W piątek, 5 maja, zaczynają obowiązywać przepisy, dzięki którym zacznie działać komisja weryfikacyjna. Może to nastąpić już w tym miesiącu.

– Po powołaniu przez Sejm członków Komisji, a jej przewodniczącego przez panią premier może rozpocząć pracę. Ministerstwo Sprawiedliwości zapewni jej zaplecze administracyjno-biurowe – mówi Sebastian Kaleta z MS. – Przed nią wyjaśnienie i rozstrzygnięcie kontrowersyjnych reprywatyzacji, które mogły znacznie uszczuplić majątek państwowy. To również zadanie zadośćuczynienia lokatorom, przez lata bezsilnym w starciu nie tylko z aparatem państwowym, lecz także ze świetnie zorganizowaną grupą osób zdobywających kolejne nieruchomości w okolicznościach, które muszą zostać wyjaśnione.

Komisja sprawdzi

W myśl ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, komisja weryfikacyjna ma liczyć dziewięć osób. Osiem będzie wybierał i odwoływał Sejm. Przewodniczącego powoła premier. ?Wszyscy członkowie otrzymają status sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Decyzje komisji ma opiniować społeczna rada składająca się z dziewięciu osób powoływanych z organizacji lokatorskich.

Komisja ma ustalać, które z decyzji reprywatyzacyjnych zapadły z naruszeniem prawa. Będzie mogła wpisać do księgi wieczystej nieruchomości ostrzeżenie o prowadzeniu postępowania oraz zakaz jej sprzedaży. Utrzyma też w mocy decyzję reprywatyzacyjną albo uchyli ją w całości lub części oraz ewentualnie przekaże sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi, który wydał ostateczną decyzję. Gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne, stwierdzi jej wydanie z naruszeniem prawa. Wtedy może nakazać zwrot pieniędzy równy wartości bezprawnie przejętej nieruchomości. Może chodzić o miliony złotych.

Zadośćuczynienie dla lokatorów

Komisja weryfikacyjna otrzymała również uprawnienie do uchylania decyzji reprywatyzacyjnych, gdy lokatorzy ze sprywatyzowanych kamienic byli uporczywie szykanowani po to tylko, żeby zmusić ich do wyprowadzenia się z budynku. Jeśli taka decyzja zostanie wydana, lokatorzy skrzywdzeni przez czyścicieli kamienic będą mogli ubiegać się o odszkodowanie, które wypłacą władze Warszawy. Wnioski mają składać do komisji weryfikacyjnej. Dostaną na to 30 dni. Termin ten będzie liczony od daty, w której dana decyzja stała się ostateczna.

Odszkodowanie przyzna komisja w formie decyzji. Władzom Warszawy będzie służył od niej sprzeciw, równoznaczny z przekazaniem sprawy do sądu.

podstawa prawna: ustawa z 9 marca 2017 r. (DzU z 4 kwietnia 2017 r., poz. 718)

Łukasz Bernatowicz - radca prawny, ekspert Business Centre Club

Patologie popełnione w wypadku reprywatyzacji warszawskiej trzeba zdecydowanie wyjaśnić, a winnych ukarać. Niestety, Komisja Weryfikacyjna tego nie zrobi, bo powołanie jej do życia jest sprzeczne z konstytucją. Uprawnienia komisji będą stanowiły zlepek uprawnień komisji śledczej, sądu oraz organów administracji, a na to ustawa zasadnicza nie pozwala. Efekt jej działania będzie taki, że za kilka lat ukarane przez komisję weryfikacyjną osoby będą domagały się odszkodowań za doznane krzywdy, a sądy powszechne będą je zasądzać. A przecież nie o to chodzi.

Jakub Żaczek - komitet obrony lokatorów

Cieszę się, że komisja weryfikacyjna zostanie powołana do życia. Niestety, mam poważne obiekcje, czy rozwiąże ona problemy lokatorów zwróconych kamienic. By komisja podważyła decyzje wydane w sprawie ich zwrotu, trzeba udowodnić rażące naruszenie prawa. Tymczasem wiele kamienic odzyskiwano w białych rękawiczkach. Sędziowie zgodnie z prawem wyznaczali kuratora dla spadkobiercy nieznanego z miejsca pobytu, a kurator następnie przejmował je w majestacie prawa. Poza tym kamienice te przechodziły z rąk do rąk. Podoba mi się natomiast, że na podstawie wchodzących w życie przepisów wielu lokatorów będzie mogło liczyć na odszkodowanie z tytułu utraty mieszkania.

Ryszard Grzesiuła - stowarzyszenie Dekretowiec

Komisja weryfikacyjna nie rozwiąże żadnego problemu. Najwyżej sprawdzi legalność niektórych zwrotów i uchyli kilka decyzji reprywatyzacyjnych. Ale od decyzji komisji dekretowcom lub handlarzom roszczeń będzie przysługiwać odwołanie do sądu administracyjnego, z czego na pewno skorzystają, a procesy będą się ciągnęły latami. Przede wszystkim brakuje przepisów reprywatyzacyjnych, które raz na zawsze rozwiązałyby problem roszczeń. Stowarzyszenie Dekretowiec przedstawiło rządowi swoje propozycje zmian w przepisach. Teraz czekamy na odpowiedź.