Dane osobowe, czyli jakie?

Większość internautów ma nikłe pojęcie o tym, co się dzieje z ich danymi, chętnie się nimi dzielą i nie zarządzają swoją prywatnością w sieci. Jednocześnie rośnie cyberprzestępczość i handel danymi.

Aktualizacja: 06.10.2016 04:32 Publikacja: 05.10.2016 20:34

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz

Niepokojące przykłady można znaleźć praktycznie w każdej branży. – W 2014 r. liczba osób dotkniętych działalnością cyberprzestępców w sektorze medycznym na świecie wynosiła 12,5 mln, a rok później ofiar było już ponad 113 mln – mówi Ewelina Hryszkiewicz, kierownik produktu w firmie Atman (operator największego polskiego centrum danych). Przykładów nie musimy szukać daleko: niedawno wiele emocji wzbudził sam wyciek z systemu PESEL.

Ochronie danych nie sprzyja prawo. – Dziś w Polsce nie ma i o ile wiem nie planuje się przyjęcia odrębnej regulacji prawnej dotyczącej np. Big Data – mówi Hryszkiewicz. Wskazuje, że termin ten w polskich dokumentach prawnych pada tylko raz: w załączniku do uchwały nr 157 Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Kraju z 25 września 2012 r.

Nie każdy adres podlega ochronie

Obecna sytuacja to spore wyzwanie dla firm technologicznych, zajmujących się np. e-marketingiem. Rodzi się pytanie, czy ochronie danych osobowych podlega nasz adres e-mail czy zbiór e-maili? Co stanowi o zbiorze – liczba czy jego zawartość? Daną osobową jest każda informacja, na podstawie której można stosunkowo łatwo zidentyfikować konkretną osobę fizyczną.

– Przyjmuje się, że osobą możliwą do zidentyfikowania jest ta, której tożsamość da się określić bezpośrednio lub pośrednio, na przykład przez powołanie się na numer identyfikacyjny, nazwisko, adres albo kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, a nawet umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne – wyjaśnia Aleksandra Sopala, radca prawny w firmie Sare, która zajmuje się e-marketingiem. Jednocześnie przyjmuje się, że jeżeli ustalanie tożsamości na podstawie tych informacji wymagałoby nadmiernych kosztów, czasu lub działań, to nie można mówić o danych osobowych. A tym samym taka informacja nie podlega ochronie prawnej i nie jest potrzebna zgoda na jej wykorzystywanie.

Jak interpretować ten przepis w kontekście adresu e-mailowego? Jeśli będzie miał on charakter ogólny, namierzenie tożsamości staje się trudne, a więc takie dane nie podlegają ochronie prawnej, ale sprawa się komplikuje, gdy adres to imię i nazwisko. – Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych e-mail zawierający pełne imię i nazwisko może być upubliczniany tylko wtedy, gdy jego właściciel wyrazi na to zgodę – potwierdza Sopala.

Dostawcy usług internetowych, jako administratorzy danych, powinni wymagać od nas podania tylko tych danych, które są niezbędne do skorzystania z tego, co nam oferują. Niestety, praktyka rynkowa jest zupełnie inna. Po co na przykład aplikacji mającej umilić oczekiwanie na połączenie z rozmówcą dostęp do treści naszych esemesów lub zdjęć zapisanych na telefonie?

– Odpowiedź jest prosta. Im więcej informacji, tym precyzyjniejsze bazy danych. We współczesnym świecie informacja o konsumencie (bo nim jest przecież każdy użytkownik internetu), jego preferencjach i potrzebach pozwala skutecznie docierać z odpowiednio dobranymi produktami i usługami i kształtować w ten sposób przewagę konkurencyjną – podkreśla Tomasz Ochocki, ekspert ds. ochrony danych w firmie ODO 24.

Warto odnotować, że Polska będzie musiała zmodyfikować swoje przepisy w związku z regulacjami unijnymi. Określają one m.in. obowiązki administratora danych, pozostawiając mu decyzję co do tego, jakimi metodami i przy wykorzystaniu jakich środków je zrealizuje.

Big Data pod lupą

Zbieranie, przetwarzanie i monetyzacja wielkich zbiorów danych to jedna kwestia, natomiast drugą, równie skomplikowaną jest zapewnienie tym danym należytego stopnia ochrony. Ciekawych wniosków dostarcza raport „Security Trends. Bezpieczeństwo w erze cyfrowej", autorstwa Microsoftu oraz EY, opracowany na grupie ponad stu menedżerów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w czołowych organizacjach i administracji publicznej w Polsce.

– Wynika z niego, że aż 36 proc. dużych przedsiębiorstw i instytucji publicznych planuje w 2016 roku zwiększyć budżet przeznaczony na bezpieczeństwo danych – podkreśla Piotr Prajsnar, prezes Cloud Technologies, największej platformy Big Data w Europie. Z kolei ośmiu na dziesięciu menedżerów zajmujących się bezpieczeństwem podkreśla konieczność odpowiedniej edukacji użytkowników w zakresie cyberzagrożeń oraz skuteczniejszego wykorzystania technologii w celu lepszej ochrony danych.

Opinia

Magdalena Piech | ekspert Konfederacji Lewiatan

Obowiązująca dotychczas polska ustawa o ochronie danych osobowych przewiduje, na tle innych państw członkowskich, wysoki poziom ochrony danych. Niektóre przepisy są dość archaiczne lub trudne w stosowaniu (np. wymóg uzyskania zgody na piśmie, a w praktyce na papierze, na przetwarzanie danych wrażliwych). W związku z dynamicznym rozwojem technologii przepisom bardzo trudno za nim nadążyć. Rozporządzenie unijne stara się rozwiązać ten problem, wprowadzając tzw. podejście oparte na ryzyku, zgodnie z którym administrator danych będzie musiał dostosowywać metody ochrony danych osobowych do zmieniających się zagrożeń i standardów. Nie daje ono jednak wszystkich odpowiedzi, dotyczących np. analizy danych w ramach big data.

Niepokojące przykłady można znaleźć praktycznie w każdej branży. – W 2014 r. liczba osób dotkniętych działalnością cyberprzestępców w sektorze medycznym na świecie wynosiła 12,5 mln, a rok później ofiar było już ponad 113 mln – mówi Ewelina Hryszkiewicz, kierownik produktu w firmie Atman (operator największego polskiego centrum danych). Przykładów nie musimy szukać daleko: niedawno wiele emocji wzbudził sam wyciek z systemu PESEL.

Ochronie danych nie sprzyja prawo. – Dziś w Polsce nie ma i o ile wiem nie planuje się przyjęcia odrębnej regulacji prawnej dotyczącej np. Big Data – mówi Hryszkiewicz. Wskazuje, że termin ten w polskich dokumentach prawnych pada tylko raz: w załączniku do uchwały nr 157 Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Kraju z 25 września 2012 r.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Media
Koniec ekspansji platform streamingowych? Netflix ukryje dane
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Media
Nie żyje Tomasz Świderek. Przez lata pisał w „Rz” o telekomunikacji
Media
Masowy protest dziennikarzy w Grecji. „Nie stać nas na utrzymanie rodzin”
Media
Nie żyje założyciel Money.pl Arkadiusz Osiak
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Media
Meta oskarżona o cenzurę. Zablokowała linki do gazety i felieton niezależnego dziennikarza