"W poniedziałek wystąpię do Prokuratora Generalnego o skierowanie skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Chodzi o unieważnienie przez sąd uchwały o przeciwdziałaniu ideologii LGBT. To odpowiedź na prośby mieszkańców gminy." - napisał Michał Wójcik na Twitterze. Chodzi o gminę Istebna.
W poniedziałek wystąpię do Prokuratora Generalnego o skierowanie skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Chodzi o unieważnienie przez sąd uchwały o przeciwdziałaniu ideologii LGBT. To odpowiedź na prośby mieszkańców gminy.
— Michał Wójcik (@mwojcik_) September 12, 2020
Wyrokiem z 14 lipca Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uwzględnił wszystkie zarzuty skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Gminy Istebna z 2 września 2019 r. o powstrzymaniu „ideologii LGBT" i stwierdził jej nieważność. Uznał, że uchwała jest aktem z zakresu administracji publicznej i podlega w związku z tym kontroli sądu administracyjnego. Ma też charakter władczy, a jako taka została wydana bez właściwej podstawy prawnej i z przekroczeniem kompetencji rady gminy.
Sąd podzielił też zarzuty Rzecznika o dyskryminującym charakterze uchwały i potwierdził, że narusza ona prawa obywatelskie, w tym prawo do ochrony czci i dobrego imienia, wolności wypowiedzi, prawa do nauki i do nauczania.
Czytaj też:
Czwarta uchwała anty-LGBT idzie do kosza
Prokuratura skarży wyrok ws. uchwały "anty-LGBT"
W ustnym uzasadnieniu wyroku WSA stwierdził:
„Ideologia jest zawsze związana z ludźmi. Wg definicji słownikowej, to system poglądów jednostek lub grupy ludzi. Termin »strefa wolna od ideologii LGBT« de facto odnosi się również do ludzi, a tłumaczenie, że LGBT to ideologia, a nie ludzie, jest przymykaniem oczu na rzeczywistość".
Według WSA, uchwała jest wymierzona w osoby LGBT i ma dla nich skutek dyskryminujący, poprzez wykluczenie ze wspólnoty samorządowej. Zwrócił też uwagę i uwzględnił społeczne skutki uchwały – podkreślił, że „krzywdzi osoby LGBT i wzmacnia ich poczucie zagrożenia".
Ponadto w ocenie WSA Rada Gminy Istebna sformułowała w uchwale dyrektywy kierunków działania dla wójta oraz dla podległych gminie jednostek organizacyjnych, zwłaszcza szkół i innych placówek oświatowych. Wykroczyła w ten sposób poza granice swoich kompetencji, ingerując też w sprawy zastrzeżone dla organów centralnych, np. próbując wpływać na kształt podstawy programowej. Takie postanowienia nie mogą być, w ocenie Sądu, postrzegane jako ogólne deklaracje ideowe, ponieważ stanowią zapowiedź „konkretnych, praktycznych działań".
Wyrok ten miał charakter precedensowy dla ochrony prawnej osób LGBT w Polsce. Jeszcze trzy inne sądy orzekające w sprawie podobnych uchwał w innych gminach zajęły takie stanowisko, jak WSA w Gliwicach: 11 września WSA w Kielcach uchylił uchwałę Rady Gminy w Osieku, 15 lipca WSA w Warszawie (wydział zamiejscowy w Radomiu) uchylił uchwałę Rady Gminy w Klwowie (Prokuratura Krajowa złożyła już skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego na tę uchwałę), a 6 sierpnia WSA w Lublinie unieważniły uchwałę Rady Gminy Serniki.
Jednak nie wszystkie sądy administracyjne uchylają uchwały anty-LGBT. Jest już siedem orzeczeń odrzucających skargi RPO oraz adwokata z Poznania związanego z ruchem LGBT na takie akty organów samorządu. Trzy decyzje WSA z Krakowa i Rzeszowa o odrzuceniu skarg RPO – z powodów formalnych, bez ich merytorycznego badania, zbada Naczelny Sąd Administracyjny. Te sądy uznały, że uchwały nie zostały podjęte w sprawie z zakresu administracji publicznej, a tym samym nie mogą być przedmiotem kontroli sądu administracyjnego.
