Z kancelarii Prezesa Rady Ministrów wpłynął do NIK wniosek o kontrolę przygotowań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do realizacji płatności bezpośrednich dla rolników w kampanii 2015 r. Izba miała zbadać, czy przy pomocy nowego systemu informatycznego Agencja zapewni prawidłowe i terminowe wypłaty.
Prace nad systemem informatycznym, który będzie obsługiwał m.in. płatności bezpośrednie dla rolników w nowej perspektywie finansowej 2014 - 2020, rozpoczęto na podstawie projektów aktów prawnych Unii Europejskiej. Zapowiadały one wprowadzenie zmian dotyczących systemu dopłat. W 2013 r. ARiMR podpisała z firmą informatyczną umowę o charakterze otwartym, która przewidywała rozwój i modyfikację narzędzi informatycznych. Pozwalało to na zgłaszanie przez Agencję wymagań w miarę pojawiających się potrzeb wynikających ze zmiany prawa, procedur, czy wytycznych. W umowie na modyfikację i rozwój systemu przeznaczono ponad 10 mln zł. Jednak NIK podkreśla, że zawierając umowę, Agencja nie miała możliwości precyzyjnego określenia wartości prac dotyczących budowy systemu informatycznego ze względu na brak unijnych i krajowych przepisów w tym zakresie.
Unijne przepisy dotyczące wsparcia bezpośredniego rolników w perspektywie finansowej 2014-2020 pojawiły się w całości dopiero w sierpniu 2014 r. Znacząco zmieniły one system płatności bezpośrednich - wprowadzono 16 nowych schematów dopłat.
Mimo iż wstępne prace analityczne związane z przygotowaniem do uruchomienia dopłat w kampanii 2015 prowadzono już od 2013 r, ich zasadnicza część mogła zostać zakończona dopiero w 2015 r. - po wejściu w życie przepisów krajowych. Kluczowe dla nowego systemu kryteria zostały określone w rozporządzeniach, które pojawiły się dopiero w marcu 2015 r. Tymczasem wypłaty miały ruszyć już w grudniu.
W związku z szybkim wyczerpaniem środków przeznaczonych na modyfikację systemu informatycznego w ramach pierwszej umowy, Agencja wybrała scenariusz przewidujący zawarcie kolejnej umowy na dokończenie jego budowy z dotychczasowym wykonawcą. Miało to umożliwić terminową realizację płatności w kampanii 2015 r. Do ich uruchomienia pozostało jedynie osiem miesięcy.