Przedsięwzięcia niskoemisyjne, objęte gminnym programem, będą współfinansowane ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów, na podstawie porozumienia zawieranego przez ministra właściwego do spraw gospodarki z gminą.

Czytaj także: Nowe sposoby walki ze smogiem

Warunki współfinansowania

Aby uzyskać dofinansowanie musza zostać spełnione łącznie następujące warunki:

- na obszarze gminy będzie obowiązywać uchwała sejmiku województwa wprowadzająca ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw (tzw. uchwała antysmogowa),

- realizacja przedsięwzięć niskoemisyjnych obejmie nie mniej niż 2 proc. i nie więcej niż 12 proc. łącznej liczby budynków jednorodzinnych na obszarze gminy (z wyłączeniem miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000),

- wymiana lub likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych bądź systemów podgrzewających wodę nastąpi w nie mniej niż 80 proc. wskazanych wyżej budynków,

- zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze liczone łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych będzie wynosić nie mniej niż 50 proc. energii finalnej,

- gmina zobowiąże się do zabezpieczenia w swoim budżecie środków, których suma będzie stanowić 30 proc. kosztów realizacji porozumienia, a w przypadku miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000 – więcej niż 30 proc. kosztów realizacji porozumienia.

Współfinansowanie przedsięwzięć niskoemisyjnych będzie mogło obejmować m.in. koszty: docieplenia ścian, stropów, podłóg na gruncie, fundamentów, stropodachów lub dachów oraz wymiany stolarki okiennej i drzwiowej. Porozumienie będzie zawierane, na wniosek gminy, na okres nie dłuższy niż 3 lata. Zastrzeżono, że gmina będzie musiała zapewnić utrzymanie efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych przez 10 lat od daty zakończenia realizacji porozumienia, w ramach którego te przedsięwzięcia zostały wykonane.

Przykład:

Załóżmy, że gmina zwróci się do ministra właściwego do spraw gospodarki z wnioskiem o zawarcie porozumienia w sprawie współfinansowania przedsięwzięć niskoemisyjnych. Będzie wówczas obowiązywać następujący tryb postępowania.

Minister powinien rozpatrzyć wniosek w terminie 30 dni od dnia jego złożenia. Do terminu rozpatrzenia wniosku nie będą wliczane okresy opóźnień spowodowanych z winy gminy lub z innych przyczyn niezależnych od ministra. Nowelizacja określa szczegółowo jakie wymogi powinien spełniać wniosek gminy. W razie braków formalnych wniosku lub w razie braku dokumentów niezbędnych do jego rozpatrzenia, minister wezwie gminę do uzupełnienia tych braków w wyznaczonym terminie. Minister, rozpatrując wniosek, weźmie pod uwagę m.in.:

- dostępne środki finansowe na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych,

- informacje o stopniu zanieczyszczenia powietrza w gminie oraz liczbę mieszkańców na jej obszarze,

- spodziewane korzyści z realizacji przedsięwzięć objętych wnioskiem w stosunku do kosztów realizacji tych przedsięwzięć.

Po rozpatrzeniu wniosku, minister poinformuje gminę, w formie pisemnej, o sposobie rozpatrzenia wniosku. W razie negatywnego rozpatrzenia wniosku do tej informacji trzeba będzie dołączyć uzasadnienie. Do postępowania w sprawie zawarcia porozumienia nie będą miały zastosowania przepisy ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.).

W razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku gminy, pomiędzy ministrem a gminą zostanie zawarte porozumienie, określające m.in.:

- liczbę przedsięwzięć niskoemisyjnych planowanych do realizacji w ramach danego porozumienia i szacowaną liczbę beneficjentów objętych porozumieniem,

- łączną kwotę środków przeznaczoną na realizację porozumienia, w tym kwotę wsparcia ze środków funduszu i kwotę kosztów realizacji porozumienia, do których pokrycia zobowiązała się gmina,

- harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji porozumienia i harmonogram wypłat,

- datę zakończenia realizacji porozumienia (nie dłuższą niż 3 lata od daty jego zawarcia).

Po zawarciu porozumienia, minister przekaże Bankowi Gospodarstwa Krajowego jeden egzemplarz porozumienia i wystąpi z wnioskiem o wypłatę gminie, ze środków funduszu, kwot określonych w porozumieniu. Wypłat na rachunek gminy będzie dokonywać BGK.

Umowy z beneficjentami

W nowelizacji ustalono jakie wymagania będą musiały spełniać osoby będące beneficjentami przedsięwzięć niskoemisyjnych. Osoby te będą musiały m.in.:

- być właścicielem, współwłaścicielem, posiadaczem samoistnym lub współposiadaczem samoistnym całości lub części budynku mieszkalnego oraz faktycznie w nim zamieszkiwać, a także

- mieć odpowiednio niskie dochody (średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego do 175 proc. kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i do 125 proc. tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym).

Przedsięwzięcie niskoemisyjne będzie realizowane na podstawie umowy zawartej między gminą a beneficjentem.

Rada gminy określi, w drodze uchwały, regulamin realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych, obejmujący szczegółowe warunki realizacji tych przedsięwzięć w gminie, a zwłaszcza:

- dodatkowe warunki (poza określonymi w nowelizacji), jakie będą musiały zostać spełnione przez beneficjenta, u którego będzie realizowane takie przedsięwzięcie,

- tryb zawierania umów z beneficjentami i sposób ich rozliczenia oraz

- sposób weryfikacji przestrzegania warunków umowy.

Rada gminy będzie mogła także określić, w drodze uchwały, sposób i warunki wnoszenia wkładu własnego przez beneficjenta, u którego będzie realizowane przedsięwzięcie niskoemisyjne, oraz wysokość tego wkładu (nie większą niż 10 proc. kosztu realizacji przedsięwzięcia). Wskazane wyżej uchwały rady gminy będą stanowić akty prawa miejscowego.

W celu utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych gmina będzie miała obowiązek zapewnić beneficjentom tych przedsięwzięć dostęp do usług doradztwa energetycznego. W nowelizacji określono także sytuacje, gdy beneficjent będzie miał obowiązek zwrócić gminie koszty realizacji przedsięwzięcia poniesione przez gminę i fundusz (np. jeżeli przed upływem 10 lat od daty zakończenia realizacji porozumienia w urządzeniach lub systemach grzewczych będących przedmiotem przedsięwzięcia niskoemisyjnego będą spalane odpady). W takich przypadkach zwrócone przez beneficjenta koszty przedsięwzięcia gmina przekaże do funduszu w części, w jakiej te koszty zostały sfinansowane ze środków funduszu. ?

podstawa prawna: ustawa z 6 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw. (DzU z 2018 r. poz. 51)