Rada może w jednej uchwale ustanowić statuty kilku sołectw

Dobra wiadomość dla gmin, które będą nadawać statuty sołectwom. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że co do zasady można kilku czy nawet kilkunastu jednostkom nadać je przy jednej okazji.

Spór w sprawie dotyczył uchwały rady jednej z gmin Mazowsza z marca 2015 r., którą doszło do uchwalenia statutów kilkunastu sołectw.

W § 1 uchwały zapisano, że uchwala się statuty 14 sołectw, przy czym wskazano nazwę sołectwa oraz numer załącznika do uchwały, który stanowi statut danego sołectwa. Uchwała wchodziła w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w dzienniku urzędowym województwa.

Ten hurtowy sposób uchwalenia statutów nie spodobał się wojewodzie. Jego zdaniem art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym obliguje do podejmowania odrębnych uchwał dla poszczególnych sołectw, tzn. jedno sołectwo, jedna uchwała. Statut sołectwa nie może też stanowić załącznika, bo prowadzi to do naruszenia zasad techniki prawodawczej.

Wojewoda przypomniał, że uchwała w sprawie statutu jednostki pomocniczej gminy jest aktem prawa miejscowego. Zasady jej publikacji określa ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Ustanowienie statutów jedną uchwałą w kilku załącznikach powoduje, że nie wiadomo kiedy akt wchodzi w życie.

W tej sytuacji wojewoda rozstrzygnięciem nadzorczym unieważnił uchwałę.

Samorządowcy nie zgadzali się z przyjętą przez niego wykładnią przepisów. W skardze do sądu administracyjnego wójt bronił przyjętego przez jego radnych sposobu uchwalenia statutów sołectw. Zgodził się, że art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wymaga, by dla każdej jednostki był uchwalony osobny statut (jedna jednostka, jeden statut). Ale w jego ocenie w żadnym wypadku nie wyłącza to możliwości uchwalenia więcej niż jednego statutu jedną uchwałą (jedna uchwała – kilka statutów). W przypadku spornej uchwały ta zasada nie została złamana. Bo choć rada podjęła jedną uchwałę, to statut nadano każdemu sołectwu z osobna. Wójt podkreślał, że w przypadku jego gminy podjęcie 14 uchwał prowadziłoby do zamieszania i utrudnienia mieszkańcom zapoznania się z konkretnymi statutami.

Ta argumentacja przekonała Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, a potem NSA.

Zdaniem sądu kasacyjnego to, że rada podjęła jedną uchwałę z kilkunastoma załącznikami nie naruszało zasad poprawnej legislacji. To, że jedną uchwałą objęto kilkanaście statutów sołectw nie pozbawiło tego aktu charakteru prawa miejscowego.

Sąd zgodził się z wójtem, że z przepisów nie wynika zakaz objęcia jedną uchwałą kilku czy kilkunastu odrębnych statutów sołectw. Jak podkreślała sędzia sprawozdawca. Dorota Dąbek w spornej sprawie wymogi z art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminny zostały spełnione. Każda z jednostek uzyskała osobny statut. Nie miało miejsca np. wydanie jednego statutu dla kilku sołectw.

W ocenie sądu zastosowanie techniki prawodawcze polegającej na stosowaniu załączników ze statutami nie uniemożliwia ustalenia daty wejścia ich w życie. W tym przypadku ten termin jest jeden dla wszystkich i wynika z ogólnej treści uchwały.