Wirtualne wpisy do ksiąg możliwe są za sprawą nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego. Od piątku 1 lipca prawo do elektronicznego przesyłania wpisów dostaną notariusze, a także komornicy i naczelnicy urzędów skarbowych. Dokumenty dołączane do elektronicznych wniosków zachowają postać tradycyjną, czyli papierową.

Nowela ma poprawić bezpieczeństwo obrotu prawnego. Gdy wniosek wpłynie do sądu, w księdze automatycznie pojawi się wzmianka o nim. Teraz musi minąć od kilku do kilkunastu dni, jest więc ryzyko, że np. oszust sprzeda w tym czasie nieruchomość po raz kolejny. Według szacunków Ministerstwa Sprawiedliwości 80 proc. wniosków w sprawach wieczystoksięgowych składają notariusze, komornicy i urzędy skarbowe.

– ?Aplikacja służąca do składania wniosków o wpis w księdze wieczystej jest już dostępna przez internet, po uwierzytelnieniu się certyfikatem – wyjaśnia Wioletta Olszewska.

Notariusze i komornicy uważają, że są gotowi na wdrożenie nowych rozwiązań.

– Czekamy tylko na wejście w życie przepisów – mówi Sławomir Szynalik, komornik z Krakowa.

– Już od dłuższego czasu notariusze i pracownicy kancelarii notarialnych się szkolą. Większość jest gotowa do tego, by od 1 lipca przesyłać elektronicznie wnioski o wpisy do ksiąg wieczystych – wyjaśnia Jacek Wojdyło, wiceprezes Krajowej Rady Notarialnej. Dodaje, że jednak nie wszyscy. Około 50 notariuszy nie ma jeszcze aktywnego dostępu do internetowej przeglądarki ksiąg wieczystych ani certyfikatu dostępu. Bez tego korzystanie z e-wpisów nie jest możliwe.

– Oznacza to, że muszą najpierw wystąpić do Ministerstwa Sprawiedliwości o uzyskanie takiego dostępu oraz certyfikatu i dopiero gdy go otrzymają, będą mogli korzystać z programu. Na taki dostęp czeka się ok. dwóch tygodni. Przez dwa pierwsze tygodnie lipca nie będą więc dokonywać e-wpisów – wyjaśnia wiceprezes Wojdyło.

Choć notariuszy cieszą nowe przepisy, mają do nich zastrzeżenia.

– Wpis ma być dokonany tego samego dnia, w którym doszło do sporządzenia aktu. A co w sytuacji, gdy dojdzie do awarii? U nas w kancelarii np. dwa razy padła serwerownia – zastanawia się Wojciech Fortuński, notariusz. I dodaje, że przepisy nic nie mówią o alternatywnej ścieżce.

Zdaniem Jacka Wojdyły, jeżeli dojdzie do awarii systemu np. z powodu przerwy w dostawie prądu, będą dwie możliwości. Klient rejenta sam zaniesie wniosek do sądu albo notariusz dokona wpisu do księgi najszybciej, jak to będzie możliwe, np. tuż po usunięciu awarii.

Poważną wadą nowych przepisów – zdaniem notariuszy – jest to, że w razie błędu w e-wniosku rejent nie może go samodzielnie usunąć. A to oznacza, że jego klient będzie musiał udać się do sądu.

– Warto więc rozważyć zmianę przepisów – uważa wiceprezes Wojdyło.

Podstawa prawna: nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego z 15 stycznia 2015 r., DzU z 17 lutego 2015 r., poz. 218