MCK: Jubileuszowa wystawa fotografii

Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie świętuje 30-lecie działalności. Jubileusz łączy z nową wystawą „Nie tylko Bauhaus. Międzywojenna fotografia niemiecka i polskie tropy”.

Publikacja: 28.05.2021 20:10

Wystawa w MCK

Wystawa w MCK

Foto: fot. Paweł Mazur

Ekspozycja przypomina, że od lat 20. XX wieku fotografia stała się głównym medium wizualnym opisującym i dokumentującym rzeczywistość, a jednocześnie przestrzenią nowatorskich, awangardowych eksperymentów. Na wystawie oglądamy więc fotografię reportażową, dokumentalną o polityczno-socjologicznych kontekstach, portretową, modowo- reklamową, sportową i artystyczną.

Pierwszy wariant ekspozycji był prezentowany w Landes Museum w Bonn. Tam skupiał się na niemieckiej fotografii w czasach Republiki Weimarskiej, w latach 1919-1933. Wersja w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie została znacznie bardziej rozbudowana, poszerzona o polski kontekst fotografii międzywojennej.

- Zdecydowaliśmy się w przypadku polskiej fotografii tej cezury czasowej nie kończyć  na 1933 roku, bo rozwój nowoczesnego języka następował w niej i później w okresie międzywojennym. Myślę, że to zestawienie tworzy polsko-niemiecki dialog obrazów. I mimo pewnych różnic, pokazuje uniwersalność rozwiązań dotyczących samej fotografii. Przedstawiamy wielość  fotografii okresu międzywojennego, tworząc opowieść o historii, ale i pokazując dynamikę i kreatywność rozwoju fotografii – mówi „Rzeczpospolitej” Natalia Żak, polska kuratorka wystawy.

Oczami fotoreporterów


Pokaz podzielono na dziewięć tematów: rewolucja i narodziny republiki, taniec, portret, moda i fotografia, praca, Nowe Widzenie, sport, blask i niedola, epilog.

Ponad 300 zdjęć, a także książki i czasopisma pokazują prace takich wybitnych twórców, jak  Martin Munkácsi, mistrz fotografii prasowej, znany z dynamicznych kompozycji fotograficznych, August Sander, autor wybitnych portretów socjologicznych, Albert Renger-Patzsch, czołowy przedstawiciel Nowej Rzeczowości, Yva (Else Neuländer-Simon), słynąca z fotografii mody, Karl Blossfeld, znany z precyzyjnych fotografii roślin, Alfred Eisenstaedt, twórca fotożurnalizmu, czy pochodząca z Poznania fotografka Lotte Jacobi. Polskich mistrzów reprezentują m.in.: Aleksander Krzywobłocki, specjalizujący się w surrealistycznych fotografiach, Janusz Maria Brzeski twórca awangardowy, Zofia Chomętowska, Benedykt Jerzy Dorys, słynący z fotografii portretowej, Jan Bułhak - nestor polskiego piktorializmu, Henryk Poddębski, wybitny fotoreportażysta i kronikarz II RP, czy  Marian Fuks, który założył I agencję prasową w Polsce.

Klimaty na tej wystawie nieustannie się zmieniają. Reportażowe zdjęcia mówią o końcu pierwszej wojny i przełomowych zmianach politycznych, które po niej nastąpiły, jak abdykacja cesarza Wilhelma II i utworzenie Republiki Weimarskiej, czy w Polsce dzień wyzwolenia w Krakowie. A potem pokazują rosnące wpływy narodowego socjalizmu w Niemczech, prowadzący do zwycięstwa Hitlera.

Fotoreporterzy nie unikali też tematów społecznych, pokazując robotników przy pracy i bezrobotnych podczas rosnącego kryzysu gospodarczego lat 30. (Na jednym z zapadających w pamięć zdjęć bezrobotny akademik oferuje w Berlinie przewodnickie usługi, o czym informuje poprzez ogłoszenie noszone na plecach).

Yva (Elsa Neuländer-Simon), Strój plażowy, Berlin ok. 1932, Stiftung F.C. Gundlach

Yva (Elsa Neuländer-Simon), Strój plażowy, Berlin ok. 1932, Stiftung F.C. Gundlach

mat. prasowe

Nowoczesny język fotografii

Z drugiej strony nie brakuje zdjęć, świadczących, że jeszcze w latach 20. chciano czerpać z życia pełnymi garściami, co najlepiej oddają fotografie rozkwitających scen teatralnych i kabaretowych w Berlinie. W tych kadrach znajdziemy oczywiście Marlene Dietrich i inne gwiazdy. A dominują niezwykle dynamiczne ujęcia  tancerek i tancerzy  w rozmaitych odmianach nowoczesnego tańca; od sceniczno-ekspresyjnego do zdobywającego szeroką popularność charlestona lub shimmy.

Pełne energii są również zdjęcia sportowe, których bohaterami są najczęściej lekkoatleci i lekkoatletki, piłkarze, kolarze, a obok nich pionierzy lotnictwa. Część sportową ożywia archiwalny film „Woda” Witolda Romera z 1938 roku, poświęcony pływakom (polski twórca skonstruował nawet specjalny aparat do zrobienia podwodnych zdjęć).

Osobny rozdział należy do nowych nurtów niemieckiej fotografii  - Neues Sehen  (Nowe widzenie) i Neue Sachlichkeit (Nowa Rzeczowość), które spotkały się w Bauhausie, słynnej uczelni architektury i designu, założonej w 1919 roku, mającej także wielki wpływ na rozwój współczesnej fotografii. I na uznanie jej odrębności oraz prawa do formalnych eksperymentów. Laszlo Moholy-Nagy, nauczyciel Bauhausu był przekonany, że przyszłość należy do fotografii i twierdził, że „osoba nieobeznana z fotografią będzie analfabetą przyszłości”.

Mecz hazeny z udziałem reprezentacji Akademickiego Związku Sportowego na boisku Legii w Warszawie

Mecz hazeny z udziałem reprezentacji Akademickiego Związku Sportowego na boisku Legii w Warszawie

NAC / Koncern IKC / Edward Dulewicz

Weekend przy Rynku 25

Międzynarodowe  Centrum Kultury zainaugurowało działalność 29 maja 1991 roku, podczas konferencji KBWE poświęconej dziedzictwu kulturowemu - pierwszego takiego spotkania Wschodu i Zachodu po zniesieniu żelaznej kurtyny.

W podejściu  do  dziedzictwa MCK od początku kładzie nacisk na potrzebą dialogu ponad granicami. Założycielem i pierwszym dyrektorem tej nowatorskiej instytucji był prof. Jacek Purchla, jej dyrektor do 2018 roku. Obecnie dyrektorką MCK jest Agata Wąsowska-Pawlik. Swoją siedzibę Centrum ma w zabytkowej kamienicy „Pod Kruki” przy Rynku Głównym 25. MCK prowadzi różne formy działalności. Realizuje m.in. międzynarodowy program „Akademia Dziedzictwa”, wydaje kwartalnik „Herito” i ma także własną galerie, w której organizuje wystawy poświęcone sztuce i architekturze Europy Środkowej.

W jubileuszowy weekend (29-30 maja) MCK zaprasza na oprowadzanie po wystawie „Nie tylko Bauhaus. Międzywojenna fotografia niemiecka i polskie tropy” z przewodnikiem.

Poleca również specjalny sobotni wirtualny koncert „Muzyczny most. Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego na urodziny MCK”. Transmisja 29 maja o godz. 19 na platformie Play Kraków oraz profilu MCK na Facebooku.

Ekspozycja przypomina, że od lat 20. XX wieku fotografia stała się głównym medium wizualnym opisującym i dokumentującym rzeczywistość, a jednocześnie przestrzenią nowatorskich, awangardowych eksperymentów. Na wystawie oglądamy więc fotografię reportażową, dokumentalną o polityczno-socjologicznych kontekstach, portretową, modowo- reklamową, sportową i artystyczną.

Pierwszy wariant ekspozycji był prezentowany w Landes Museum w Bonn. Tam skupiał się na niemieckiej fotografii w czasach Republiki Weimarskiej, w latach 1919-1933. Wersja w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie została znacznie bardziej rozbudowana, poszerzona o polski kontekst fotografii międzywojennej.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce