 § 2 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który skarżący musi wyczerpać, by móc skutecznie wnieść skargę do sądu administracyjnego, pod warunkiem że, jak stanowi art. 52 § 1 ustawy, środek ten przysługiwał stronie w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Art. 37 § 1 k.p.a. przewiduje taki środek zaskarżenia w razie bezczynności organu, ale tylko gdy nad organem pozostającym w bezczynności jest organ administracji publicznej wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a. W stosunku do samorządowych kolegiów odwoławczych kodeks takiego nie przewiduje.
3. Jeżeli nie są przewidziane środki zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, to skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, bądź bezczynności organu w tych sprawach można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu do usunięcia naruszenia prawa. Tryb ten jednak ma zastosowanie tylko w sprawach wymienionych w art. 3 § 2 pkt 4 ww. ustawy, to znaczy, gdy chodzi o inne niż wymienione w pkt 1–3 (tego artykułu) akty lub czynności administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Nie dotyczy to skarg na decyzje administracyjne lub bezczynność w wydaniu takiej decyzji.
ODPOWIEDŹ
Co prawda kodeks postępowania administracyjnego nie przewiduje organu wyższego stopnia nad samorządowym kolegium odwoławczym (podobnie jak i nad ministrem), jednak w postępowaniu administracyjnym strona może wezwać organ do usunięcia naruszenia prawa.
W poniedziałek ostatnie kazusy z prawa administracyjnego
Podstawa na ostatni dzień pisania
- „Egzaminy prawnicze Ministerstwa Sprawiedliwości", tom 2, 3 i 4, Warszawa, C.H. Beck.
- „Kodeks postępowania administracyjnego. Orzecznictwo Aplikanta", 2. wyd., Warszawa, C.H. Beck.
- J. Rychlik, „Prawo administracyjne materialne. Orzecznictwo", Warszawa, C.H. Beck.
- M. Rojewski, A. Suwałko-Karetko, „Kodeks postępowania administracyjnego. Orzecznictwo", 3. Wyd., Warszawa, C.H. Beck.
- K. Majczyk, „Sporządzenie skargi i skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym z uwzględnieniem spraw podatkowych. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory pism procesowych i kazusy", Warszawa, C.H. Beck.
- R. Hauser, W. Piątek, A. Skoczylas, „Środki zaskarżenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym wraz z wzorami pism procesowych", Warszawa, C.H. Beck.
