Dzielnica przyszłości Nowy Wełnowiec powstanie w północnej części Katowic między al. Wojciecha Korfantego a ul. Konduktorską. Teren po byłej hucie o powierzchni 25 ha zostanie zrekultywowany i zrewitalizowany.

Zieleń wszechobecna

Powierzchnia użytkowa planowanych obiektów to ok. 270 tys. mkw. Największą część – 57 proc. – mają stanowić mieszkania. 11 proc. - biura, 15 proc. - lokale usługowe i gastronomiczne, 17 proc. - lokale z funkcją rozrywkową i kulturalno-naukową i społeczną, m.in. hotel, szkoła, przedszkole, żłobek, dom seniora, kino czy muzeum, a także miejsca rekreacyjno-rozrywkowe.

- W Nowym Wełnowcu powstanie ponad 3 tys. mieszkań, pokoi hotelowych i studenckich. Będzie mogło w nich zamieszkać ok. 7,7 tys. osób. Przestrzeń stanie się też miejscem rozwoju zawodowego dla ponad 4 tys. pracowników – zapowiada inwestor.

Aż 56 proc. całej powierzchni zajmą tereny zielone. Szacunkowe koszty inwestycji to ponad 2 mld zł.

Autorem koncepcji Nowego Wełnowca jest pracownia JEMS Architekci, projektanci m.in. katowickiego Międzynarodowego Centrum Kongresowego. Za zarządzanie inwestycją odpowiada Eko-Bryza, którą kieruje Piotr Uszok, były prezydent Katowic (w latach 1998-2014). Partnerem strategicznym przedsięwzięcia odpowiedzialnym za nadzór deweloperski jest firma inwestycyjna Grupa Capital Park, a za kwestie związane z oczyszczaniem (remediacją) gruntów odpowiada spółka Investeko.

Inwestor będzie się starał o kredyt bankowy niezbędny do sfinansowania inwestycji po opracowaniu projektu budowlanego i wykonawczego ( w latach 2023 -2024). Realizacja projektu została podzielona na siedem etapów.

- Zaprojektowaliśmy Nowy Wełnowiec, aby stworzyć jak najbardziej atrakcyjną przestrzeń do życia, równocześnie tworząc budynki o dużej intensywności – mówi Marcin Sadowski, partner w pracowni JEMS Architekci. - Nowe miasta muszą być gęste, intensywne, ale planowane tak, że mimo struktury stanowią po prostu idealne miejsce do życia. Dlatego budynki Nowego Wełnowca tworzą uliczki piesze, place o różnych nastrojach, a wszystko obraca się wokół parku - gwiazdy. Układ stanowi osnowę dla życia, które toczy się pomiędzy budynkami – opowiada.

Tomasz Napieralski z JEMS Architekci podkreśla, że centralną częścią całego układu jest park tzw. zielonej gwiazdy wraz ze swoimi czterema ramionami. - Oprócz terenu parku, układ tworzy także system placów publicznych, skupiających życie i społeczność każdego z kwartałów. Cały obszar dostępny jest w czasie 20-30 minutowego spaceru lub poprzez system ścieżek rowerowych i biegowych – mówi. - Zieleń jest wszechobecna i jej projekt ma również dać możliwość pokazania różnych odsłon i nastrojów.

Nowa historia

Historia Wełnowca, północnej dzielnicy Katowic, nierozerwalnie wiąże się z przemysłem ciężkim. - Na terenie inwestycji działała huta należąca do rodu Hohenlohe, po wojnie i licznych zmianach huta była częścią Zakładów Metalurgicznych Silesia – opowiadają przedstawiciele inwestora. - Huta stosując innowacyjne technologie, produkowała znaczące ilości cynku oraz wyrobów z cynku, przyczyniając się pozytywnie do rozwoju gospodarczego Polski. Zakład zamknięto pod koniec lat 80. XX wieku.

Teraz teren 25 hektarów w sercu Katowic zostanie zrewitalizowany i przywrócony mieszkańcom.

- Wełnowiec to dzielnica z bogatą historią przemysłową, w którą nasza inwestycja tchnie nowe życie. Jej idea jest spójna ze światowymi tendencjami budowy osiedli z różnorodnymi funkcjami. Jest to w pewnym sensie powrót do miasta opartego na prawie magdeburskim. Wszystkie funkcje są w zasięgu dojścia pieszego - mówi Piotr Uszok, prezes zarządu spółki Eko-Bryza. - Takie podejście do budowy miasta wymusza znaczące ograniczenie ruchu samochodowego na rzecz ruchu pieszego i rowerowego. My posunęliśmy się jeszcze dalej, cały ruch samochodów będzie się odbywał pod ziemią. To nie będzie kolejne ogrodzone osiedle, to przestrzeń dla mieszkańców dzielnicy, miasta i gości, wszyscy będą mieli okazję spędzić w tym miejscu czas w wybrany przez siebie sposób. Nie zapomnimy także o historii Wełnowca i jego tożsamości.

Niezależność energetyczna

Jak opowiadają autorzy projektu i inwestorzy, dzięki minimalizacji powierzchni betonowych i asfaltowych w projekcie zmaksymalizowane zostały tereny zielone, które zajmą aż 56 proc. obszaru inwestycji. Park centralny zajmie 4 ha. Będą zielone skwery, place, łąki kwietne, trawniki, strefy leśne i liczne rabaty z roślinami.

- Rośliny będą uczestniczyć w procesie rekultywacji, a dokładnie fitoremediacji, czyli – oczyszczenia zanieczyszczonych gruntów. Nastąpi to poprzez dobranie specjalnych gatunków roślin – drzew i krzewów – wyjaśnia inwestor. - Posadzonych zostanie ponad 4 tys. drzew, a wespół z zielenią zastosowane będą nowoczesne technologie, które pozwolą dzielnicy na budowanie niezależności energetycznej. Planowane są m.in. domy niskoenergetyczne, odnawialne źródła energii, zielone dachy o powierzchni szacowanej na 115 tys. mkw., ogrody deszczowe czy też inne sposoby retencji wody deszczowej.

Zminimalizowane zostanie zewnętrze zapotrzebowanie na prąd poprzez wdrożenie produkcji własnej m.in. z wykorzystaniem energii z wiatru i słońca. Wyeliminowanie ruchu samochodowego pozwoli na maksymalne wykorzystanie terenu pod rekreację oraz swobodne przemieszczanie się mieszkańców, pracowników i innych osób korzystających z oferty dzielnicy. W projekcie uwzględniono, oczywiście, potrzeby mieszkańców zmotoryzowanych, do ich dyspozycji zostanie oddany garaż podziemny na ponad 5,5 tys. miejsc postojowych oraz dojazdy podziemne.

Harmonogram prac

 - To dla nas wyjątkowe przedsięwzięcie i ogromnie cieszymy się, że mogliśmy zostać jego częścią. Inwestycji o tak szerokim spektrum jeszcze nie było ani w Katowicach, ani w Polsce – mówi Jan Motz, prezes zarządu Grupy Capital Park. - Budowanie nowej dzielnicy na taką skalę w zasadzie od zera to ogromna odpowiedzialność, wyzwanie i satysfakcja. Naszym celem jest stworzenie miejsca przyszłości dla wielu pokoleń. Ludzie chcą być razem, chcą żyć w miejscach rozpoznawalnych, zmiennych, różnorodnych. Chcemy ze sobą rozmawiać, widzieć się i uczyć od siebie. Wielopokoleniowa społeczność w wielofunkcyjnym, bogatym w doznania otoczeniu – taki właśnie będzie Nowy Wełnowiec.

Grunty pod budowę dzielnicy zostały zbadane oraz przeanalizowane pod kątem wskazania optymalnych i bezpiecznych rozwiązań remediacyjnych przez firmę specjalizującą się w przywracaniu środowisku zdegradowanych terenów. Zgodnie z opracowaną dokumentacją ekologiczno-środowiskową wymagane będą prace remediacyjne zgodnie ze wskazaniami Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

Oczyszczanie gruntów będzie realizowane równolegle z procesem inwestycyjnym przez zespół specjalistów pod nadzorem środowiska naukowego. Tego typu procesy są wykonywane często na terenach miejskich i poprzemysłowych, czyli wszędzie tam, gdzie działalność człowieka zostawiła swoje piętno. Prawidłowe określenie zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz wybór skutecznej metody oczyszczania, przy jednoczesnym spełnianiu wymogów prawnych, są czasochłonne jednak konieczne do rozpoczęcia budowy Nowego Wełnowca.

Nowy Wełnowiec w liczbach:

• 447 tys. mkw. całkowitej powierzchni

• ok. 270 tys. mkw. naziemnej powierzchni użytkowej, w tym:

57 proc. - mieszkania

17 proc. – edukacja, kultura, rekreacja, wypoczynek

15 proc. - gastronomia i usługi

11 proc. - biura

• 5 635 podziemnych miejsc parkingowych

• 3 169 mieszkań/pokoi w hotelach i akademikach

• 56 proc. powierzchni całej inwestycji - park i założenia zielone, skwery, place

• obszar parku centralnego – ponad 4 ha (tereny zieleni: łąki kwietne, trawniki, strefy "leśne", rabaty, strefy wody: zbiorniki otwarte, kanały, oczka wodne, nawierzchnie: plac, ścieżki, tereny utwardzone).

• Liczba etapów: 7

Eko-Bryza, spółka posiada nieruchomości w Katowicach i Siemianowicach Śląskich. Wszystkie nieruchomości stanowią zwarty zespół działek i obejmują tereny po dawnych Zakładach Metalurgicznych Silesia.

JEMS Architekci, polska pracownia architektoniczna założona w 1988 w Warszawie. Nagradzana za autorstwo projektów m.in.: zespołu budynków biurowych Platinum Business Park, siedziby Agory w Warszawie, rozbudowy Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, rozbudowy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz zwycięskiej koncepcji Ambasady RP w Berlinie.

Grupa Capital Park, firma inwestycyjna działająca na rynku nieruchomości w Polsce, od grudnia 2013 roku notowana na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Zarządza portfelem nieruchomości o łącznej powierzchni 213 tys. mkw. i wartości rynkowej 1,8 mld zł. Flagowy projekt firmy to rewitalizacja dawnych zakładów Norblin, bracia Buch i T. Werner na warszawskiej Woli.