Zawieranie ugód w sporach z podmiotami z sektora finansów publicznych wg nowych zasad

Nowe przepisy ułatwiające dochodzenie wierzytelności mogą zmniejszyć opóźnienia w płatnościach, bo pozwalają wyeliminować wiele niepotrzebnych i kosztownych procesów sądowych – pisze ekspertka.

Publikacja: 22.06.2017 08:09

Zawieranie ugód w sporach z podmiotami z sektora finansów publicznych wg nowych zasad

Foto: 123RF

Jest szansa, że dochodzenie roszczeń nie będzie trwało tak długo. Od 1 czerwca br. obowiązują przepisy, które umożliwiają zawieranie ugód przez spółki Skarbu Państwa lub inne podmioty reprezentujące sektor finansów publicznych, np. Urząd Nadzoru Publicznego, GDDKiA. Spory będą mogły być szybciej rozstrzygane w sposób polubowny – w drodze negocjacji bądź mediacji.

Zielone światło

Takie możliwości stwarza ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Dotychczasowa praktyka rozwiązywania sporów powstałych na tle wykonywania umów zawartych ze spółkami Skarbu Państwa polegała na unikaniu przez te podmioty jakiegokolwiek „układania się" z drugą stroną sporu i to niezależnie od okoliczności faktycznych i prawnych. Takie zachowanie miało swoją genezę w obowiązujących przepisach, które nie pozwalały wprost na zawieranie ugód przez jednostki sektora finansów. Znane są długotrwałe postępowania w celu dochodzenia kwot nieistotnych w porównaniu z kosztami odzyskania należności. Procesy sądowe musiały być prowadzone z uwagi na wymóg posiadania wyroku przez podmioty z sektora finansów publicznych. Ewentualna przyszła kontrola NIK lub kontrola wewnętrzna skutecznie paraliżowały zawieranie ugód.

Decyzja po ocenie

Dwie zmienione ustawy mają bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia podmiotów prowadzących wymianę handlową lub usług z podmiotami z sektora finansów publicznych, w szczególności w odniesieniu do sporów powstałych na tle realizacji i wykonywania umów z nimi. Są to: ustawa o finansach publicznych oraz ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Znowelizowane przepisy zawarte w tych ustawach liberalizują zawieranie ugód w sporach z podmiotami z sektora finansów publicznych

Od 1 czerwca 2017 r. zaczęły obowiązywać przepisy, które zezwalają na zawieranie ugód, rezygnację z części roszczenia i umarzanie części zobowiązań przez podmioty z sektora finansów publicznych. Jednostka sektora finansów publicznych może zawrzeć ugodę w sprawie spornej należności cywilnoprawnej, jeśli uzna, że skutki ugody dla tej jednostki lub odpowiednio Skarbu Państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego są korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego.

Nowe przepisy będą miały niebagatelny wpływ na działalność przedsiębiorców, którzy zwykle są zainteresowani szybką możliwością otrzymania środków finansowych za wykonaną usługę, zrealizowany kontrakt czy zamówienie publiczne. Przedsiębiorcy nie są zainteresowani prowadzeniem długotrwałych sporów sądowych z często niepewnym orzeczeniem. Teraz będą mogli zaproponować negocjacje lub mediacje w spornych kwestiach bez ryzyka odrzucenia propozycji ze strony sektora finansów publicznych z uwagi na niepewność legislacyjną. Urzędnicy i reprezentanci spółek Skarbu Państwa będą mogli wreszcie zastosować kryteria celowości prowadzonego sporu pod względem czasowo-finansowo-ekonomicznym. Z takim właśnie podejściem identyfikuje się biznes.

Podmioty z sektora finansów publicznych zamierzające zawrzeć ugodę będą zobowiązane posiadać ocenę doradczo-audytorską celowości i efektywności ekonomicznej zawieranej ugody w stosunku do kosztów potencjalnego postępowania przed sądem powszechnym bądź arbitrażowym. Niestety, ustawodawca nie określił minimalnego poziomu wartości przedmiotu sporu, od którego posiadanie opinii będzie wymagane. Koszty sporządzenia takiej oceny mogą niekiedy przewyższać należność, tj. wartość przedmiotu sporu.

Bez ryzyka naruszenia dyscypliny

Ustawa zmieniła również przepisy dotyczące odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Wyraźnie i jednoznacznie zdefiniowała przypadki braku jej naruszenia. To ważne dla osób odpowiedzialnych za jej przestrzeganie. Teraz urzędnicy będą mieli pewność, iż podejmowane przez nich decyzje nie będą objęte sankcją naruszenia dyscypliny finansów publicznych. To rewolucyjna zmiana, która ułatwi urzędnikom i innym osobom reprezentującym podmioty sektora finansów publicznych podejmowanie decyzji finansowych. Otwiera ona nowe możliwości szybszego kończenia sporów w sposób polubowny.

Europejski raport płatności 2017 przygotowany przez Intrum Justitia wymienia cztery powody opóźnień w płatnościach w Polsce: trudności finansowe kontrahentów, celowe opóźnienia w płatnościach, nieefektywne procedury administracyjne klientów i spory dotyczące dostarczanych produktów i usług, w tym również spory sądowe.

Według raportu Banku Światowego „Doing Business in Poland" za rok 2016 dochodzenie roszczeń w Polsce trwa ok. 685 dni. Innymi słowy, w przypadku sporu sądowego czas oczekiwania na należne kwoty pieniężne wynosi ok. dwóch lat. Takie opóźnienia w płatnościach bardzo negatywnie wpływają na gospodarkę, a także kondycję finansową firm i innych podmiotów, w tym tych związanych z sektorem finansów publicznych.

Miejmy nadzieję, że nowe przepisy ułatwiające dochodzenie wierzytelności, przez wyeliminowanie wielu niepotrzebnych i kosztownych procesów sądowych, zmniejszą opóźnienia w płatnościach.

Autorka jest radcą prawnym, mediatorem, dyrektorem Centrum Mediacji Lewiatan

Jest szansa, że dochodzenie roszczeń nie będzie trwało tak długo. Od 1 czerwca br. obowiązują przepisy, które umożliwiają zawieranie ugód przez spółki Skarbu Państwa lub inne podmioty reprezentujące sektor finansów publicznych, np. Urząd Nadzoru Publicznego, GDDKiA. Spory będą mogły być szybciej rozstrzygane w sposób polubowny – w drodze negocjacji bądź mediacji.

Zielone światło

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Marek Kobylański: Dziś cisza wyborcza jest fikcją
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Reksio z sekcji tajnej. W sprawie Pegasusa sędziowie nie są ofiarami służb
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Ideowość obrońców konstytucji
Opinie Prawne
Jacek Czaja: Lustracja zwycięzcy konkursu na dyrektora KSSiP? Nieuzasadnione obawy
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Opinie Prawne
Jakubowski, Gadecki: Archeolodzy kontra poszukiwacze skarbów. Kolejne starcie