Tu Lubię Coworking, firma oferująca elastyczne biura w willach z ogrodami na warszawskiej Saskiej Kępie rozpoczęła działalność tuż przed lockdownem. – Początek był bardzo trudny – nie ukrywa Iwona Gąsiorowska-Abłażej, właścicielka. – Część klientów zrezygnowała z biura lub hotdesku. Nowych praktycznie nie pozyskiwaliśmy. Stanęły szkolenia i małe eventy, na których w dużej mierze opieraliśmy biznes.

All inclusive

Firma znalazła sposób na przetrwanie. Wynajmuje małe sale dla jednej osoby na spotkania online. Z mikrobiur korzystają pracujący rodzice. Mniejsze powierzchnie wynajmują też firmy, których zespoły pracują rotacyjnie. To był strzał w dziesiątkę. W lipcu otwarto drugą siedzibę. – Jesteśmy blisko ludzi, w dzielnicy, w której mieszkają – mówi Iwona Gąsiorowska-Abłażej.

Jej zdaniem hybrydowo – częściowo w domu, częściowo w biurze – będzie pracować więcej ludzi. To szansa dla biur flex. – Oferując krótkie umowy najmu i usługi okołobiznesowe, możemy nie tylko przetrwać, ale rozwijać biznes – ocenia.

Z analiz firmy doradczej Savills wynika, że w Warszawie jest ponad 5,8 mln mkw. nowoczesnych biur; elastyczne to 181,3 tys. mkw. W Krakowie to odpowiednio ponad 1,5 mln i 35,4 tys. mkw., we Wrocławiu – ponad 1,2 mln i 16,8 tys., w Trójmieście – 898,8 i 13,6 tys., w Katowicach – 559,5 tys. i 6,4 tys., w Poznaniu – 579,9 i 6,4 tys. mkw.

Do tradycyjnych biur w pełnym składzie szybko nie wrócimy. – Rzeczywistość po pandemii wpłynie na styl pracy wielu firm, które będą dążyć do ograniczenia wynajmowanych metrów, korzystając po raz pierwszy z powierzchni typu all inclusive – przewiduje Tomasz Węglarz, ekspert spółki Biuro Na Miarę.

Według niego w 2021 r. nowymi operatorami flex staną się sami właściciele budynków. Czasem z konieczności, przejmując biura po operatorach, którzy nie byli w stanie wywiązać się ze zobowiązań.

A Aleksander Szybilski, ekspert Workplace Strategy w Cushman & Wakefield, dopowiada, że firmy, dla których elastyczny model nie będzie dominujący, mogą chętniej wybierać budynki, w których są takie powierzchnie. – Przewidywanym trendem jest też oferowanie pracownikom coworkingu jako usługi, z której można korzystać tak jak z kart Multisport – mówi Aleksander Szybilski, zwracając uwagę na mniejszych operatorów, którzy nie boją się inwestycji. – Dobrym przykładem jest Rise.pl, firma, która rozpoczynała działalność w 2006 r. w Krakowie z jedną pracownią coworkingową – mówi. – Dziś zapewnia 3150 stanowisk do pracy w biurach o łącznej powierzchni 19 tys. mkw. Operator wprowadza markę Chilllispaces.com także do mniejszych miast, jak Rzeszów czy Bydgoszcz.

Trzecie miejsce

Prognozy są optymistyczne, ale pandemia wstrzymała plany wielu operatorów. Zwraca na to uwagę Jarosław Pilch, dyrektor działu powierzchni biurowych (reprezentacja najemcy) w Savills. – W tym roku nie byliśmy świadkami wielu otwarć, zwłaszcza w mniejszych miastach – mówi. Wskazuje na Chilllispaces.com i OmniOffice – druga z firm otworzy biuro w Warsaw Hub.

Zdaniem dyrektora Pilcha w dłuższej perspektywie takie powierzchnie będą zyskiwać, bo zapewniają tak pożądaną dziś elastyczność. – Zanim efekt będzie widoczny na dużą skalę, musimy zaczekać na powszechny powrót pracowników do biur – mówi.

A Aleksander Szybilski ocenia, że alternatywą dla mniejszych miast mogą być partnerstwa lokalnych firm. – Mogą wspólnie wynająć nieruchomość i dzielić się kosztami. Z takiego modelu wywodzą się coworkingi, widzę tu dużą szansę dla lokalnych społeczności. Dzięki wspólnej platformie można się szybciej rozwijać i uzupełniać zasoby w przypadku skokowego wzrostu charakterystycznego dla startupów – tłumaczy ekspert.

Operatorzy elastycznych powierzchni nie tracą optymizmu. CitySpace (marka Echo Investment) na początku 2021 r. otworzy dodatkową sekcję biur w gdańskim Tryton Business House, a w połowie roku – biura w Katowicach, w Face2Face Business Campus należącym do Echo.

Jarosław Bator, dyrektor zarządzający CitySpace, podkreśla, że wspieranie operatorów przez deweloperów przynosi wiele korzyści obu stronom. – Mamy dostęp do znakomitych lokalizacji i nowoczesnych biurowców, a Echo ma partnera, który może odpowiadać na potrzeby najemców także na rynku umów krótkoterminowych, co jest teraz kluczowe – tłumaczy. – Po ustaniu pandemii spodziewamy się kolejnego wzrostu popytu na elastyczne biura. Ta forma sprzyja hybrydowemu modelowi pracy – dodaje.

CitySpace zarządza biurami flex w dziesięciu biurowcach (w Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku, Krakowie i Katowicach). To ok. 2,5 tys. stanowisk.

Nowe biura na świecie (w tym Polsce) otworzył w tym roku WeWork. Operator ma 859 biur w 151 miastach. – W 2021 będziemy się dalej rozwijać – zapowiada Mikhail Konoplev, dyrektor generalny WeWork Central & Eastern Europe. Według niego pandemia przyspieszyła wzrost popytu na elastyczne biura. – Pracownicy poszukują trzeciego miejsca, by pracować blisko domu, poprawiając work-life balance i skracając czas dojazdu – mówi. – W czasie niepewności elastyczność jest olbrzymią wartością.