Dlaczego Kossak pojedynkował się z Fałatem

Na aukcję Desy Unicum w Warszawie 15 marca trafią fragmenty wspólnego dzieła Juliana Fałata i Wojciecha Kossaka, które doprowadziło do konfliktu i pojedynku miedzy artystami. Można je już oglądać na przedaukcyjnej wystawie.

Aktualizacja: 03.03.2018 17:56 Publikacja: 03.03.2018 17:53

Dlaczego Kossak pojedynkował się z Fałatem

Foto: Panorama Berezyńska (1896)

Praca, o którą pokłócili się artyści to gigantyczna „Panorama Berezyńska” (1896). Ma 1800 m2 powierzchni i powstawała przez 16 miesięcy pochłaniając ogromne środki finansowe. Przedstawiała jedno z najdramatyczniejszych wydarzeń XIX-wiecznej historii – odwrót Wielkiej Armii Napoleona spod Moskwy. Jej pomysłodawcą  był Julian Fałat, który  jednak ograniczył się do namalowania tylko części śnieżnego pejzażu. Natomiast Wojciech Kossak był twórcą większości postaci. Przy tworzeniu  Panoramy pomagali także Michał Gorstkin Wywiórski, Kazimierz Pułaski, Antoni Piotrowski oraz Jan Stanisławski.

Gdy dzieło nie odniosło spektakularnego sukcesu, konflikt miedzy głównymi twórcami osiągnął apogeum. Kossak pociął „Berezynę” na kawałki, zamalował fragmenty Fałata i sprzedawał jako własne prace. Wzburzony Fałat spoliczkował Kossaka, co doprowadziło do pojedynku artystów na pistolety w 1900 roku. Na szczęście obaj malarze wyszli z niego cało.

Na aukcję trafią dwa wycięte przez Kossaka fragmenty dzieła. Cena wywoławcza fragmentu namalowanego i sygnowanego przez samego Kossaka wynosi 90 tys. złotych (estymacja 115-200 tys. zł). Scena przedstawia grupę francuskich huzarów. Koń jednego z jadących nie wytrzymuje ekstremalnych warunków i wraz z siedzącym na nim żołnierzem pada na ziemię
Drugi wycięty fragment z Panoramy to praca Jana Stanisławskiego z linią horyzontu (cena wywoławcza 35 tys. złotych).

Na aukcję wystawiono  w sumie ponad 70 prac wybitnych artystów, więc kolekcjonerzy mają w czym wybierać.

Okładka aukcyjnego katalogu zwraca uwagę na niezwykle rzadką pracę Franciszka Żmurki. Alegoryczny „Ogień” (1896) przedstawia boginię wyłaniającą się z płomieni. Ta sugestywna personifikacja żywiołu była jedyną realizacją architektoniczno-malarską artysty, pierwotnie dekorującą budynek II Wystawy Higienicznej, zachęcającej do  zdrowego trybu życia, zorganizowanej na terenie Politechniki Warszawskiej, ważnego wydarzenia w życiu XIX-wiecznej Warszawy. Cena wywoławcza: 160 tys. złotych
Po raz pierwszy trafia na aukcję „Widok na Pont Royal w Paryżu” (1892-1893) Aleksandra Gierymskiego. To tym większe wydarzenie, że młodszy z braci Gierymskich pozostawił niewiele prac i bardzo rzadko dostępne są na rynku Cena wywoławcza 120 tys. złotych (estymacja 140-300 tys zł)
Wśród portretów spojrzenia przykuwa wizerunek Leontyny Gogulskiej (żony znanego krakowskiego lekarza) na tle ogrodu, namalowany przez Jacka Malczewskiego w 1919 roku, wyceniony na 190 tys. zł. A także „Portret dziewczyny w kołnierzyku”  Mojżesza Kislinga z 1938 roku z ceną wywoławczą 180 tys. zł. Przypomnijmy, że w ubiegłym roku padł rekord – za jego portret „Ingrid” zapłacono 2,9 mln złotych. Obecnie prezentowany portret niebieskookiej blondynki może konkurować z nim klasą.

Wystawa „Aukcja Sztuka Dawna. XIX wiek – Modernizm – Międzywojnie” w Domu Aukcyjnym DESA Unicum w Warszawie przy ul. Pięknej 1A czynna od 1 do 15 marca. Aukcja: 15 marca 2018 o godz. 19.

Praca, o którą pokłócili się artyści to gigantyczna „Panorama Berezyńska” (1896). Ma 1800 m2 powierzchni i powstawała przez 16 miesięcy pochłaniając ogromne środki finansowe. Przedstawiała jedno z najdramatyczniejszych wydarzeń XIX-wiecznej historii – odwrót Wielkiej Armii Napoleona spod Moskwy. Jej pomysłodawcą  był Julian Fałat, który  jednak ograniczył się do namalowania tylko części śnieżnego pejzażu. Natomiast Wojciech Kossak był twórcą większości postaci. Przy tworzeniu  Panoramy pomagali także Michał Gorstkin Wywiórski, Kazimierz Pułaski, Antoni Piotrowski oraz Jan Stanisławski.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce