Zarazić Covid-19 można nawet przy bezobjawowej infekcji

W miarę jak na świecie podejmowane są szeroko zakrojone działania mające na celu powstrzymanie pandemii Covid-19, naukowcy zaczynają dopiero poznawać mechanizmy różnych faz rozwoju tej choroby.

Dotychczas uważano, że nosiciele koronawirusa SARS-CoV-2 mogą zarażać zarówno tuż przed, jak i na krótko po wystąpieniu objawów choroby. Oznaczało to, że służby sanitarne poszukiwały tylko tych osób, które miały wstępne objawy Covid-19 lub weszły w etap wychodzenia z choroby. Jednak badania dziewięciu osób, które zaraziły się koronawirusem SARS-CoV-2 w Niemczech, wzbudzają poważny niepokój wirusologów.

Portal medRxiv.org informuje, że w 17 proc. wymazów z wydzieliny nosowej osób, u których jeszcze nie wystąpiły symptomy Covid-19, odkryto koronawirusy SARS-CoV-2. Jeśli chodzi o próbki z gardła i flegmy, groźne patogeny były aż w 83 proc.

Zespół naukowców pod kierownictwem Clemensa Wendtnera, dyrektora chorób zakaźnych i medycyny tropikalnej w monachijskim szpitalu klinicznym Schwabing, odkrył, że w gardłach zarażonych pacjentów, jeszcze w okresie bezobjawowym, namnażały się miliony koronawirusów SARS-CoV-2. Naukowcom udało się odseparować kilka osób, które jako pierwsze w Niemczech zostały uznane za nosicieli koronawirusa SARS-CoV-2. Dzięki temu mogli obserwować proces „rozsiewania” patogenów jeszcze w fazie bezobjawowej.

Przeczytaj także: Opracowano test na koronawirusa. Wynik w 30 minut

Wyniki badań wskazywały, że osoby z bardzo łagodnymi lub bezobjawowymi infekcjami we właściwym przebiegu choroby, co prawda nie „wyrzucają” z siebie takiej ilości wirusów co poważnie chorzy, ale mogą skutecznie zarażać.

Jeśli przechorujesz, nie zarażasz

Niepokój lekarzy wzbudził także fakt, że po ósmym dniu silnego rozwoju choroby, w fazie, kiedy teoretycznie liczba wirusów powinna się radykalnie zmniejszać, naukowcy nadal mogli wykryć RNA koronawirusów w kolejnych wymazach wydzieliny nosowej i gardłowej pacjentów. Na szczęście się okazało, że na tym etapie odkryte pozostałości wirusów już nie mogły zarażać.

– To wskazuje, że przeciwciała wytwarzane przez nasz układ odpornościowy przeciwko SARS-CoV-2 zabijają wirusy wydostające się z komórek – mówi dr Wendtner. Pozostaje po nich ślad RNA, ale sam patogen jest już niegroźny.

– Badanie ujawnia zatem bardzo istotną kwestię: okazuje się, że RNA lub fragmenty wirusa, które znaleziono w waciku lub próbce wymazowej u osoby, która przeszła chorobę, wcale nie oznaczają, że wirus nadal jest „aktywny”, czyli zakaźny – podkreśla prof. Ali Khan, dziekan College of Public Health na University of Nebraska Medical Center w Omaha. – Zła wiadomość jest jednak taka, że kiedy zaczynasz być chory, to już w fazie bezobjawowej lub kiedy poważnie chorujesz, wyrzucasz z siebie mnóstwo wirusów silnie zakaźnych, co tłumaczy, dlaczego Covid-19 tak szybko się rozpowszechnia.

Ale z tej obserwacji rodzi się pewna konkluzja, która może się wydać na pierwszy rzut oka dość radykalna.

– Gwałtowny spadek liczby groźnych patogenów po włączeniu produkcji naszych przeciwciał oznacza, że po ok. dziesięciu dniach choroby prawdopodobnie nie będziesz już zarażać innych ludzi – mówi prof. Khan.

Silny immunologicznie organizm ludzki wydaje się być najlepszym „urządzeniem” do zabijania koronawirusa SARS-CoV-2. Taka osoba, która zwalczyła chorobę, zostaje wyłączona z procesu zakażania innych. Czy zatem przejście przez chorobę – choć jest to twierdzenie z punktu widzenia epidemiologicznego bardzo ryzykowne – jest najskuteczniejszą metodą przerwania łańcucha epidemii i zabezpieczenia się przed tym patogenem na przyszłość?

Szczególnie zajadły patogen

Badania wnoszą nową wiedzę na temat sposobów przekazywania koronawirusów SARS-CoV-2.

Każdego ranka dr Wendtner i członkowie jego zespołu podczas porannego obchodu w monachijskim szpitalu klinicznym pobierali próbki krwi, moczu, kału, wymazów z nosa i gardła zarówno od wspomnianych dziewięciu pacjentów, którzy byli jeszcze w fazie bezobjawowej choroby, jak i u ciężej chorych.

– Razem z naszymi pacjentami uczyliśmy się tego, co się dzieje w ich organizmach. Próbowaliśmy ustalić, kiedy będzie najlepszy i najbezpieczniejszy czas na ich wypisanie – mówi dyrektor Wendtner. Na podstawie analiz doszedł on do wniosku, że wysoki poziom wydzielania koronawirusa z nosa i gardła miał miejsce już we wczesnej fazie infekcji. Od chwili przyjęcia do szpitala do czasu pierwszych porannych testów produkcja wirusów górnych dróg oddechowych u większości pacjentów osiągała bardzo wysoki poziom. W miarę postępu infekcji wirus przenosił się głębiej do płuc i tylko w zależności od odporności układu immunologicznego rozwijał się w stan ciężki lub przechodził w sposób lekki.

Co ważne, zespół nigdy nie znalazł dowodów na obecność wirusa we krwi lub moczu. Dlatego zaprzestano pobierać takie próbki od kolejnej „fali” 23 pacjentów z Covid-19, którzy w krótkim czasie trafili do tego szpitala. Co prawda, naukowcy wykryli wirusowy RNA w kale, ale nie znaleźli w nim wirusa zakaźnego. To sugeruje, że wirus raczej na pewno nie rozprzestrzenia się przez kontakt z kałem i moczem zarażonej osoby.