Na podstawie nowych regulacji, przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego, sądy opiekuńcze będą mogły zlecać kuratorom sądowym przeprowadzanie wywiadów środowiskowych nie tylko w toku rozpatrywania sprawy, ale także po wydaniu orzeczenia – dla sprawdzenia czy jest ono właściwie wykonywane. Na przykład jeśli po śmierci rodziców dziecka opieka nad nim zostanie przyznana babci, sąd będzie mógł po jakimś czasie - bez żadnych przeszkód formalnych - zlecić kuratorowi sprawdzenie sytuacji dziecka. Dotychczas nie było to wyraźnie zapisane w ustawie, co wywoływało wątpliwości interpretacyjne.

W jasny i nie budzący wątpliwości sposób określono w projekcie również możliwość zlecenia kuratorowi wywiadu środowiskowego zaraz po tym, gdy do sądu trafi niepokojąca wiadomość dotycząca sytuacji dziecka. Na przykład jeśli ktoś zgłosi, że wydaje mu się, iż dziecko mieszkające w sąsiedztwie jest źle traktowane, sąd przed podjęciem decyzji o ewentualnym wszczęciu postępowania będzie mógł najpierw skierować na miejsce kuratora, w celu sprawdzenia tej informacji.

Uściślenie przepisów dotyczy zarówno dzieci do lat 18, jak i osób dorosłych, które objęte są opieką lub kuratelą.

Projekt nowelizuje również ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawę o ochronie zdrowia psychicznego, w których umożliwia się sądom zlecanie kuratorom sądowym przeprowadzania wywiadów środowiskowych w sprawach dotyczących obowiązkowego leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu, a także w sprawach umieszczenia osoby w szpitalu psychiatrycznym lub domu pomocy społecznej bez jej zgody. Informacje zebrane przez kuratora sądowego w trakcie wywiadu będą mogły pomóc sądowi ocenić, czy są pozamedyczne powody do orzeczenia o obowiązku podjęcia leczenia odwykowego przez osobę uzależnioną od alkoholu (powodowanie rozkładu życia rodzinnego, demoralizowanie małoletnich, uchylanie się od pracy, zakłócanie spokoju lub porządku publicznego), umieszczenia osoby bez jej zgody w szpitalu psychiatrycznym (niezdolność do samodzielnej egzystencji) albo skierowania do domu pomocy społecznej osoby bez jej zgody (konieczność opieki ze strony innych osób).

Przyjęty przez rząd projekt trafi teraz do Sejmu.