Nowoczesne formaty – czyli coworking (przestrzenie współdzielone), biura serwisowane (przypominające klasyczne, ale możliwe do wynajęcia na krótko) i hybrydy – kontynuują ekspansję nad Wisłą. Sektor powierzchni elastycznych w 2018 r. odpowiadał za kilkanaście procent popytu na wiodącym polskim rynku – warszawskim.
Trendy rozwijają się także w głównych aglomeracjach, ale niewykluczone, że trafią i do mniejszych miejscowości.
Mariaż z galeriami
Coworking, czyli idea pracy w przestrzeni dzielonej z innymi użytkownikami, ma wywodzić się z czasów, gdy praca zdalna przeniosła się z domów do miejsc zapewniających kontakt z ludźmi, np. kawiarniami. Dziś każdy szanujący się duży biurowiec ma w ofercie powierzchnie coworkingowe. Można powiedzieć, że wraz z niedawnym otwarciem Galerii Młociny w Warszawie historia zatoczyła koło: operator Cityspace zlokalizował swoje powierzchnie coworkingowe w bezpośrednim sąsiedztwie strefy gastronomicznej.
– Nasza koncepcja w Galerii Młociny to unikatowe podejście do coworkingu. W pięciu całkowicie wyposażonych, częściowo przeszklonych kontenerach zlokalizowaliśmy przestrzenie konferencyjne i sale spotkań – mówi Sebastian Rączkowski, dyrektor zarządzający CitySpace. – Pełnowymiarowy coworking zostanie otwarty w połowie sierpnia, dosłownie kilka kroków dalej. Będzie to 60 stanowisk pracy, budki telefoniczne, duża sala konferencyjna, kuchnia, do tego serwerownia, szerokopasmowy internet, możliwość rejestracji podmiotów, obsługa korespondencji itd. – wylicza.
Młociny to kolejne centrum handlowe, po katowickim Supersamie, w którym pojawia się operator, dotychczas obecny w biurowcach w kilku aglomeracjach.
– To poligon doświadczalny, który pozwoli na ekspansję do miast, w których coworking w klasycznym wydaniu nie ma szansy zaistnieć. Elastyczne powierzchnie to zdecydowanie gorący temat, jednak oferta największych operatorów obejmuje stolicę i duże aglomeracje, w których osiągnięcie niezbędnej masy krytycznej jest, przynajmniej modelowo, możliwe. Poza największymi ośrodkami powierzchni elastycznych w zasadzie nie ma – tłumaczy Rączkowski.
Duży potencjał
W wielofunkcyjnej inwestycji ArtN na warszawskiej Woli, w zrewitalizowanej fabryce Norblina, zadebiutuje operator Rent24, obecny w Europie Zachodniej (głównie Niemcy) i USA, ale także Moskwie, Kijowie i Lwowie.
– Polska jest dużym i ciekawym rynkiem o ogromnym potencjale ekonomicznym, ze stale rozwijającym się sektorem startupów. Innowacja jest priorytetem polskiej strategii rozwoju, a kraj wykazuje ogromny potencjał intelektualny wspierany przez różnorodne programy badawczo-rozwojowe. Polski rynek coworkingowy będzie zatem nadal rósł w ciągu najbliższych kilku lat – ocenia Robert Bukvić, dyrektor generalny i założyciel Rent24. – Nasza koncepcja jest odpowiedzią na potrzebę dostępności i wsparcia dla społeczności startupów, przedsiębiorców, a także dla firm o ugruntowanej pozycji na rynku. Łączymy te środowiska – dodaje.
Po Norblinie do polskiego portfela ma trafić jeszcze kilka kolejnych lokalizacji.
– We współpracy z Chasopys, ukraińskim dostawcą usług coworkingowych i naszym lokalnym partnerem w Europie Środkowo-Wschodniej, wzmocnimy naszą obecność w Polsce i zbudujemy lokalną społeczność – potwierdza Bukvić.
Grupa IWG stawia na ekspansję w jeszcze innym wymiarze.
– Rynek biur serwisowanych i coworkingów jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków na świecie. Trend ten jest zauważalny i w Polsce. W związku z tym,do końca roku planujemy nie tylko otwarcie ośmiu nowych biur Regus i Spaces w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Katowicach czy Gdańsku, ale również wprowadzamy globalny program franczyzowy w obrębie grupy Regus – deklaruje Rafał Gabteni, dyrektor regionalny Grupy IWG w Polsce. Firma po raz pierwszy umożliwi polskim franczyzobiorcom dołączenie do branży flex.
– Restauracje czy centra fitness działające na zasadzie franczyzy okazały się sukcesem. To jest ten czas, gdy kolejna, niestandardowa branża franczyzowa ma ogromny potencjał wysokich zwrotów z inwestycji. Co nas cieszy najbardziej, to fakt, że nowi operatorzy pomogą nam na masową skalę edukować rynek i szerzyć koncepcję elastycznej pracy, która – jak wynika z naszych ostatnich badań – jest jednym z najbardziej pożądanych przez pracowników benefitów pozapłacowych – podkreśla Gabteni.
Globalworth Poland to największy w Polsce zarządca biur. Coworkingi i biura serwisowane stanowią 2,9 proc. portfela wobec 1,5 proc. średniej dla największych europejskich miast w 2018 r.
– Rosnący wzrost aktywności operatorów elastycznych przestrzeni biurowych to wyraźny w całej Europie trend, widoczny także w strukturze najmu naszych nieruchomości biurowych w Polsce. Współpracujemy z kilkoma markami specjalizującymi się w elastycznych rozwiązaniach dla biznesu, m.in. Mindspace, Regus, Smart Office, Dago, InOffice, CitySpace, OfficeHub czy City Office, a ich biura zlokalizowane są w naszych budynkach w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Katowicach i Wrocławiu – wylicza Karol Klin, szef działu najmu w Globalworth Poland.
– To, że biura postrzegane są jako usługa, stało się faktem. Rynek nieruchomości biurowych czekają zmiany, a my jesteśmy gotowi, aby na nie odpowiedzieć. W ubiegłym roku grupa Globalworth została udziałowcem Mindspace, inwestując w sieć 10 mln dol. – dodaje.
Na ścieżce wzrostu
Jak szacują analitycy AXI Immo, popyt na elastyczne powierzchnie rośnie sukcesywnie od kilku lat. W 2018 r. operatorzy coworkingowi działający w Warszawie wynajęli ponad 100 tys. mkw. – to około 12 proc. popytu. Dość wspomnieć WeWork, który wynajął na 15 lat cały mniejszy budynek kompleksu Mennica Legacy Tower (14 tys. mkw.).
Z kolei eksperci JLL prognozują, że sektor biur elastycznych w Europie w ciągu następnych pięciu lat ma szansę wzrosnąć z 3,5 mln mkw. powierzchni do nawet 10 mln mkw. Warszawa zajmuje dziewiątą pozycję, ale w 2018 r. była liderem, jeśli chodzi o dynamikę wzrostu segmentu powierzchni elastycznych.
—komentarz >N2
