Twórcami projektu jest zespół młodych architektów PROLOG +1 (Mirabela Jurczenko, Bartosz Kowal, Wojciech Mazan, Bartłomiej Poteralski, Rafał Śliwa i Robert Witczak), którzy zauważyli, że 93 proc terenów Polski to tereny wiejskie czy pozamiejskie, a to oznacza, że przyszłość będzie się toczyć właśnie na nich.
Choć krajobraz wiejski jawi się nam wciąż jako wyidealizowany raj, rzeczywistość daleka jest od tego sielankowego obrazu. Narastających lokalne i światowe kryzysy, uprzemysłowienie, a wraz z nim stopień zanieczyszczenia powietrza, zmiany klimatyczne, a i działania architektoniczne powodują, że przed tymi obszarami wyłania się coraz więcej problemów. Dotyczy to nie tylko Polski, ale i innych krajów, dlatego PROLOG zaprosił do współpracy jeszcze sześć innych zespołów z Europy.
Wydaje się, że wystawa w pawilonie Polskim na Biennale Architektury dobrze współbrzmi z jego tegorocznym przewodnim tematem „Jak będziemy żyli razem?” (How will we live together?), ogłoszonym przez Hashima Sarkisa, kuratora generalnego 17 Międzynarodowej Wystawy .
- Myślę, że pandemia zaktualizowała kwestie stawiane przez Biennale – mówi „Rzeczpospolitej Hanna Wróblewska, dyrektorka Zachęty i komisarz Pawilonu Polskiego. -Zapewne będziemy musieli się zastanowić, jak będziemy żyli razem w czasach social distancing, choć oczywiście nie chodzi o to, żeby z Biennale robić postcovidowe wydarzenie.
Hanna Wróblewska razem z Michałem Dudą z Muzeum Architektury we Wrocławiu poprowadzi 21 maja o godz. 17 pierwszy panel „Trouble in Paradise”. Zapowiada, że to nie będzie jeszcze prezentacja szczegółów projektu, bo do powinien pozostać niespodzianką. Natomiast rozmowa z kuratorami będzie dotyczyć tematów ważnych dla tej wystawy, poruszanych także w towarzyszącym jej katalogu.
A o następnym panelu cyklu on-line „Trouble in Paradise. Online Meetings” 27 maja Hanna Wróblewska mówi, że początkowo miał wyjść od wielkich wystaw o wsi. – Ale nie możemy udawać, że nic się nie zmieniło - zastrzega, więc raczej będziemy rozmawiać o tym, czy Biennale Architektury w Wenecji i zawieszona obecnie z powodu pandemii głośna wystawa „Countryside. The Future” Rema Koolhaasa w nowojorskim Guggenheim Museum niosą odpowiedzi na to, co dzieje się tu i teraz. Na ile pozwalają spojrzeć w przyszłość?
Na wsi XXI wieku
Kolejne trzy spotkania on-line „Trouble in Paradise. Online Meetings” odbędą się 27-29 maja o godz. 17 także na Facebooku Zachęty. Ich współorganizatorami wraz z Zachętą są trzy pisma: „Architektura-Murator”, magazyn „Autoportret” oraz kwartalnik „RZUT”. Uczestniczyć w nich będą kuratorzy i architekci z Polski i zagranicy, socjologowie i antropolodzy, działacze na rzecz wsi, kulturoznawcy.
Temat panelu 27 maja, prowadzonego w języku angielskim skupi się na pytaniu „Czemu służą wystawy architektoniczne? Rozwój architektury a myśl krytyczna”. Jego uczestnicy będą rozmawiać o nowych wyzwaniach dla architektury, o Biennale Architektury w obliczu pandemii oraz o roli wystaw architektonicznych w kształtowaniu postaw architektów. Prowadzenie: Ewa P. Porębska, redaktor naczelna pisma „Architektura-murator” i Marcin Szczelina, krytyk i kurator architektury . Wśród gości: Aaron Betsky, kurator, krytyk, rektor School of Architecture at Taliesin (USA); David Basulto, redaktor naczelny i założyciel „ArchDaily” (z siedzibą w Chile; Ole Bouman, kurator, publicysta, krytyk, dyrektor Design Society Shenzhen (Chiny);Juulia Kauste, historyczka i kuratorka architektury, była dyrektorka Arkkitehtuurimuseo / Museum of Finnish Architecture, obecnie niezależna ekspertka.
28 maja panel: "Wieś w czasie katastrofy klimatu. Produkcja żywności, łańcuchy dostaw, rola państwa, relacja z ziemią, wieś jako miejsce zamieszkania" zostanie poświęcony głównym tendencjom kształtującym wieś w skali globalnej i lokalnej w XXI wieku – epoce przemysłowej produkcji żywności. Paneliści zajmą się także skutkami uprzemysłowienia wsi w kontekście kryzysu klimatycznego. Prowadzenie: Marta Karpińska i Dorota Leśniak-Rychlak, redaktorki pisma „Autoportret”. Goście: dr hab. Piotr Nowak, profesor w Instytucie Socjologii UJ; Magdalena Zych, antropolożka kultury, koordynatorka projektów badawczych w Muzeum Etnograficznym w Krakowie; Paweł Hałat, doktorant w Instytucie Spraw Publicznych UJ, prezes krakowskiego stowarzyszenia Przestrzeń-Ludzie-Miasto. Jan Czaja, lider lokalnej społeczności w powiecie tarnowskim, m.in. inicjator projektu „Paczka od rolnika”
29 maja panel finałowy p.t. „Wieszczanie, czyli o nowych mieszkańcach wsi” skupi się na ucieczce miejskiej klasy średniej na wieś, co nie jest już zjawiskiem marginalnym, ale procesem analizowanym przez socjologów. Uczestnicy spotkania będą szukali odpowiedzi na pytania: czy uciekinierzy z miasta kolonizują, czy gentryfikują wieś. W jaki sposób wpływa to na jej tożsamość? Czy architekci mogą zaproponować wsi nową tożsamość? Prowadzenie: Milena Trzcińska i Łukasz Stępnik, redaktorzy kwartalnika „RZUT”. Goście: Krzysztof Janas i Jan Szeliga, autorzy pracy „Wieśland”, nagrodzonej przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza; Agnieszka Pajączkowska, kulturoznawczyni; Ruta Śpiewak, z Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN; Marcin Wójcik, dyrektor Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Organizacji Przestrzeni na Wydziale Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego.
Biennale Architektury w Wenecji zostało przełożone na 22.05-21.11.2021
