Wiele przemawia za tym, że szczepienia ważne są nie tylko w przypadku dzieci, ale też osób dorosłych. Żyjemy dłużej, nie wszyscy dorośli mogli się zaszczepić przed chorobami zakaźnymi, bo kiedy byli dziećmi, nie było takich szczepionek, nie wszyscy chorowali na choroby zakaźne, przeciwko którym są obecnie szczepienia. Co więcej, są grupy zaszczepionych ludzi, u których odporność spada, a w przypadku niektórych szczepień po latach spada ich skuteczność – czytamy w pap.zdrowie.pl.

– Nikt nie twierdził, że szczepionki podawane w dzieciństwie działają do końca życia. To, że po latach wygasa odporność na chorobę u osób, które się na nią szczepiły, jest zjawiskiem naturalnym – powiedział „Rzeczpospolitej” dr Paweł Grzesiowski, pediatra i immunolog, sekretarz Zespołu Ekspertów do Spraw Programu Szczepień Ochronnych.

Ze stopniowym wygasaniem odporności mamy na pewno do czynienia w przypadku krztuśca, tężca, błonicy czy grypy. Na choroby te można zachorować wiele razy, a odporność poszczepienna może nie utrzymać się przez całe życie. Stąd rekomendacje, by szczepienia przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi  powtarzać co 5-10 lat, a szczepienia przeciwko grypie – co roku.

Warto też pamiętać, że szczepionki wchodziły do kalendarza szczepień obowiązkowych w różnym czasie, np. szczepienia na odrę w latach 70-tych . Jak pisaliśmy w „Rz”, ostatnie przypadki zachorowań na odrę w Polsce dotyczą m.in. osób z roczników 1974 – 77, kiedy dzieciom aplikowano tylko jedną dawkę szczepionki. Dopiero dzieci urodzone w 1978 r. dostały dwie dawki szczepionki, które, jak wynika z badań, w pełni zabezpieczają większość zaszczepionych przed zachorowaniem. – Jeżeli ktoś przyjął tylko jedną dawkę, może rozważyć ze swoim lekarzem pierwszego kontaktu podanie drugiej – mówi dr Iwona Paradowska-Stankiewicz, konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii.
Czytaj też: Kto powinien szczepić się przeciw odrze?

Grupy ryzyka: osoby chore i starsze

O ile wszystkie dzieci powinny być szczepione zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień,  o tyle w przypadku dorosłych wskazuje się na grupy szczególnego ryzyka, którym zaleca się dodatkowe szczepienia. Są to osoby narażone na kontakt z zarazkami ze względu na wykonywany zawód (np. lekarze, pielęgniarki, rolnicy, weterynarze, przedszkolanki), osoby przewlekle chore i po 65. roku życia.

– Szacujemy, że mniej więcej 10 proc. dorosłej populacji ma obniżoną odporność ze względu na przebyte leczenie. Kiedyś takie osoby najczęściej nie przeżywały, a dzisiaj nawet po ciężkich chorobach, żyją dalej, ale z mniejszą odpornością i trzeba sobie z tego zdawać sprawę – mówi prof. Ernest Kuchar, specjalista chorób zakaźnych z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. – A przebieg choroby u osoby zdrowej jest zupełnie inny niż u osoby po 65. r ż, która ma kilka przewlekłych schorzeń. Choroba zwiększa ryzyko powikłań kilkadziesiąt razy, a ryzyko, że taki pacjent trafi do  szpitala z powodu ciężkiego przebiegu choroby jest kilkaset razy większe w porównaniu z osobą zdrową.

Szczepienia zalecane dla dorosłych

Przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR)

• Zalecane osobom niezaszczepionym przeciwko odrze, śwince, różyczce w ramach szczepień obowiązkowych, które nie przechorowały tych chorób, a także tym, które przyjęły tylko jedną dawkę szczepionki.

Przeciwko grypie

Szczep się co roku, zwłaszcza wtedy, gdy:

• masz chorobę układu sercowo-naczyniowego, w tym - wieńcową (zwłaszcza po przebytym zawale serca) lub cierpisz na przewlekłą niewydolnością serca,
• masz obniżoną odporność (w tym jesteś po przeszczepieniu narządu czy tkanki);
• masz powyżej 55 lat,
• jesteś dorosłym mającym bliski kontakt zawodowy lub rodzinny z dziećmi w wieku poniżej 6. miesiąca życia oraz z osobami w wieku podeszłym lub przewlekle chorymi,
• jesteś pensjonariuszem domów spokojnej starości, domów pomocy społecznej oraz innych placówek zapewniających całodobową opiekę jesteś niepełnosprawnym, przewlekle chory

Przeciwko pneumokokom

• Zalecane jest wszystkim osobom dorosłym, zwłaszcza tym w wieku 65 lat i starszym.

Przeciwko tężcowi, błonicy, krztuścowi

• Co do zasady każdy dorosły powinien je powtarzać co 10 lat
• Szczególnie istotne jest dla osób w podeszłym wieku i z obniżoną odpornością
• Osoby, który lubią pracę w ogrodzie, powinny pamiętać o szczepieniach przeciwko tężcowi - ten patogen może wniknąć z ziemi do krwi przez ranę na dłoni.

Przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A

• zalecane jest szczególnie osobom poniżej 70. roku życia,
• konieczne dla osób wyjeżdżających do krajów, w których notuje się dużo przypadków zachorowania WZW typu A,
• osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz przy konserwacji urządzeń służących temu celowi.

Przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B

• Wszystkie osoby dorosłe, które nie były zaszczepione w dzieciństwie lub nie przechorowały. Zalecane szczególnie:

• osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub poprzez kontakt seksualny,
• osobom przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia niezaszczepionym w ramach szczepień obowiązkowych w dzieciństwie;
• przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia: z chorobami przebiegającymi z niedoborem odporności, w tym leczonych immunosupresyjnie (po przeszczepieniu narządów lub tkanek), chorym z cukrzycą oraz pacjentom dializowanym chorym przygotowywanym do zabiegów operacyjnych.

Szczepienie przeciwko ospie wietrznej

• Zalecane osobom, które nie chorowały na ospę wietrzną i nie zostały wcześniej zaszczepione w ramach szczepień obowiązkowych albo zalecanych.

Przeciwko wściekliźnie

• Zalecane osobom, których obowiązki zawodowe związane są z kontaktem ze zwierzętami (weterynarze, leśnicy) oraz pracownikom sortowni odpadów, zakładów ścieków komunalnych itp. - szczury mogą przenosić wściekliznę
• Osobom wyjeżdżającym do krajów, w których jest wysokie ryzyko zaatakowania przez chore zwierzę